پشت چراغ قرمز

هرچقدر که دانشگاه‌ها طی یک دهه گذشته، اقبال بیشتری به سمت زنان داشته‌اند، بازار کار اما روی خود را از زنان برگردانده است. بازار کار ایران مدت‌هاست که زنان را پس می‌زند. این را نه فقط شرایط حاکم بر این بازار که صحبت‌های خود وزیر کار نیز تایید می‌کند. شرایط سخت‌تر و دستمزدهای پایین‌تر مخصوص زنانی است که از گود رقابت جنسیتی حاکم بر بازار کار جان به در برده‌اند و حالا می‌خواهند نقشی در توسعه کشورشان داشته باشند. بیراه هم نیست که وزیر کار چندی پیش گفته بود بخش مشاغل خدماتی اقبال بیشتری به سمت زنان پیدا کرده است. این مساله به خوبی نشان می‌داد که شرایط کار برای زنان، بیشتر به سمت مشاغل پرکاری رفته است که دریافتی پایین‌تری را نیز به دنبال دارد. در عین حال، همین مساله تاکید می‌کرد که تخصص‌گرایی در اشتغال به کار زنان، در حال فراموشی است. بعد از این اظهارنظر وزیر کار در سال قبل،‌ حالا صحبت‌های تازه‌ای از وزیر کار منتشر شده که باز هم به محاق رفتن توجه به اشتغال زنان را تایید می‌کند. اظهارنظر وزیر کار همزمان با صحبت‌های رئیس‌جمهوری در خصوص بازار کار زنان بود. در آن زمان، حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران تاکید کرده بود که حل معضلات بیکاری زنان از اولویت‌های دولت است. علی ربیعی در صحبت‌های تازه خود از چالش‌های زنان در بازار کار صحبت و تاکید کرده است که بیکاری زنان 3 /2 برابر مردان است. وی مسائل موردنظر دولت برای برنامه‌ریزی را نرخ بیکاری زنان، نبود استقبال در کارفرمایان برای استخدام زنان و تغییر جهت مشاغل این گروه اعلام کرد. معضل دیگری که وزیر کار پیش از این به آن اشاره کرده بود، مقایسه اشتغال زنان مجرد و متاهل بود که نشان از اقبال بیشتر بازار کار به زنان مجرد داشت. در عین حال آن طور که اقتصادنیوز پیش از این اشاره کرده بود، بر اساس طرح آمارگیری نیروی کار پاییز سال 93، نرخ مشارکت اقتصادی زنان 10‌ساله و بیشتر 12 درصد و نرخ مشارکت مردان 63 درصد است. نرخ بیکاری مردان 7 /8 و نرخ بیکاری زنان 3 /20 درصد گزارش شده است. آماری که نشان از مردانه شدن مشاغل و خروج آرام زنان از بازار کار دارد. در این میان کارشناسان بسیاری معتقدند کنار زدن زنان از بازار کار به نوعی اتلاف منابع است چرا که زنان نیز این توان را دارند تا در فعالیت‌های تولیدی و توسعه‌ای دخیل باشند و سهم قابل توجهی در این مورد داشته باشند. با این حال، مساله‌ای که بسیاری از کارشناسان در این رابطه عنوان می‌کنند، تاثیر این جنسیت‌گرایی بر کل بازار کار است. نکته هشداردهنده زمانی روشن می‌شود که نیم‌نگاهی به گذشته صورت گیرد. در طول دهه‌های گذشته، اجازه حضور زنان در بازار کار راحت‌تر از قبل صادر شد و به مرور سهم این گروه در بازار کار بیشتر شد. در عین حال، برخی محدودیت‌هایی که بعد از اشتغال برای زنان ایجاد می‌شد، این گروه را به یک سردرگمی دچار کرد. همین مساله، اتفاقی است که بسیاری از کارشناسان به آن هشدار می‌دهند. سرخوردگی زنان از بازار کار و متزلزل شدن اعتمادی که این گروه به عنوان بخشی از یک اجتماع به بازار کار داشتند، نکته‌ای است که نمی‌توان به راحتی از کنار آن گذشت. در این میان برخی کارشناسان معتقدند با وجود هشدارهایی که وزیر کار در مقاطع مختلفی از سال گذشته و امسال بیان کرده است، برنامه مشخص و مدونی از سوی وزارت کار برای ساماندهی اشتغال زنان دیده نمی‌شود. هرچند که برخی معتقدند مساله هشدار از سوی وزیر کار،‌ خود قدمی برای حرکت به سمت ساماندهی زنان در بازار کار است.