تاریخ انتشار:
بررسی چالش‌های سیاسی شورای شهر تهران در گفت‌وگو با غلامرضا انصاری
بزنگاه ماندن یا رفتن
غلامرضا انصاری، نماینده اصلاح‌طلب شورای شهر تهران معتقد است انتظار اینکه انتخاباتی بدون رویکرد سیاسی و جریان‌های سیاسی برگزار شود همانند دیکته‌ای است که نوشته شود اما نخواهیم غلط‌های آن مشخص شود.
جلسات شورای شهر تهران طی ماه‌های اخیر بی‌شباهت به میدان جنگ نبوده است، کمتر روزی وجود دارد که رسانه‌ها خبری درباره اعتراض‌ها یا افشاگری‌ها در این نهاد را منتشر نکنند، البته این نوع جلسات در جامعه‌ای که نهادهای مختلف آن شفافیت لازم را ندارد نه‌تنها قبیح نیست بلکه حسن است و مردم از آنچه دور و برشان در حال وقوع است با‌خبر می‌شوند. حال آنچه جای سوال دارد نیت هر یک از طرفین دعواست، آیا این اتفاقات و این افشاگری‌ها تنها به دلیل نزدیک شدن به انتخابات انجام می‌گیرد؟ آیا سه سال پیش اعضای شورای شهر واقعاً از وجود چنین پرونده‌هایی بی‌خبر بودند؟ برای پاسخ به این سوالات به سراغ غلامرضا انصاری، نماینده اصلاح‌طلب شورای شهر تهران رفتیم و در این زمینه با او به گفت‌وگو پرداختیم. او معتقد است انتظار اینکه انتخاباتی بدون رویکرد سیاسی و جریان‌های سیاسی برگزار شود همانند دیکته‌ای است که نوشته شود اما نخواهیم غلط‌های آن مشخص شود.
طی ماه‌های اخیر خبرهای مربوط به شورای شهر و فعالیت‌های آن به نسبت گذشته بسیار پرسر و صداتر شده است و شاهد آن هستیم که پرونده‌های جنجالی همچون رسیدگی به تخلفات شهرداری در حال بررسی در شورای شهر است. رفتن به سوی چنین فعالیت‌های پرسر و صدایی را می‌توان متاثر از نزدیک شدن به انتخابات شورای شهر تلقی کرد؟
پرونده‌هایی که در شورای شهر در حال بررسی است و به قول شما سر و صدای بسیاری دارد احتمالاً بر انتخابات آتی اثر می‌گذارد اما این بررسی‌ها به معنای آن نیست که رسیدگی به چنین پرونده‌هایی انتخاباتی است. طبیعتاً آنچه در این جلسات و پیگیری پرونده‌ها شاهد هستیم نشان از تضارب آرای موجود در این نهاد دارد. نظرات متفاوتی که گاه موجب تنش شده و سروصدا ایجاد می‌کند. من علت ورود به این پرونده‌ها را نزدیکی به انتخابات نمی‌دانم اما خروجی این رسیدگی‌ها و نتایج جلسات که به شکلی بیانگر برنامه‌ها، افکار و تصمیمات نماینده‌ها و در بعد وسیع‌تر هم جریان‌های سیاسی موجود در این مجلس است می‌تواند عاملی شود که مردم بر مبنای آن برای انتخاب نمایندگانشان در دوره بعدی شورای شهر تصمیم‌گیری کنند.
