بیمه شادکامی

فرقی ندارد ناامنی را در کجا تجربه کنیم؛ هنگام بالا رفتن از هواپیمایی که امیدی به پرواز و فرود ایمن آن نداریم، هنگام ورود به یک بیمارستان دولتی، زمانی که هواشناسی نسبت به تغییرات ناگهانی جوی و خطر سیل و سیلاب یا آتش‌سوزی هشدار می‌دهد یا حتی هنگامی که قرار است مال‌التجاره‌مان از جایی به جای دیگر حمل شود. تمامی این شرایط می‌تواند استرس‌زا باشد و احساس عدم امنیت را با خود به همراه بیاورد اگر، سازوکاری برای حمایت از افراد در برابر تهدیدهای خارجی که امنیت آنها را به خطر می‌اندازد، وجود نداشته باشد.

دولت‌های رفاه نیز در سراسر جهان با همین هدف و آرمان شکل گرفته‌اند؛ با این هدف که محافظ شهروندان خود و حامی آنها باشند. در یک دولت رفاه، حکومت در تثبیت و ارتقای رفاه اقتصادی و اجتماعی شهروندان نقش کلیدی دارد و پایه و اساس تصمیمات و اقدامات آن بر مبنای برابری فرصت‌ها و توزیع برابر ثروت و مسوولیت اجتماعی در برابر کسانی است که نمی‌توانند حداقل امکانات لازم برای یک زندگی را فراهم کنند. یک ویژگی اساسی دولت رفاه، بیمه اجتماعی است که در بیشتر کشورهای دنیا رایج است. در ایران نیز نقش بیمه‌های اجتماعی و محوریت آنها در رفاه اجتماعی در قانون رفاه و تامین اجتماعی مطرح شده است. در چهار قسمت از این قانون، چهار حکم صریح وجود دارد که محوریت خدمات اجتماعی به مردم را در بیمه‌های اجتماعی می‌داند. مطالعات نشان داده است جامعه‌ای که می‌داند از یک نظام بیمه‌ای کارآمد و قدرتمند برخوردار است که از شهروندان در برابر صدمات و زیان‌ها یا تهدیدهای احتمالی محافظت می‌کند، جامعه‌ای منسجم‌تر، آرام‌تر و شادتر است و این واقعیتی است که درک آن نیاز به سند و مدرک ندارد. وقتی می‌دانید در ازای ارائه دفترچه بیمه به مراکز درمانی و بیمارستان‌های دولتی باید منتظر خدمات با‌کیفیتی یا نامطلوب باشید، وقتی خودرو خود را بیمه کرده‌اید اما می‌دانید در هر تصادف باید برای گرفتن خسارت خود هفت کفش آهنین بپوشید یا زمانی که مطمئن نیستید از یک سفر هوایی یا حتی زمینی سالم به مقصد می‌رسید، بی‌تردید جایی برای آرامش و احساس شادمانی وجود ندارد. یافته‌های جهانی نیز بر این واقعیت صحه می‌گذارد. گزارش جهانی شادکامی

(World Happiness Report) در سال 2016 نشان می‌دهد شادترین و مرفه‌ترین کشورهای جهان همگی از نظام بیمه اجتماعی کارآمد و فراگیری بهره‌مند هستند. در این گزارش، کانادا که پس از پنج کشور اسکاندیناوی در رتبه ششم شادترین کشورهای جهان قرار گرفته است رتبه درخشان خود را مرهون بیمه درمانی مناسب است و در نقطه مقابل در کشورهایی نظیر ویتنام، تایلند یا برزیل که نبود بیمه‌های سلامت مناسب سبب شده است شهروندان بخش عمده‌ای از هزینه‌های درمانی را از درآمد ناچیز خود متقبل شوند، تصویر رویایی جامعه مرفه و خوشبخت وارونه است. در این کشورها مردم رضایتمندی کمتری از زندگی دارند و امید به زندگی نیز در میان آنها کمتر است.

جایگاه بیمه در اقتصاد رفاه و رفاه اجتماعی چیست؟ نظام بازتوزیعی که بیمه فراهم می‌کند تا چه اندازه می‌تواند به تزریق شادی و آرامش در جامعه و افزایش امید به زندگی در میان شهروندان منجر شود؟ پرونده پیش رو در تلاش است به این سوالات پاسخ دهد.