تاریخ انتشار:
عقب‌نشینی پ‌ک‌ک
هشتم ماه می آغاز عقب‌نشینی حزب جدایی‌خواه کارگران کردستان(PKK) به سمت شمال عراق است که تحت کنترل کردها قرار دارد.
هشتم ماه می آغاز عقب‌نشینی حزب جدایی‌خواه کارگران کردستان (PKK) به سمت شمال عراق است که تحت کنترل کردها قرار دارد. اعلامیه دو هفته گذشته مراد کارائیلان فرمانده ارشد PKK در این زمینه بیانگر تغییری راهبردی در فرآیند تلاش کردها برای دستیابی به حقوق بیشتر است. اگر همه چیز خوب پیش برود مبارزه مسلحانه 29ساله حزب کارگران کردستان برای دستیابی به استقلال (این هدف بعدها به خودمختاری کاهش یافت) به انتهای خود خواهد رسید. اثرات مثبت این اقدام بسیار بزرگ خواهد بود. صلح با کردها یکی از بزرگ‌ترین موانع اصلاحات اقتصادی را از سر راه بر‌می‌دارد و شرایط عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا را ساده‌تر می‌کند. پایان دادن به جنگی که 300 میلیارد دلار هزینه داشت و جان 40 هزار نفر را گرفت، می‌تواند مقدمه‌ای برای تقویت و تحقق جاه‌طلبی‌های منطقه‌ای ترکیه باشد. این صلح باعث تقویت پایگاه سیاسی رجب طیب‌اردوغان نخست‌وزیر کشور می‌شود که امیدوار است در انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده محبوبیت فوق‌العاده‌ای کسب کند. تصمیم به عقب‌نشینی تا ماه اکتبر محصول ماه‌ها گفت‌وگوی سری بین هاکان فیدان رئیس اداره اطلاعات ترکیه و عبدالله اوجالان رهبر PKK است.
اوجالان از سال 1999 به صورت انفرادی در زندانی در جزیره نزدیک استانبول نگهداری می‌شود. شرایط دقیق این توافقنامه هنوز افشا نشده است ولی باعث شد تا گروه‌های مخالف نظریه‌های توطئه قدیمی درباره طرح آمریکا برای تشکیل کردستان مستقل با حضور کردهای ترکیه را دوباره زنده کنند. با وجود احساسات ضدآمریکایی در ترکیه این نظریه‌ها به سرعت گسترش می‌یابند. افرادی از دولت با عنوان اعضای «شورای ریش‌سفیدان» منصوب شدند تا در سراسر کشور سفر کنند و به شهروندان اطمینان دهند که بر خلاف تصور آنها صلح با کردها باعث استحکام اتحاد کشور می‌شود. اما این اعضا با اعتراض ملی‌گرایان خشمگین مواجه شدند و حتی در برخی موارد مجبور شدند منطقه را ترک کنند. اما این کردها بودند که بیشتر کوتاه آمدند. در ماه مارس کردها هشت گروگان ترک را آزاد کردند. بلافاصله پس از آن آقای اوجالان اعلام کرد کردها حقوق خود را فقط از طریق ابزارهای صلح‌آمیز پیگیری می‌کنند و تفکر سرزمین جداگانه را کنار می‌گذارند. PKK اعلام آتش‌بس کرد و در عوض نیروهای خود را در سوریه برای مقابله با نیروهای وفادار به بشار اسد به کار گرفت. در کوتاه‌مدت این حوادث به منزله پیروزی بزرگی برای آقای