در حال حاضر مهم‌ترین پرونده‌های در حال رسیدگی در شورای شهر که قابلیت چنین اثرگذاری دارد، چیست؟
در حال حاضر پرونده چندان مهمی که در حال پیگیری باشد و این اثرگذاری را داشته باشد، در دست نداریم اما پرونده‌هایی مانند بازنگری اختیارات شهرداری از پرونده‌های مهمی است که در این شورا پیگیرش هستیم و احتمالاً با توجه به اتفاقات اخیر بسیار حائز اهمیت است و مطمئناً بسیاری مردم و مطبوعات نیز پیگیر آن باشند. در نظر داشته باشید در شورای اول مصوبه‌ای بود که در شورای دوم بازنگری شد و مجموعه‌ای از اختیارات خارج از عرف و خارج از چارچوب پذیرفته شده و قانونی به شهردار داده شده که حتی این اختیارات برای رئیس‌جمهور هم در نظر گرفته نشده است. آیا این رویکرد درست است؟ همین یکی از برنامه‌های انتخاباتی جریان‌های سیاسی را تعریف می‌کند مثلاً ما به مردم می‌گوییم که ما چنین شهرداری را این‌گونه انتخاب می‌کنیم یا شما انتخاب می‌کنید که با این چارچوب و محدوده اختیارات فعالیت خواهد کرد.
ما می‌توانیم امیدوار باشیم که انتخابات شورای شهر حتی چیزی بهتر از انتخابات مجلس شورای اسلامی باشد یعنی مردم ما با رفتاری سیاستمدارانه و نگاهی بر مبنای اصول جوامع دموکراتیک پای‌صندوق رای بیایند. یعنی همان چیزی که در جامعه رو به رشد از آن انتظار داریم.
با توجه به اینکه قطعاً مهم است که در صورت بازنگری، اختیارات گرفته‌شده به کدام نهاد تفویض می‌شود، فکر می‌کنید این موضوع طی ماه‌های باقی‌مانده از شورای شهر چهارم به نتیجه برسد؟
با توجه به کاهش درآمدهای شهری، بودجه شهرداری از نفت و پرونده‌هایی که طی ماه‌های اخیر مطرح شده است، امیدواریم به نتیجه برسد و فکر می‌کنیم که این موضوع بنا بر شرایط کنونی مقبول هم واقع شود.
طبیعتاً این بازنگری زیر سایه آنچه به عنوان پرونده تخلفات شهرداری در شورای شهر مورد بررسی است، شرایط خاصی ایجاب می‌کند. آن پرونده در شورای شهر به کجا رسید؟
ما بررسی‌هایی انجام دادیم و جلساتی هم با همین رویکرد در شورای شهر برگزار شد اما با توجه به اینکه قوه قضائیه به این موضوع ورود کرده است ما منتظریم که نتیجه فعالیت قوه قضائیه را ببینیم و قطعاً هم‌راستا با مشخص شدن شرایط این پرونده، شورای شهر هم وظیفه خود در بعد نظارتی را انجام می‌دهد و واکنش لازم در قبال آن را خواهد داشت.
ما از شوراهای شهر و روستا بیش از هر چیز انتظار فعالیت تخصصی و نگاه کارشناسانه در حوزه مدیریت شهری را داریم. این موضوع چقدر در پروسه انتخابات مورد توجه قرار می‌گیرد و چقدر انتخابات شورای شهر متاثر از جریان‌ها و نگاه‌های سیاسی است؟
افرادی که این دو موضوع را از هم تفکیک می‌کنند به احتمال زیاد مفهوم سیاست را نمی‌دانند. برای شرح این مساله باید کمی عقب رفت و مفهومی از سیاست را به میان آورد. چنانچه وقتی سیاست درباره جریان یا فردی به میان می‌آید یعنی آن جریان یا فرد باید در مسائل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی نگاه و دیدگاه خاصی داشته باشند. جریان‌های سیاسی معمولاً اختلافات‌شان به همین گستردگی است یعنی نگاه‌شان به فرهنگ، هنر، اقتصاد، جامعه، مدیریت شهری و حتی محیط زیست و بهداشت و سلامت هم متفاوت است. یکی از مشکلات جامعه و نظام اجرایی ما طی دهه‌های اخیر این بوده است که ما طی سال‌های گذشته به سمت حزبی شدن نرفته‌ایم و همین در فضای انتخاباتی و برنامه‌ریزی‌ها هم اثر گذاشته است. به طور کلی می‌توان گفت برنامه هم یک مقوله سیاسی است. بنده دیدگاهم این است که در حوزه فرهنگی چنین باید عمل کرد یا چنین رفتاری صحیح است اما طیف مقابل در مدیریتشان نگاه متفاوتی دارند و راه‌ها و راهکارهای دیگر را مناسب برخورد با همان پدیده می‌دانند. در انتخابات هم کل داستان همین است مردم باید انتخاب کنند که کدام راهکار را می‌پسندند و همین انتخاب موجب غلبه یک جریان سیاسی در
انتخاباتی مثل شورای شهر می‌شود.
