کمبود عرضه
اثرات مالی مشکلات زنجیره‌های عرضه
از سه دهه گذشته زمانی که فرآیند جهانی‌سازی شکل گرفت زنجیره‌های عرضه هیچ‌گاه در گزارش‌های مالی شرکت‌ها ذکر نمی‌شدند به‌جز موارد اندکی که در آن از مزیت هزینه‌های اندک و انبارهای دردسترس سخن به میان می‌آمد. اما در گزارش‌های درآمدی این فصل، کمبودهای مرتبط با کووید در میان اولین مشکلاتی هستند که بسیاری از شرکت‌ها به آن پرداخته‌اند. سویه اومیکرون تنگناها را شدیدتر کرد چراکه کارگران در بسیاری از صنایع و کسب‌وکارهای تدارکاتی که صنایع را به یکدیگر مرتبط می‌کنند مجبور شدند به قرنطینه بروند. همزمان کمبود کارگر و مواد اولیه به آتش تورم دامن می‌زند و هزینهها را برای بنگاه‌ها بالا می‌برد. سرمایه‌گذاران سرخورده در 25 ژانویه ارزش سهام شرکت GE را شش درصد پایین آوردند. لاری کالپ، مدیرعامل این غول صنعتی اعلام کرد که تنگناهای زنجیره عرضه به شدت به کسب‌وکار شرکت به ویژه در حوزه مراقبت‌های بهداشتی آسیب زده است. درآمد سه‌ماه چهارم شرکت بر مبنای سالانه تا 5 /3 درصد کاهش یافت. در همان روز گریگوری هایس، مدیرعامل شرکت ریتون (Raytheon) با ارائه نتایجی متفاوت متذکر شد که این بنگاه فعال در حوزه دفاعی نیز سهم خود را از آسیب‌های مرتبط با اختلالات زنجیره عرضه دریافت کرده است. دیگر شرکت‌ها نیز آمدن دردسرها را احساس می‌کنند. بوئینگ در 26 ژانویه گفت که زنجیره‌های عرضه محدودیتی برای آن ایجاد نمی‌کنند زیرا سطح تولید پایین و انبارها پر هستند اما اضافه کرد که مواد خام، نیروی کار و چالش‌های تدارکاتی در فهرست نگرانی‌های شرکت قرار دارند. چند ساعت بعد تسلا اعلام کرد که مشکلات زنجیره عرضه آنها را وادار کرد تا برخی کارخانه‌ها را با ظرفیت کمتر به‌کار گیرند.
بنگاه‌های اروپایی نیز مصون نمانده‌اند. شرکت تولید توربین‌های بادی زیمنس در 21 ژانویه مشکلات زنجیره عرضه را مسوول عملکرد ضعیف خود دانست و هشدار داد که سودآوری کاهش پیدا می‌کند. وستاس (Vestas) شرکت رقیب آنها نیز نگرانی‌های مشابهی را مطرح کرد. بنگاه مشاورتی EY می‌گوید که در سه‌ماه آخر 2021 بنگاه‌های بورسی بریتانیا 19 درصد بیشتر از سال قبل هشدارهای مرتبط با سودآوری داده‌اند. تعداد زیادی از آنها اختلال در زنجیره‌های عرضه و افزایش هزینهها را مقصر می‌دانند.
کمبودهای این‌چنینی هیچ‌گاه در گذشته دیده نشده‌اند. کمبود تراشه حدود 10 میلیون واحد یا بیش از 10 درصد از تولید سالانه خودرو در سال 2021 کاست. شرکت‌ها در آغاز همه‌گیری سفارش تراشه را متوقف کردند و وقتی که تقاضا دوباره شدت گرفت مجبور شدند به انتهای صف بروند. هیچ نشانه‌ای از بهبود شرایط دیده نمی‌شود. شرکت تویوتا اعلام کرد به خاطر کمبود تراشه در ماه فوریه تولید خود را به میزان 150 هزار خودرو یا حدود 18 درصد کاهش می‌دهد. شرکت GE نیز بخشی از مشکلات شاخه مراقبت‌های بهداشتی خود را به کمبود تراشه ارتباط می‌دهد. در نظرسنجی وزارت بازرگانی آمریکا، بنگاه‌های بزرگ گزارش دادند که ذخایر تراشه‌های آنها از 40 روز در سال 2019 به کمتر از پنج روز در سال 2021 رسید و امید نمی‌رود که حداقل در شش ماه آینده بهبودی حاصل شود. وزارت بازرگانی هشدار می‌دهد که تداوم کمبودها می‌تواند برخی شرکت‌ها را به تعطیلی بکشاند.
حمل‌ونقل کالاها نیز آزادتر نشده است. نرخ حمل‌ونقل کانتینری به سطوح بالای خود در تابستان گذشته نزدیک می‌شود اما تحلیلگران می‌گویند تا قبل از نیمه دوم سال از بار مشکلات کاسته نخواهد شد. کمبود نیروی کار نیز مشکلات را شدیدتر می‌کند. بنگاه مشاورتی مارکیت متذکر می‌شود که نیروی کار در آمریکا چهار میلیون نفر کمتر از سطح دوران قبل از همه‌گیری خود است. در اروپا کاهش تعداد کارگران مهاجر و در آسیا قرنطینه‌های تازه بر تعداد نیروی کار اثر منفی گذاشت. شرکت ریتون عرضه اندک ورقه‌های پوششی را که در ساخت پره‌های توربین نقشی حیاتی دارند، به کمبود کارگران ماهر جوشکار نسبت می‌دهد. انجمن کامیون‌داران آمریکا سال گذشته اعلام کرد که این صنعت با کمبود 80 هزار راننده کامیون مواجه است.
این محدودیت‌ها هزینه قطعات، مواد و دستمزدها را بالا می‌برد. قیمت بالای انرژی را به آن اضافه کنید تا متوجه شوید بنگاه‌های صنعتی در همه‌جا شروع سختی در سال 2022 دارند. در حالی که نشانه‌ای از رفع این موانع دیده نمی‌شود زنجیره‌های عرضه بزرگ‌ترین بهانه بنگاه‌ها برای ارائه نتایج ناامیدکننده در چند ماه آینده خواهند بود.
منبع: اکونومیست