اردوغان است که آشکارا از نیروهای مخالف رئیس‌جمهور سوریه حمایت می‌کند. تا همین چند وقت پیش PKK بدون سروصدا از اسد حمایت می‌کرد. بشار اسد تابستان گذشته کنترل نواری از شهرهای کردنشین در مرز ترکیه را به دست شورشیان سپرد. این حرکت زنگ خطر را در ترکیه به صدا درآورد و ترک‌ها نگران شدند که کردهای سوریه تحت حاکمیت PKK منطقه‌ای خودمختار را در امتداد مرزهای منطقه نیمه‌خودمختار کردستان عراق تاسیس کنند. در حرکتی متقابل، ترکیه از متحدان شورشی خود در سوریه خواست با نیروهای طرفدار PKK در شهر راس‌العین در نزدیکی ترکیه مقابله کنند. اکنون به نظر می‌رسد تغییر مواضع PKK در سوریه بخشی از توافق دولت ترکیه با اوجالان باشد. شایعات گسترده‌ای نیز پخش شده است که بیان می‌کنند آقای اردوغان کردها را متقاعد کرده است در انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده از او حمایت کنند. اردوغان این شایعات را یک دروغ بزرگ می‌خواند. صلاح‌الدین دمیرتاش رهبر حزب BDP که بزرگ‌ترین حزب طرفدار کردهاست در مصاحبه‌ای اخیراً اعلام کرد کردها علاقه‌ای ندارند به حزب عدالت و توسعه اردوغان کمک کنند تا با تغییر در قانون اساسی اختیارات رئیس‌جمهوری را افزایش دهد. پیشنهاد حزب
عدالت و توسعه برای تدوین قانون اساسی دموکراتیک شامل تمهیداتی است که به رئیس‌جمهور اختیار می‌دهد کابینه را منصوب و مجلس را منحل کند. این اصلاحات شامل اقداماتی به نفع کردها می‌شود که در آن نسبیت‌های قومی شهروندان ترکیه حذف می‌شود و قانونی را که تحصیل به زبان کردی را ممنوع می‌داند از میان بر‌می‌دارد. واضح است که احزاب مخالف به شدت اعتراض می‌کنند. احتمال اینکه کمیسیون مجلس بتواند در مهلت خود تا پایان اکتبر پیش‌نویس قانون اساسی را تهیه کند نیز بسیار بعید است. این سوال پیش می‌آید که کردها در مقابل این قرارداد صلح چه چیز دریافت می‌کنند؟ آقای کارائیلان قبلاً به وضوح اعلام کرده بود که اگر آقای اوجالان آزاد نشود - و یا به حبس خانگی او اکتفا نشود- PKK سلاح‌های خود را زمین نخواهد گذاشت. چنین چیزی در آینده نزدیک روی نمی‌دهد. اما دولت می‌تواند تمهیداتی قانونی فراهم کند تا هزاران فعال کرد که به اتهام پشتیبانی از تروریسم زندانی هستند آزاد شوند. حتی اگر قانون اساسی جدید تایید نشود حزب عدالت و توسعه با پشتیبانی حزب BDP در مجلس می‌تواند بسته اصلاحات قانون اساسی را معرفی کند که به برخی از تقاضاهای کردها برای خودمختاری فرهنگی و
امور اجرایی پاسخ مثبت دهد. زمان کلید اصلی است. آیا آقای اردوغان قبل از برگزاری انتخابات گسترده شهرداری‌ها در مارس 2014 یک بار دیگر احساسات ملی‌گرایانه را شعله‌ور می‌سازد؟ عملکرد حزب عدالت و توسعه می‌تواند نشان دهد تا چه اندازه آقای اردوغان فرآیند صلح را پیش می‌برد بدون آنکه محبوبیت حزب را به خطر اندازد. آنگاه نوبت به ریاست‌جمهوری می‌رسد. اردوغان ترجیح می‌دهد برای اتخاذ تصمیم‌های اصلی اندکی صبر کند. همزمان عقب‌نشینی PKK می‌تواند تا حد زیادی توانایی مخالفان بالقوه در اخلال در فرآیند صلح را کاهش دهد و به حزب عدالت و توسعه امکان دهد ادعا کند به دهه‌ها خونریزی خاتمه داده است. علاوه بر این توقف جنگ به PKK امکان می‌دهد تجدید قوا کند و جایگاه خود در سوریه را استحکام بخشد.
دیدگاه تان را بنویسید