دوازده نفر

نیلوفر نیاورانی: مطلبی که این شماره کافه‌اقتصاد با آن آغاز می‌شود در مورد کسی نیست جز جرج رایسمن، اقتصاددان آمریکایی که مدافع سرسخت اقتصاد بازار است. کتاب مهم وی «سرمایه‌داری» یکی از مهم‌ترین مطالبی است که درباره ماهیت اقتصاد بازار به نگارش درآمده است. او در کتاب خود به نقد جدی آدام اسمیت می‌پردازد و این ایده را مطرح می‌کند که ایده‌های مارکس درباره سود نیز براساس همین نظریات شکل گرفته است. مطلب دیگر این شماره کافه به سراغ موضوع دیرینه بشری، حسادت رفته است. مانگر میلیاردر 99ساله که چندی پیش درگذشت می‌گوید، دنیا را نه طمع که حسادت کنترل می‌کند. مطالعات بسیار تایید کرده‌اند که انسان‌ها به همه چیز حسادت می‌کنند، به شغل، ثروت، فرزندان، سلامت و... دیگران. پژوهش‌ها نشان داده هرچه حسودتر باشیم بیشتر خریدهای هیجانی انجام می‌دهیم و حتی بیشتر محیط زیست را تخریب می‌کنیم. ماهیت تخریب‌کننده حسادت تا جایی است که افراد حاضرند همه امکانات خود را در برابر محافظت از خودشان در برابر فرد حسود هزینه کنند. پای حسادت حتی به اقتصاد هم باز شده و بر سیاست‌های مالیاتی تاثیرگذار بوده و حتی نیچه، فروید و هایک بر این باورند که دیدگاه‌های برابری‌خواهانه ریشه در حسادت دارند. کتابی که کافه‌اقتصاد در این شماره در مورد آن صحبت می‌کند «مساله دوازده: وقتی چند موسسه محدود همه چیز را کنترل می‌کنند» نوشته جان کوتس از دانشگاه هاروارد است. کتاب پیرامون این موضوع بحث می‌کند که «مشکل دوازده» زمانی به وجود می‌آید که تعداد اندکی از بازیگران ابزاری برای اعمال نفوذ زیاد بر سیاست و اقتصاد یک ملت به دست آورند.