بر اساس گفته شما یعنی اختلافات میان دو جریان سیاسی غالب در کشور (اصلاح‌طلب و اصولگرا) در ابعاد تخصصی هم کاملاً قابل تفکیک است. این اختلافات در بعد مدیریت شهری چگونه است؟
مثلاً ما معتقدیم که شهر را هم می‌توان بدون شهر‌فروشی و تراکم‌فروشی اداره کرد و هم می‌توان به شکل خوب و مطلوب اداره کرد اما عملاً جریان مقابل طی ۱۰، ۱۲ سال اخیر هیچ‌گاه بدون فروش تراکم به اداره شهر نپرداخته است و با فروش بی‌رویه و غیرمنطقی شهر، فضاهای شهری و تراکم، شهر را با قیمتی بالا اداره می‌کنند و همین تشدیدکننده مشکلات گذشته مانند آلودگی هوا و ایجاد مشکلات جدید در بعد شهرسازی است. یا ما معتقدیم می‌توان بهره‌وری را بالا برد اما طرف مقابل برایش این نوع نگاه اهمیت ندارد. رویکردی را در پیش گرفته که بدون نگاه به عواقب کار فقط به دنبال پول در‌آوردن است و به اشکال گوناگون پول درمی‌آورد و بعد هم هر‌جا نیاز شد هزینه می‌کند. همه این رفتارها برگرفته از سیاست افراد و جریان‌هاست و همین رویکرد یعنی سیاست. سیاست برچسب نیست که روی پیشانی یکی خورده باشد و روی پیشانی دیگری نخورده باشد. تقسیم‌بندی‌های سیاسی مبتنی بر دیدگاه‌های آنها نسبت به حوزه‌های مختلف است و افراد بر مبنای حمایت و عدم حمایت از نگاه‌ها و رویکردها در دسته‌بندی سیاسی قرار می‌گیرند. گروه‌هایی که به این موضوع فکر کرده‌اند که نباید سیاسی بشوند یعنی به دنبال
این هستند افرادی بدون برنامه به چنین شورایی بیایند. چنانچه اشاره کردم برنامه و نحوه عمل خود بخشی از سیاست است و هر فردی که وارد شورای شهر یا هر نهاد دیگری می‌شود بر مبنای برنامه‌ای که دارد در دسته‌بندی‌های سیاسی قرار می‌گیرد. بنابراین حواسمان جمع باشد که این نوع نگاه و جنجال و اصرار بر انتخابات غیرسیاسی از سوی دلواپسان به جامعه تزریق می‌شود و به دنبال ایجاد فضای یک صدا در جامعه هستند. تک‌صدایی نوشتن دیکته‌ای است
معتقدم اگرچه در انتخابات آمریکا نگاه پوپولیستی و شعارهای پوپولیستی پیروز شد اما در کشور ما به دلیل اینکه شعارهای پوپولیستی طی هشت سال دوره رئیس دولت قبل، ضربات هولناکی را به جامعه به ویژه در بعد اقتصادی زد، بعید است مردم به سرعت آثار و شرایط آن را از یاد ببرند و بار دیگر بر مبنای این شعارها به فرد یا جریانی رای دهند.
