تاریخ انتشار:
آغاز موج افزایش قیمت ارز؟
با نزدیک شدن به اجرایی شدن برجام و لغو تحریم‌ها، پیش‌بینی نرخ ارز در بین کارشناسان اقتصادی بازار گرمی پیدا کرده است. از یک طرف برخی از کارشناسان معتقدند با فعال شدن سوئیفت و تسهیل مبادلات ارزی و تجاری شاهد کاهش نرخ ارز در بازار خواهیم بود.
سیدعلی خسروشاهی/تحلیلگر بازار ارز
از آنجا که نرخ ارز به میزان تقاضای آن وابستگی دارد، پیش‌بینی حجم واردات و تقاضای کالاهای مصرفی وارداتی می‌تواند نقش مهمی در پیش‌بینی نرخ ارز بازی کند.
با توجه به رکود حاکم در اقتصاد کشور طی دو سال گذشته آمار واردات روند کاهشی داشته است. طبق آمار ارائه‌شده در سایت رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران در شش ماهه نخست سال 1394 به نسبت شش‌ماهه سال 1393 ارزش دلاری واردات 43 /20 درصد کاهش یافته و البته در بخش صادرات هم با کاهش 15 /14درصدی مواجه بوده‌ایم.
اما سوال اساسی آنجاست که آیا با لغو تحریم‌ها تقاضا برای کالاهای وارداتی افزایش خواهد یافت؟
به نظر می‌رسد با لغو تحریم‌ها هزینه واردات به دلیل کاهش هزینه‌های انتقال ارز و البته امکان خرید مستقیم به‌جای خریدهای با واسطه کاهش خواهد یافت. که این امر می‌تواند موجب افزایش واردات و تقاضای کالاهای وارداتی باشد. کالاهای سرمایه‌ای و ماشین‌آلات تولیدی و البته خرید تکنولوژی‌های روز دنیا توسط صنایع داخلی نیز در صورت لغو تحریم‌ها می‌تواند تقاضای ارز را افزایش دهد. به هر حال آنچه به نظر می‌رسد با لغو تحریم‌ها تقاضای ارز افزایش خواهد یافت که دولت محترم می‌بایست با کنترل و هدایت واردات سعی در تسهیل واردات کالاهای سرمایه‌ای نظیر تکنولوژی‌های نوین و ماشین‌آلات و ملزومات صنایع کند و از طرف دیگر سعی در کاهش واردات کالاهای مصرفی و حمایت از تولید داخلی کند.
یکی دیگر از پارامترهای تاثیر‌گذار در نرخ ارز توجه به صادرات و تاثیر افزایش یا کاهش نرخ ارز در صادرات تولیدات داخلی است. به نظر می‌رسد کاهش شدید نرخ ارز می‌تواند لطمه زیادی به صادرات کشور زده و تراز تجاری کشور را منفی کند. وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی بارها از تصمیم دولت برای تک‌نرخی کردن ارز صحبت به میان آورده‌اند، امری که اجرایی شدن آن مشروط به برداشته شدن تحریم‌هاست. به نظر می‌رسد بعد از لغو تحریم‌ها دولت می‌تواند ظرف چند ماه ارز را تک‌نرخی کند. بدون شک وجود بازار چند‌نرخی باعث ایجاد رانت و فساد اقتصادی خواهد شد.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان اقتصادی راه‌اندازی بورس ارز می‌تواند تاثیر بسیار زیادی در شفاف شدن بازار ارز داشته باشد، بورسی که بانک مرکزی و سازمان بورس اوراق بهادار چند سالی است در فکر راه‌اندازی آن هستند و به دلیل شرایط خاص کشور در دوران تحریم با وقفه روبه‌‌رو شد. با نزدیک شدن به اجرای برجام و لغو تحریم‌ها هفته گذشته شورای عالی بورس با تصویب تشکیل بورس ارز موافقت کرد تا مقدمات تشکیل بورس ارز از سوی سازمان بورس اوراق بهادار شروع شود.
پارامتر مهم بعدی درباره پیش‌بینی نرخ ارز در دوران پساتحریم می‌تواند نرخ ارز در بودجه سال 95 کشور باشد.
یکی از فاکتورهای مهم در تعیین نرخ ارز در بودجه کشور قیمت نفت در بازارهای جهانی است. به گفته آقای نوبخت سخنگوی محترم دولت، برای سال آینده دولت سه گزینه 42، 45 و 50دلاری را برای نفت در نظر دارد که با توجه به تعهد وزارت نفت به درآمد 22 میلیارد‌دلاری در سال بعد نرخ ارز در بودجه باید حدود 3100 تومان باشد.
این اخبار و گمانه‌زنی‌ها در مورد نرخ ارز در آذر‌ماه منتشر شد که قیمت ارز در بازار آزاد با روند صعودی تا سطح 3600 تومان هم افزایش یافته است. بلا‌فاصله بعد از افزایش نرخ ارز شاهد عرضه ارز در بازار ارز از سوی بانک‌ها بودیم که این مساله موجب کنترل نرخ ارز و مانع از افزایش بیشتر نرخ ارز در بازار شد.
عده‌ای از تحلیلگران افزایش تقاضای ارز در چند روز گذشته را به دلیل حجم بالای تقاضای سفر به کشور عراق همزمان با فرارسیدن اربعین می‌دانند و معتقدند با فروکش کردن حجم سفر به کشور عراق از تقاضای ارز کاسته خواهد شد و بازار به تعادل خواهد رسید.
با جمع‌بندی همه پارامترهای مطرح‌شده نظیر حجم واردات، نرخ ارز در بودجه سال 95، راه‌اندازی بورس ارز و البته برداشته شدن تحریم‌ها به نظر می‌رسد با لغو تحریم‌ها به دلیل ایجاد جو روانی در بازار شاهد کاهش نرخ ارز در بازار ارز باشیم ولی به دلیل پارامترهای بنیادی نظیر افزایش حجم واردات این کاهش مقطعی بوده و نمی‌توان به کاهش قیمت ارز بعد از برجام دلخوش بود.
دیدگاه تان را بنویسید