چشم‌انداز تجارت فردا
آیا مبادلات جهانی با اختلال روبه‌رو خواهد شد؟
مجید حیدری: آمارها از موسسات جهانی نشان می‌دهد در ماه‌های گذشته مختصات تجارت خارجی تغییر کرده و شرایط به سمت افت معاملات تجاری بین‌المللی سوق پیدا کرده است. موسسه هلندی «سی‌پی‌بی ورلد ترید مونیتور» در گزارشی اعلام کرده است که ارزش واقعی صادرات جهانی در ماه ژوئیه نسبت به مدت مشابه سال گذشته 4 /0 درصد کاهش یافته است. این رشد منفی البته کمتر از کاهش 7 /1درصدی در ماه ژوئن بوده است، اما آمارها نشان می‌دهد که ششمین کاهش ماهانه صادرات جهانی در هشت ماه گذشته محسوب می‌شود. بر اساس گزارش فایننشیال تایمز، آدام اسلیتر، اقتصاددان برجسته در موسسه «آکسفورد اکونومیکس» معتقد است ارزش واقعی صادرات جهانی با وجود ادامه رشد اقتصاد جهانی که البته با آهنگ آهسته‌ای بوده، رشد منفی را ثبت کرده است، نرخ رشدی که بیشتر منطبق با دوره رکود و نه دوره‌های توسعه بوده است. بر اساس این گزارش کاهش صادرات جهانی، منعکس‌کننده افزایش تنش‌های تجاری میان آمریکا و چین است که باعث بالاتر رفتن تعرفه‌های واردات و رشد منفی دورقمی صادرات میان دو کشور شده است. از زمان آغاز جنگ تجاری در ابتدای سال ۲۰۱۸، میانگین تعرفه‌های آمریکا روی صادرات چین در مقایسه با 1 /3 درصد در ژانویه سال ۲۰۱۸، بیش از ۲۳ درصد افزایش داشته است. با این حال رشد منفی روند تجارت جهانی گسترده و ناشی از افت سرمایه‌گذاری بوده است. بر اساس گزارش فایننشیال تایمز، در هفت ماه نخست امسال آمریکا، ژاپن، اروپای مرکزی و شرقی و همچنین خاورمیانه و شمال آفریقا همگی رشد منفی سالانه صادرات را گزارش کرده‌اند. در همین مدت، منطقه یورو رشدی نداشته است در حالی که در هفت ماه نخست سال گذشته رشد سالانه سه‌درصدی را تجربه کرده بود. در نتیجه مجموع آمارهای این گزارش نشان می‌دهد که صادرات جهانی و همچنین تجارت جهانی در سال جاری از نفس افتاده است. این موضوع باعث شده که پس‌لرزه‌های آن در کشورهای در حال توسعه نیز مشاهده شود و به نوعی رشد اقتصادی این کشورها تحت تاثیر عوامل سیاسی و اقتصادی دنیا قرار گیرد. اخیراً بانک توسعه آسیایی با اشاره به انتظارات پیرامون کندتر شدن رشد اقتصادی منطقه در سال جاری و آتی میلادی اعلام کرد که تنش‌های تجاری بین آمریکا و چین، چشم‌انداز اقتصادی کشورهای در حال توسعه آسیا را تیره‌تر کرده است. بانک مذکور در گزارش به‌روزرسانی‌شده چشم‌انداز توسعه آسیا اعلام کرد، رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه متشکل از 45 کشور آسیایی و اقیانوسیه در سال جاری و آتی میلادی به ترتیب از 7 /5 و 6 /5 درصد به 4 /5 و 5 /5 درصد کاهش خواهد یافت. رشد اقتصادی کشورهای مورد بررسی در سال 2018 به میزان 9 /5 درصد اعلام شده بود. در نتیجه مجموعه آمارها و گزارش‌ها حاکی از آن است که نمی‌توان چشم‌انداز مثبتی برای صادرات، چه در کشورهای توسعه‌یافته و چه در کشورهای در حال توسعه، متصور بود. به نظر می‌رسد تحولات و تصمیم‌گیری‌های سیاسی میان بازیگران بزرگ، بر تجارت جهانی تمامی کشورها سایه افکنده است.
