بازار بزرگ تبریز؛ جایی که باید قبل از مرگ دید!

رپرتاژ آگهی: اگر می‌خواهید در بزرگ‎ترین بازار جهان، با قدمتی هزار ساله قدم بزنید و تاریخ را مرور کنید بلیط قطار تهران تبریز را رزرو کنید و به این شهر تاریخی و فرهنگی سر بزنید. بازار سرپوشیده تبریز، بخش وسیعی از شهر را به خود اختصاص داده است، این بازار گردشگران و توریستان بسیاری را به سمت خود می‌کشاند. گشت ‌و گذار و خرید از این بازار سنتی، شما را با تاریخ، فرهنگ و آداب ‌و رسوم این مرز و بوم آشنا می‎کند. اگر به بازارهای قدیمی و تاریخی علاقه‌مند هستید، بازار سنتی تبریز را از دست ندهید.

موقعیت جغرافیایی بازار تبریز

بازار قدیم تبریز یکی از بهترین بازارهای سرپوشیده جهان به‎شمار می‌رود که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. این بازار که از یک دالان بزرگ و تیمچه‌‌های مختلف تشکیل شده، بین خیابان‌های دارایی، شهدا، چای کنار، مطهری، فردوسی و جمهوری تبریز قرار دارد که دسترسی به آن در هر یک از این خیابا‌ن‌ها امکان‌پذیر است.

معرفی بازار تبریز

بازار سنتی تبریز، وسیع‌ترین مجموعه به‌هم‌پیوسته آجری در تمام جهان است که شامل 5500 حجره، 25 تیمچه، 20 راسته، 35 سرا و امکاناتی مانند حمام، مدرسه، کاروان‌سرا و مسجد می‌شود. با وجود قدمت هزارساله این بازار، همچنان سرزنده و پابرجاست و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز خرید و فروش در شمال ‌غرب ایران شناخته می‌شود. این بازار نه‌تنها از نظر اقتصادی، بلکه از نظر فرهنگی، اجتماعی و سیاسی نیز اهمیت ویژه‎ای دارد. از آن‎جایی‎که اعتراضات، گردهمایی‌ها، مراسم عزاداری و ... در این مکان برگزار می‌شوند، می‎توان از آن به‎عنوان قلب تپنده و شاهرگ اصلی این شهر بزرگ یاد کرد.

قدمت بازار بزرگ تبریز

اگر منابع معتبر را مطالعه کنید متوجه خواهید شد که تاریخ دقیقی از ساخت این بنای بزرگ در دسترس نیست. اگر دقت کرده باشید در اکثر سفرنامه‌های معتبر دنیا، از بازار بزرگ تبریز نام برده شده است؛ چرا که افراد مشهوری همانند مارکوپولو، ابن بطوطه، یاقوت حموی، ژان شاردن، گاسپار دروویل، حمدالله مستوفی و سایر جهان‌گردان، از این بازار دیدن کرده‌اند. بر این اساس قدیمی‌ترین سفرنامه مربوط به قرن چهارم هجری قمری است؛ همچنین رونق و شهرت بسیار این بازار در دوران قاجار نیز نشان می‎دهد قدمت آن به حدود 1000 سال پیش باز می‌گردد.

رونق اقتصادی بازار تبریز

جاده ابریشم در گذشته یک شاه‌راه ارتباطی بین کشورهای آسیایی بود و خاور و جنوب آسیا و باختر را به یکدیگر متصل می‌کرد. همچنین این مسیر به شمال آفریقا و خاور اروپا نیز ارتباط داشت؛ از این‎رو این جاده 1700 سال، بزرگ‌ترین شبکه ارتباط بازرگانی در جهان محسوب می‎شد. این جاده که از شهرها و کشورهای مختلفی عبور می‌کرد شاهد تاجرانی با ملیت‌های متفاوتی بود که در پی دادوستد می‌گشتند؛ به این ترتیب این جاده رونق گرفت.

تبریز نیز که یکی از شهرهایی بود که در نزدیکی جاده ابریشم قرار داشت، خواه ‌ناخواه به یک شهر اقتصادی تبدیل شد و دروازه بازار بزرگ تبریز را به‌عنوان دروازه اصلی شهر انتخاب کردند. همچنین انتخاب تبریز به‎عنوان پایتخت ایران در دوران دولت ایلخانی، به رونق اقتصادی آن افزود که تا اواخر دوره صفویه نیز ادامه داشت. در این دوران بسیاری از تجار بزرگ از شهرهای مختلف برای داد و ستد به تبریز رفت ‌و آمد داشتند. به‎دلیل نزدیکی تبریز به اروپا، بازار قدیم تبریز نقش شاهراه حیاتی صادرات ایران به اروپا را ایفا می‌کرد و 30 درصد از مراودات تجاری ایران و اروپا در این بازار انجام می‎شد. همچنین در دوران قاجار، بسیاری از تجار انگلیسی برای تجارت به تبریز می‌آمدند.

معماری بازار تبریز

در طول زمان و به‎دلیل وقوع بلایای طبیعی، ساختمان قدیمی بازار تبریز تخریب شده است. سازه باقی‎مانده از این بازار به اواخر دوران زندیه و اوایل قاجار تعلق دارد. طراحی این بازار یک مهندسی بی‌نظیر محسوب می‎شود که ظاهر بیرونی آن با بافت شهری هماهنگی دارد و تفاوتی با سایر بخش‌های شهر احساس نمی‎شود.

