اقتصاد ایران در تنگنای توسعه

کتاب «اقتصاد ایران در تنگنای توسعه»، جدیدترین کتاب در زمینه توسعه اقتصادی در ایران است که در ابتدای تیرماه امسال توسط نشر مرکز به بازار کتاب عرضه شده است. در این کتاب به پرسش‌هایی نظیر این که چرا در کشاکش تاریخ، ایرانیان عقب ماندند و چه عواملی در این عقب‌ماندگی دخیل بودند پاسخ داده می شود. اما این کتاب، تنها یک کتاب در حوزه تاریخ توسعه نیست. این کتاب با اتکا به نظریات جدید اقتصاد سیاسی به طرح یک چارچوب تحلیلی مبتنی بر نهادگرایی جدید همت می گمارد. با این چارچوب تحلیلی، نویسندگان سعی می‌کنند تا به توضیح چگونگی گذار از وضعیت فعلی به سوی توسعه، که بیش از 100 سال است برای ایرانیان به آرزو تبدیل شده است، را بدهند.

 بطور‌کلی کتاب اقتصاد ایران در تنگنای توسعه را می‌توان کتابی دانست که با رویکرد نهادگرایی جدید به اقتصاد ایران می‌نگرد و با نظریات جدید توسعه اقتصادی و اقتصاد سیاسی سعی در توضیح و ارایه راه‌حل دارد. در این کتاب، تحلیل اقتصاد ایران بصورت کلی به دو سطح ساختاری و عملکردی تقسیم می‌شود. در سطح ساختاری به بحث‌های تاریخی، توسعه ای و نهادی پرداخته می‌شود و در بحث عملکردی بحث‌ها بیشتر مبتنی بر چگونگی عملکرد اقتصاد ایران و ارایه راهکارهایی جهت بهبود این عملکرد از وضعیت حداقلی به وضعیت حداکثری است.

مقدمه این کتاب را دکتر موسی غنی‌نژاد نگاشته و درباره این کتاب نوشته است: «کتاب های جدی و مفید درباره اقتصاد ایران اندک شمارند. اغلب نوشته‌ها در این خصوص‌، در بهترین حالت، صرفا توصیفی‌اند و در بدترین حالت، بیانیه‌های سیاسی بی‌محتوا و فاقد استدلال ... در این آشفته‌بازار تحلیل‌های اقتصادی تاریخ ایران، انتشار کتاب حاضر غنیمت است. فضیلت بزرگ نویسندگان جوان و خوشفکر این کتاب‌، پرهیز از داوری‌های احساساتی سیاست‌زده، و توجه دقیق و هوشمندانه به اهمیت نهادها است. آنها از همان آغاز، به روشنی رویکرد نظری خود را بیان می‌کنند و به خوانندگان هشدار می‌دهند که با ابزار تحلیلی متفاوتی از آنچه رایج است، به تبیین اقتصاد ایران اهتمام خواهند ورزید. در این کتاب ارزشمند، اقتصاد ایران از منظر نهاد‌گرایی جدید مورد بررسی قرار گرفته است. اتخاذ چنین رویکردی موجب شده که نویسندگان از داوری‌های شتابزده و ساده‌انگارانه رایج درخصوص معضلات بنیادی اقتصاد ایران بپرهیزند.»