که شرایط بررسی کردن آن وجود ندارد تا اشتباهات و غلط‌های آن گرفته شود. تلاش برای ایجاد چنین نگاهی زمانی بیشتر و بیشتر می‌شود که جریانی به دلیل نداشتن پایگاه اجتماعی و رای مردمی به دنبال تخریب دیگران با تکیه بر سیاسی بودن هستند و چه راهی بهتر از اینکه فعالیت سیاسی را از اساس قبیح نشان دهند تا هر آن که در آن فعالیت می‌کنند بر مبنای آن خط بخورد. مثلاً یکی از موضوعاتی که بر آن تکیه می‌کنند این است که شهردار بعدی سیاسی خواهد بود. سوال من از آنها این است که مگر شهردار فعلی سیاسی نیست که تا این حد نگران سیاسی بودن شهردار آینده هستند. مگر آنهایی که از این جریانات وارد فضای اجرایی شده‌اند خودشان سیاسی نبوده‌اند. بیشترین سیاسی‌کاری را همین جریان طی حضورش در پست‌های گوناگون داشته است اما حال که به حاشیه رفته‌اند سر و صدا و جار و جنجال می‌کنند که باید از سیاست فاصله گرفت. ما معتقدیم سیاست در تمان شئون زندگی می‌تواند نقش داشته باشد بنابراین هم سیاسی بودن خوب است و هم بر مبنای همین نگاه سیاسی و سیاستی که اعتقاد دارند تدوین و تبیین برنامه باید صورت گیرد. به نظر من شایسته افکار عمومی و رسانه‌ها هم نیست که به چنین
مسائلی بپردازند.
یعنی بنا بر گفته شما در این میان نمی‌توان نگاه کارشناسانه در حوزه شهری را فارغ از دیدگاه‌های سیاسی به تصویر کشید. چرا مدیریت شهری را نمی‌توانیم جدا از نگاه جریان‌ها مورد بررسی قرار دهیم؟
همان‌طور که پیشتر اشاره کردم در بخش مدیریت شهری، نظافت شهر، خدمات شهری، معماری شهری و حتی مقابله با آلودگی هوا نگاه کارشناسی این دو جریان متفاوت است و زمانی می‌توان تفاوت‌ها را دقیق تشریح کرد که برنامه از سوی افراد ارائه شده باشد. برنامه‌ای که از سوی این جریان‌ها تدوین شده استراتژی آنهاست که می‌توان بر مبنای آن عملکردها را مورد ارزیابی قرار داد البته امیدواریم پاسخگو باشند. همه این موارد تحت عنوان سیاست افراد و جریان‌ها قابل ارزیابی و بررسی است.
پس بر مبنای اظهارات شما غلبه سیاست بر انتخابات شورای شهر و هر انتخابات دیگری تاثیر مثبت بر آن دارد و ما باید به دنبال افراد سیاسی در انتخاب مسوولان مدیریت شهری برویم.
این رویکرد موجب می‌شود به جای اینکه انتخابات ما شخص‌محور باشد، به سمت برنامه‌محوری حرکت کند. به عبارتی در این شرایط گروه می‌آید و ادعا می‌کند که با نگاه سیاسی خود، شهر را طی مثلاً چهار سال با این ویژگی اداره می‌کنیم و جریان مقابل هم برنامه خود را ارائه می‌دهد، اگر مردم بر مبنای طرح و برنامه‌ها به ۳۱ نفر، ۶۰ نفر یا هر تعداد دیگری که مد نظر است، رای بدهند، نشان می‌دهد ما داریم به سمتی می‌رویم که جامعه ما به جامعه‌ای بدل شود که دموکراسی در آنها نهادینه شده است. در این رویکرد افراد نقشی ندارند و برنامه محور اصلی است و البته نظارت هم در این صورت قوی‌تر می‌شود. برای اینکه کار را جلو ببریم بهترین راه همین است. معتقدم که باید در برخی قوانین کشور تجدید نظر شود. مثلاً برخی گروه‌ها در آستانه انتخابات ظهور و بروز پیدا می‌کنند و به جای برنامه، مجموعه‌ای از ایده‌آل‌های عوام‌پسندانه را مطرح می‌کنند، مثلاً فردی می‌گوید لیست مفسدان در جیبم است و با آنها برخورد می‌کنم یا پول نفت را چنین می‌کنم. بعد شاهد آن هستیم پایان هشت سال حضورش بیشترین دزدی، بیشترین اختلاس، بیشترین فساد و هنجارشکنی‌ها در حوزه اجتماعی، فرهنگی صورت گرفته
