رخ زرد اقتصاد

دهه 60، دهه‌ای تکرارناشدنی در تاریخ ایران است. چه به لحاظ جنگی که هشت سال کشور را درگیر خود کرده بود و چه به لحاظ مشکلات اقتصادی آن دوران. اما مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور می‌گوید اقتصاد ایران در سال 1395 به وخامت سال 1367 است و حتی وضعیت فعلی نسبت به وضعیت آن سال به مراتب پیچیده‌تر است؛ چرا که قدمت، تنوع و عمق مشکلات نسبت به آن مقطع، افزایش بیشتری یافته است. اما مشخصات اقتصادی سال 1367 چه بود؟ قیمت نفت به 13 دلار در هر بشکه رسید. نرخ تورم 9 /28 درصد و نرخ رشد اقتصادی بدون احتساب نفت منفی 4 /10 و با نفت منفی 3 /5 درصد بود. نرخ بیکاری سال 1367 اگرچه در آمار رسمی وجود ندارد اما نرخ بیکاری سال 1365 معادل 2 /14 درصد اعلام شده است. درآمد سرانه به پایین‌ترین حد ممکن رسید. دولت با کسری بودجه 53‌درصدی مواجه بود. تولید ناخالص داخلی در سال‌های دهه 60 و به خصوص 67 به کمترین میزان خود رسید و حدود 30 درصد کاهش یافت. مروری بر آمارهای سال 1395 نشان می‌دهد احوال اقتصاد مانند آن روزها ناخوش است. نرخ بیکاری سال 1394 معادل 11 درصد است. نقدینگی از مرز 100 هزار میلیارد تومان گذشته. بر اساس آخرین آماری که وزیر اقتصاد اعلام کرده بدهی‌های دولت به 600 هزار میلیارد تومان رسیده است. تعداد بیکاران به خصوص جمعیت بیکار دانشگاهی رو به افزایش است و برخی از جمعیت 5 /4 تا 10‌میلیونی بیکاران خبر می‌دهند. قیمت نفت به حدود 40 دلار در هر بشکه رسیده که نشان‌دهنده افت بیش از 50‌درصدی در مقایسه با سه سال قبل است. نرخ تورم اگرچه از 7 /34 درصد دولت قبل به کمتر از 10 درصد رسیده اما رکود همچنان پابرجاست. جدای این موارد، اما دولت با مشکلات دیگری مواجه است. یارانه‌ها، تنش آبی و فرسایش خاک و ریزگردها، بحران صندوق‌های بازنشستگی و بدهی‌های کلان دولتی بخشی از مشکلاتی است که اقتصاد سال 1395 با آن دست و پنجه نرم می‌کند.