خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا(Brexit)

تاثیر «خارج شدن از اتحادیه اروپا» بر اقتصاد بریتانیا که در 23 ژوئن به همه‌پرسی گذاشته می‌شود داغ‌ترین موضوع در بین تمام همه‌پرسی‌هاست. بسیاری از کسانی که نمی‌دانند به چه رای بدهند می‌گویند بر این اساس تصمیم خواهند گرفت که آیا خروج از اتحادیه اروپا زندگی‌شان را بهتر می‌کند یا بدتر. ارزیابی این مباحثات دشوار است. اندرو تایری (Andrew Tyrie) نماینده مجلس از حزب محافظه‌کار که ریاست خزانه‌داری مجلس عوام را بر عهده دارد کمیته‌ای را انتخاب خواهد کرد که هزینه‌ها و مزایای عضویت در اتحادیه اروپا را بررسی می‌کند؛ وی می‌گوید «هر دو طرف مباحثه آماده‌اند تا تمام شرایط و محدودیت‌ها را فدای ادعاهای غیرمنطقی خود کنند». او امیدوار است کمیته‌اش بتواند اوضاع را بهتر کند، اگرچه خود کمیته نیز کاملاً متفرق است.
آقای تایری خاطرنشان می‌سازد زمانی که صحبت به خروج از اتحادیه اروپا می‌رسد «مشکل اصلی این است که هیچ موردی خلاف آن وجود ندارد». مثلاً در ماه اکتبر در مطالعه‌ای که از سوی یکی از شعب «بانک انگلستان» انجام شد به این نتیجه رسیدند که عضویت در اتحادیه اروپا با پویاتر کردن اقتصاد بریتانیا به آن رونق بخشیده است. پذیرش این ادعای هواداران خروج از اتحادیه اروپا مبنی بر اینکه عضویت در اتحادیه اروپا زیان‌آور بوده دشوار است. اما علت این پویایی نیز ممکن است نامرتبط باشد؛ مثلاً طبق گفته شکاکان به یورو، اصلاحات تاچری دهه 80 میلادی یعنی مالیات‌های کمتر و تشریفات کمتر اداری می‌تواند علت آن باشد.
این مورد خلاف گمشده، در ارزیابی تاثیرات اقتصادی خروج از اتحادیه اروپا مشکل‌سازتر نیز می‌شود. هیچ‌کس مطمئن نیست که بریتانیا چه نوع دسترسی به یک بازار خاص خواهد داشت، نظام مقرراتی آن و قوانین مهاجرتی چه خواهد بود، یا اینکه مذاکره بر سر هر کدام از این موارد چقدر طول خواهد کشید. چند گروه اقتصاددان دست به کار حدس و گمانه‌زنی شده‌اند. دامنه گسترده پیش‌بینی‌های GDP نشان‌دهنده میزان عدم اطمینان از پیامد است.
یک مورد که موافقان و مخالفان اتحادیه اروپا بر سر آن توافق دارند این است که تاثیر کوتاه‌مدت خروج از اتحادیه اروپا احتمالاً منفی است. عدم اطمینان در مناسبات تجاری آتی اعتماد به استرلینگ را کاهش داده و سرمایه‌گذاری نیز کمتر می‌شود. بانک انگلستان خروج از اتحادیه اروپا را بزرگ‌ترین ریسک در تثبیت مالی داخلی قلمداد می‌کند. داشتن بزرگ‌ترین کسری حساب‌جاری در بریتانیا که باید از طریق جریان ورودی سرمایه تامین شود سبب آسیب‌پذیری بیشتر آن شده است.
مجادله بر سر تاثیرات بلندمدت‌تر بیشتر است، اگرچه بیشتر اقتصاددانان می‌گویند به احتمال زیاد این تاثیرات منفی است. البته این آخرین تاثیر نیست زیرا در پی خروجی کوتاه‌مدت قبلی، در صورت رخ دادن بهبود اقتصادی زمان زیادی طول خواهد کشید. به طور کلی، اقتصاددانان پنج راه یافته‌اند که خروج از اتحادیه اروپا می‌تواند از طریق آنها بر GDP آینده تاثیر بگذارد.
زیان‌های ناشی از کاهش تجارت با فاصله زیاد بزرگ‌ترین پیامد بعدی است. در پایان این ماه اتاق فکر مرکز اصلاحات اروپا نسخه ویرایش‌شده مطالعه سال 2014 خود درباره خروج از اتحادیه اروپا را منتشر می‌کند که بر مبنای کار چهار اقتصاددان از دانشگاه گرونینگن هلند است. نتیجه این مطالعه نشان می‌دهد تجارت بریتانیا با اتحادیه اروپا نسبت به زمانی که عضو آن نباشد 55 درصد بیشتر است؛ و اینکه هیچ زیان چشمگیری ناشی از تغییر تجارت از کشورهای جهان سوم به سمت تجارت با کشورهای اتحادیه اروپا وجود ندارد.
حتی اگر تنها چند دستاورد در معرض خطر خروج از اتحادیه اروپا باشد، می‌تواند تا حد زیادی تاثیر ثانویه را جبران کند که همانا مزیت اقتصادی ناشی از کاهش کمک خالص سالانه بریتانیا به بودجه 5 /8 میلیاردپوندی (12 میلیون‌دلاری) اتحادیه اروپاست. دستاورد این بودجه همچنین در زیان‌های احتمالی ناشی از عامل سوم یعنی سرمایه‌گذاری اندک خارجی غرق می‌شود. هواداران خروج از اتحادیه اروپا استدلال می‌کنند که این امر تحت تاثیر قرار نخواهد گرفت، اما شواهد نشان می‌دهد حجم زیادی از سرمایه‌گذاری خارجی، به خصوص در بخش خدمات مالی و خودرو، به دلیل عضویت در اتحادیه اروپا صورت گرفته است. سود ناشی از عامل احتمالی سوم یعنی قوانین سختگیرانه کمتر کاملاً توهم است. تحلیل‌های OECD (باشگاه کشورهای ثروتمند) نشان می‌دهد بازارهای کار و تولید در بریتانیا پیش از این جزو بازارهای دارای کمترین مقررات در میان اعضای این باشگاه بوده است.
مورد پنجم موضوع مهاجرت است. اگر بریتانیا بخواهد پس از خروج از اتحادیه اروپا کنترل‌های شدیدتری بر مهاجران اتحادیه اروپا تحمیل کند، رشد اقتصادی‌اش به جذب نیروهای ماهر مورد نیاز کشورش از مکان‌های دیگر بستگی خواهد داشت. با وجود این به لحاظ سیاسی غیرواقعی است اگر فکر کنیم اهالی برایتون که به خروج از اتحادیه اروپا رای داده‌اند تا مهاجرت کنترل‌نشده از اروپای شرقی را کنترل کنند، خواهان استقبال از خیل مهاجران از کشورهایی چون هند و آفریقا خواهند شد.
در پایان ماه جاری خزانه‌داری ارزیابی خود را درباره عضویت در اتحادیه اروپا تهیه می‌کند و احتمال دارد به این نتیجه برسد که تاثیرات اقتصادی خروج از اتحادیه اروپا منفی است، و اینکه ریسک‌های کوتاه‌مدت در اقتصاد بریتانیا بسیار زیاد است. بنابراین برگ برنده این مبارزه اقتصاد است، به شرط آنکه شرکت‌کنندگان در آن خوب بازی کنند.
منبع: اکونومیست