است و در نهایت پاسخگو هم نیستند. اگر تحزب در جامعه ما شکل بگیرد، احزاب برای هر انتخابات باید برنامه‌ای بدهند. چنانچه می‌دانید وقتی احزاب به جریان انتخابات وارد می‌شوند با توجه به اینکه حزب دفتر و دستک، آدرس و مشخصات و هویت دارد، افرادی که به واسطه این احزاب در لیست نامزدهای انتخاباتی قرار می‌گیرند همه سابقه کارشان مشخص است و هم عملکردشان بر مبنای برنامه‌هایشان قابل رسیدگی است و می‌توان امیدوار بود که در برابر عملکردشان پاسخگو خواهند بود. وقتی حزب فرد یا لیستی معرفی کند و خلاف آن عمل کند اولین اتفاقی که می‌افتد این است که پایگاهش را از دست می‌دهد. پس حزب است که مجبور می‌شود برنامه قابل اجرا ارائه دهد و افرادی را معرفی کند که بتوانند برنامه را اجرا کنند. در نهایت هم نظارت مردم بر برنامه، نظارت مردم بر حزب، نظارت مردم بر منتخب و نحوه فعالیت اوست، بر همین اساس حزب به سمت سالم‌سازی می‌رود. امروز که دغدغه همه از مقام معظم رهبری گرفته تا پایین‌ترین سطوح جامعه موضوع فساد و نحوه مقابله و برخورد با آن است، راه دستیابی به موفقیت و مبارزه با فساد، تعمیق دموکراسی و حزبی شدن نظام سیاسی و انتخابات است.
دعوای ماندن‌ها و رفتن‌ها در شورای شهر چقدر جدی است و تا چه میزان در این انتخابات هم شاهد آن خواهیم بود که جریان‌ها به شعارهای پوپولیستی برای پیروزی متمسک می‌شوند؟
معتقدم اگرچه در انتخابات آمریکا نگاه پوپولیستی و شعارهای پوپولیستی پیروز شد اما در کشور ما به دلیل اینکه شعارهای پوپولیستی طی هشت سال دوره رئیس دولت قبل، ضربات هولناکی را به جامعه به ویژه در بعد اقتصادی زد، بعید است مردم به سرعت آثار و شرایط آن را از یاد ببرند و بار دیگر بر مبنای این شعارها به فرد یا جریانی رای دهند. بخش قابل توجهی از منابع ما که می‌توانست بر زندگی مردم اثر مثبت بگذارد دود هوا شد، ۸۰۰ میلیارد دلار درآمد آن دوره مشخص نشد که چه بلایی سرش آمده، همه این موارد زخم‌ها و تجربیات سختی است که برای مردم کشورمان به وجود آمده است و قطعاً کمتر کسی را می‌توانید بیابید که علاقه به بازگشت به شرایط گذشته را دارد. بنابراین در این انتخابات هم، همانند انتخابات پیشین قطعاً مردم هوشمندانه حضور پیدا می‌کنند و امیدواریم برنامه مطلوب بنا بر انتخاب مردم پیروز شود و نمایندگانی روی کار بیایند که نسبت به برنامه و قولشان تعهد دارند. ما می‌توانیم امیدوار باشیم که انتخابات شورای شهر حتی چیزی بهتر از انتخابات مجلس شورای اسلامی باشد یعنی مردم ما با رفتاری سیاستمدارانه و نگاهی بر مبنای اصول جوامع دموکراتیک پای صندوق رای
بیایند. یعنی همان چیزی که در جامعه رو به رشد از آن انتظار داریم.