در ساخت این بنا معماری ایرانی به‌کار گرفته شده است، دیوارهای آجری قطور مانند عایق حرارتی عمل می‎کنند؛ از این‌رو در فصل زمستان خبری از سرمای شدید در داخل بازار نخواهد بود. همچنین، گنبدهای کوچکی در طول بازار به چشم می‌خورند که در هر یک از آن‌ها، نورگیر تعبیه شده است. این نورگیرها علاوه‌بر تامین نور، وظیفه تهویه هوا را نیز به عهده دارند. در تفکیک فضای این بازار نیز، یک هنر معماری نیز به‎کار گرفته شده است که بازار را به بخش‎هایی به نام تیمچه، سرا و راسته تقسیم می‌کند.

• تیمچه نوعی تفکیک فضا در سبک معماری ایرانی برای طراحی بازارها محسوب می‌شود. تیمچه‌ها به فروش یک کالای خاص اختصاص دارند و عموما در مقایسه با سایر بخش‌های بازار، گران‌تر هستند. برای مثال در بازار تبریز، تیمچه‌های مختلف پارچه‌فروشان، کفاشان، چینی‌فروشان، کلاه‎دوزان، حلاجان، مسگران و ... وجود دارد؛ تیمچه مظفریه فرش‌های نفیس دستباف تبریز را عرضه می‎کند و در تیمچه امیر انواع حجره فروش طلا و جواهر برقرار است. در این بازار هر تیمچه معماری خاص خود را دارد و همین امر موجب جذابیت این بازار شده است.

• دو نوع راسته اصلی و فرعی در بازار بزرگ تبریز وجود دارد؛ راسته‌های فرعی، راسته‌های اصلی را به یکدیگر متصل می‎کنند؛ تیمچه‌ها و سراها نیز در حدفاصل بین این راسته‌ها قرار دارند. در محل تقاطع راسته‌ها، سه‌راهی یا چهارراه به وجود می‌آید که تزئینات به‌خصوصی دارند. به‎طور کلی می‌توان گفت که راسته‌های بازار، معابری عمومی، مسقف و فاقد درب ورودی هستند. راسته کفاشان، بازار صفی ، بازار جمعه مسجد، بازار دله زن بزرگ و کوچک و بازار ابولحسن از مهم‌ترین راسته‌های بازار تبریز به‌شمار می‌روند.

• سراها نیز در بازار تبریز، واحد‌هایی کوچک با حیاط روباز هستند که کاربرد آن‎ها می‌تواند تخلیه بار باشد. عموما بارگیری و تخلیه بار در سراها صورت می‎گیرد. سراها دوطبقه دارند که طبقه دوم به‌عنوان دفتر تجارتخانه و طبقه اول نقش حجره اصلی را ایفا می‌کند. سرای میرزا مهدی، سرای گرجی‌لر، سرای امیر، سرای حاج محمدقلی و ... از سراهای معروف این بازار محسوب می‌شوند. همچنین به‌دلیل وجود حیاط در این بخش‌ها، سراها هواخور اصلی بازار هستند که هوای تازه را از این قسمت تأمین می‎کنند.

بهترین زمان بازدید از بازار تبریز

در انتخاب بهترین زمان بازدید از بازار تبریز، هیچ‎گونه محدودیتی وجود ندارد. تبریز یکی از شهرهای سردسیر ایران محسوب می‎شود؛ از این‌رو در شش ماه دوم سال تعداد مسافران عازم تبریز نیز کاهش می‌یابند. اگر با سرمای هوای تبریز مشکلی نداشته باشید، می‌توانید زمستان و خلوتی آن را برای سفر خود انتخاب کنید و از تخفیفات آن نیز بهره ببرید.

همچنین در این فصل هزینه اقامت و هزینه‌های سفر به تبریز نیز کاهش پیدا می‌کند. در نظر داشته باشید این فصل تنها برای این دسته از افراد مناسب است؛ اگر به قصد بازدید از جاذبه‌های گردشگری تبریز به این شهر سفر می‎کنید، 6 ماه اول سال انتخاب بهتری برای شما خواهد بود. بنابراین بهترین زمان سفر به تبریز و بازدید از بازار آن بر اساس شرایط و قصد شما از سفر متغیر است.

با فلای تودی در بازار بزرگ تبریز قدم بزنید

در وب‎سایت فلای تودی تنها چند کلیک با تبریز فاصله خواهید داشت. اگر تصمیم دارید بلیط قطار تهران تبریز را رزرو کنید، بدون شک وب‌سایت فلای تودی بهترین انتخاب برای شما خواهد بود. این وب‌سایت با ارائه خدمات و امکانات مختلف، رزروی بهتر را برای شما فراهم می‎کند. راهنمای سفر در کنار شما خواهد بود تا مسیر رزروتان را به‌خوبی طی کنید و با کمک خدمات پیگیری از وضعیت بلیطتان مطلع شوید.

همچنین پشتیبانی 24 ساعته آماده خدمات‎ رسانی به شما خواهد بود و در صدد برطرف ساختن مشکلات و دغدغه هایتان است. در صورت احتمال لغو سفر، جای هیچ نگرانی نیست؛ چرا که فلای تودی خدمات استرداد بلیط را در اختیار شما قرار می‌دهد تا بتوانید ضمن کنسلی بلیط، هزینه پرداخت ‎شده خود را نیز، بر اساس قوانین استرداد دریافت نمایید.