تضمین کیفیت

این روزها در سطح کشور شاهد ساخت و سازهای بی‌کیفیتی هستیم که هر کدام می‌تواند فاجعه‌ای را در زمانی خاص به‌بار آورد؛ از بی‌کیفیتی در نمای بنا گرفته تا سازه، تاسیسات مکانیکی، برقی و الکترونیکی که هر کدام از این موارد گاهی با وجود نوساز بودن ملک، در مدت زمان کوتاهی خرابی جبران‌ناپذیری را بر جا می‌گذارند. وزارت راه و شهرسازی به منظور جلوگیری از این‌گونه ساخت و سازهای غیراصولی طرحی را با عنوان گارانتی 10‌ساله ساختمان‌های نوساز برای تصویب و اجرا به هیات دولت ارائه کرده است.
بر اساس این فرمول، گارانتی ساختمان‌ها که به عنوان سند دوم برای ملک به شمار می‌رود، هرگونه خرید و فروش ملک بدون ضمانتنامه فروشنده و بیمه‌نامه سازنده ممنوع می‌شود. در صورت تصویب این طرح، شهرداری‌ها موظف می‌شوند پیش از آنکه پروانه ساختمانی را صادر کنند ابتدا بیمه‌نامه معتبر مسوولیت حرفه‌ای را از مالک یا سازنده مطالبه کنند و پس از دریافت این بیمه‌نامه مجاز به صدور پروانه خواهند بود. همچنین در پایان پروژه ساختمانی، مالک یا سازنده باید ضمانتی 10‌ساله را به شهرداری ارائه دهد و در غیر این صورت پایان کار پروژه ساختمانی صادر نخواهد شد. بسیاری از کارشناسان عقیده دارند با اجرای این طرح دست غیرمتخصصان از ساخت و ساز کوتاه خواهد شد و این موضوع باعث می‌شود که ساخت و سازهای حرفه‌ای در کشورمان افزایش یابد و به این ترتیب عمر مفید ساختمان‌های ما که 20 تا 30 سال اعلام شده و نسبت به کشورهای پیشرفته بسیار پایین‌تر است، افزایش یابد.
اما همانند سایر طرح‌های اجرا‌شده و اجرا‌نشده، بر این طرح نیز نقدهایی وارد است، چرا که برخی عقیده دارند با اجرای این فرمول، نقش دولت در امر ساخت و ساز پررنگ‌تر می‌شود، انگیزه سرمایه‌گذاران در حوزه ساخت و ساز کاهش می‌یابد و قیمت‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند؛ اما بسیاری از کارشناسان وجود چنین نقدهایی را بی‌دلیل می‌دانند و عقیده دارند در صورتی که در این مورد فرهنگ‌سازی‌های لازم صورت گیرد و اطلاعات کافی از مزایای این طرح را به گوش مردم برسانند، دیگر دلیلی برای این مخالفت‌ها به وجود نخواهد آمد، زیرا زمانی که مردم بدانند خانه خریداری‌شده دارای کیفیت بالایی است و در مقابل حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله مقاوم‌تر است، حتی حاضر به پرداخت هزینه بیشتری نیز خواهند شد. اما سوالی که مطرح است، این است که اجرایی شدن این طرح بیش از همه به سود چه کسانی خواهد بود؟
بسیاری از کارشناسان معتقدند در این زمینه منفعت‌کنندگان اصلی مردم هستند، چرا که با اجرای این طرح ضمانتی از جانب پیمانکار سازنده در مورد کارکرد درست و تعهدی برای جبران خسارت‌های به وجود آمده در بخش‌هایی از جمله سازه، سفت‌کاری، نما، تاسیسات مکانیکی، برقی و الکترونیکی ساختمان به خریدار ساختمان داده می‌شود. اما در مقابل برخی از کارشناسان بر این باورند که با وجود اینکه این طرح برای مردم منافع زیادی دارد، اما به‌طور کلی در صورت تصویب طرح تضمین کیفیت ساختمان‌ها از سوی دولت، بیشترین سود نصیب شرکت‌های بیمه خواهد شد. یکی از کارشناسان نیز در مورد طرح تضمین کیفیت می‌گوید فواید این طرح بیش از معایب آن است، چرا که به این ترتیب افرادی که در این سال‌ها تنها به واسطه داشتن سرمایه و بدون هیچ تخصصی در زمینه ساخت و ساز فعالیت داشتند کنار می‌روند و تنها افراد صلاحیت‌دار و متخصص باقی می‌مانند و نتیجه آن به وجود آمدن کشوری است که به ساخت و ساز اصولی شناخته می‌شود.