به احتمال زیاد شورای شهر آینده، شورای شهر بهتری خواهد بود و تلاش‌های همسو برای رسیدن به نتیجه مطلوب را از آنها شاهد خواهیم بود. خوشبختانه ما در شورای عالی اصلاح‌طلبان چنین تصمیم گرفته‌ایم که برای شورای شهر پنجم برنامه مشخصی تدوین کنیم
با توجه به اینکه تمرکز انتخابات ۹۶ احتمالاً نه بر انتخابات ریاست‌جمهوری بلکه بر انتخابات شورای شهر است و میدان رویارویی اصلی اصولگرایان و اصلاح‌طلبان این عرصه است. به نظر شما این شرایط چقدر بر شورای شهر آتی اثرگذار خواهد بود؟
به نظر من اتفاق مبارک و میمونی که در انتخابات مجلس شورای اسلامی دوره دهم افتاد، بر‌پایی یک انتخابات سیاسی بوده است. بر مبنای همان انتخابات با تمام مشکلاتی که پیش از آن و در بعد تایید و رد صلاحیت‌ها اتفاق افتاد ما در پرتو سیاسی شدن رای مردم به شرایط مناسبی دست یافتیم که امروز نتیجه‌اش را می‌بینیم. چنانچه اگر بخواهیم مجلس فعلی را با مجلس گذشته مقایسه کنیم تفاوت عملکردها به میزان محسوسی مشاهده می‌شود. مجلس کنونی به نسبت مجلس سابق بسیار هدفمند، منطقی و هوشمندانه در حال فعالیت است، امیدواریم که روز به روز هم بهتر عمل کنند و پیشرو در اجرای برنامه‌ها باشند. اگر همین شرایط برای انتخابات شورای شهر هم پیش بیاید به احتمال قریب به یقین در تهران و بسیاری کلانشهرهای دیگر نیز شاهد همین رویکرد خواهیم بود. اگر این انتخابات هم با رای سیاسی مردم و نگاه جریانی همراه شود می‌توان امیدوار بود که آفات انتخابات دور قبل را نیز شاهد نباشیم و آن اتفاقاتی که در دور قبل درباره برخی منتخبان به وقوع پیوست، این بار تکرار نمی‌شود. احتمالاً به یاد دارید که در دور قبل برخی افراد که هویت مشخصی نداشتند، روی کار آمدند و طبیعی است نسبت به هیچ
کسی پاسخگو نیستند. زیرا وقتی از جریانی برخاسته باشند باید نسبت به آن جریان، نسبت به برنامه، نسبت به اعتماد و رای مردم پاسخگو باشند، اما برخی افراد فاقد این ویژگی بودند. بنابراین به احتمال زیاد شورای شهر آینده، شورای شهر بهتری خواهد بود و تلاش‌های همسو برای رسیدن به نتیجه مطلوب را از آنها شاهد خواهیم بود. خوشبختانه ما در شورای عالی اصلاح‌طلبان چنین تصمیم گرفته‌ایم که برای شورای شهر پنجم برنامه مشخصی تدوین کنیم و گزینش نامزدها را بر مبنای ضوابط و معیارهای خاصی که از ملزومات مدیریت شهری است، انجام دهیم تا لیست مورد نظر در صورت موفقیت بتواند کارآمدی لازم را داشته باشد. البته در این زمینه قرار بر این شد تعهدی جدی از مجموعه‌ای که در لیست قرار می‌گیرند، نیز گرفته شود که نسبت به سیاست‌های کلان و استراتژی‌های جریان و همچنین برنامه مدون و کاری که تعریف‌شده متعهد باشند و در طول حضورشان در شورای شهر خود را ملزم به اجرای سیاست‌ها بدانند تا بتوان با یک عقبه کارشناسی قوی هم به بهبود شرایط جامعه کمک کنیم و هم در طول فعالیت حمایت مناسب از لیست منتخبانمان داشته باشیم.
دیدگاه تان را بنویسید