ضلع سوم در تهران

بعد از صف‌آرایی کشورهای شرق آسیا و اروپایی‌ها برای سرمایه‌گذاری در ایران، حالا نوبت هیات آمریکایی است که ضلع سوم مثلث را تمام کند و وارد ایران شود. اما نه در راس یک هیات بلندپایه اقتصادی و نه حتی در قامت گروهی برای ملاقات‌ها و مذاکره‌های اقتصادی. 24 شاید هم 22 آمریکایی با ویزای توریستی به ایران آمده‌اند و بعد از گشتن شیراز، وارد تهران شده‌اند. ناهاری در یکی از رستوران‌های مجلل تهران خورده‌اند. چند دیدار داشته‌اند و گویا بعد هم در کسوت توریست، قدمی در پارک لاله و خیابان‌های اطراف زده‌اند. از همان راهی هم که آمده‌اند، رفته‌اند. این کل داستان سفر آمریکایی‌ها به ایران است، بعد از 35 سال قطع ارتباط مستقیم تجاری و اقتصادی که در رسانه‌ها بازنمایی شده است.
نه خبر رسمی از ورودشان در ایران منتشر شده و نه از خروج‌شان. همین اخبار و اطلاعات اندک هم از دو روزنامه «فایننشال تایمز» و «نیویورک تایمز» گرفته شده که شرح و گزارشی از سفر هیات اقتصادی خود به ایران منتشر کرده‌اند. آن‌طور که این دو روزنامه نقل کرده‌اند در این سفر که اولین سفر سرمایه‌گذاران آمریکایی به ایران پس از انقلاب است، نمایندگانی از بخش‌های حمل‌ونقل، تولید مواد غذایی و شرکت‌های نفتی حضور داشتند. همه آنچه نقل شده گزارش این دو روزنامه است و بس. در غیر این صورت کسی از سفر هیات اقتصادی آمریکا به ایران خبری ندارد. نه وزارت امور خارجه، نه اتاق ایران و فعالان بخش خصوصی و نه حتی چهره‌هایی که این روزها نام‌شان در کنار تشکیل اتاق مشترک ایران و آمریکا آورده می‌شود یا فعالان بین‌المللی ایران که گاهی ایرانند و گاهی آن طرف آب. نه کسی هیات 22 یا 24‌نفره را دیده و نه کسی دیداری با آنها داشته. اخباری هم که نام برخی از افراد ایرانی ملاقات‌کننده با این هیات را منتشر کرده بوده، سریعاً تکذیب شد.
هیچ اطلاع‌رسانی‌ در این خصوص منتشر نشده بود و حتی برخی از اخباری که به نقل از رسانه‌های خارجی ترجمه شده بود مقامات ایرانی بر محرمانه بودن این سفر و منتشر نشدن اخبارش تاکید بسیار داشته‌اند.
این یک‌سوی داستان است. داستانی که می‌گوید آمریکایی‌ها برای شناخت فضای ایران به تهران آمده بودند و خبرهای روزنامه‌های خارجی که در ایران ترجمه شده همه می‌گوید این هیات بازخوردهای بسیار خوبی از سفر خود گرفته‌اند و ایران را کشوری جذاب و علاقه‌مند برای سرمایه‌گذاری دیده‌اند.
اما این داستان بخش دیگری هم دارد؛ آنجا که با ورود آمریکایی‌ها مثلث هجوم سرمایه‌گذاران به ایران تکمیل می‌شود. اول کشورهای شرق آسیا در صف سرمایه‌گذاری با ایران مانده‌اند و بعد کشورهای اروپایی اضافه می‌شوند و حالا ضلع سوم با فرود هواپیمای حامل هیات آمریکایی در فرودگاه امام خمینی تکمیل می‌شود.
هیات‌هایی که می‌آیند و ابراز تمایل می‌کنند برای سرمایه‌گذاری در بازارهای جذاب ایرانی. آنها که جمعیت 80‌میلیونی ایران را موقعیتی بکر برای فعالیت می‌دانند. قطعاً جذب سرمایه‌ها گامی بسیار مهم در روند رشد و توسعه و ثبات اقتصاد است. اما در این پرونده بررسی کرده‌ایم که آیا ایران می‌تواند خواسته‌های در صف‌ماندگان را تامین کند و اینکه سهم بخش خصوصی از این صف‌آرایی‌ها چیست؟