پیشرانی دلار

بازارهای سرمایه‌گذاری یک هفته معاملاتی دیگر را پشت سر گذاشتند و در هفته‌ای که گذشت دلار عامل اصلی هدایتگر بازارها بود. قیمت اسکناس آمریکایی تحت تاثیر اخبار مثبت منتشره از شایعات توافق موقت و آزادسازی دارایی‌های بلوکه‌شده ایران در مقاطعی از معاملات هفته گذشته وارد کانال 46 هزار تومان شد، اما دوباره دلار بعد از فروکش هیجانات این مسیر را به سمت بالا به صورت دنده‌معکوس برگشت. معاملات سهام در هفته گذشته نیز کاملاً تحت تاثیر معاملات بازار آزاد ارز بود. تا میانه‌های هفته تحت تاثیر کاهش نرخ ارز، شاهد کاهش نماگرهای تالار شیشه‌ای بودیم و با افزایش نرخ دلار، مجدداً شاهد اقبال به جریان معاملات سهام بودیم. نفت نیز تحت تاثیر خبرهایی درباره افزایش عرضه و کاهش تقاضا یک هفته منفی را پشت سر گذاشت، معاملات بازار سکه و طلا نیز در هفته گذشته کاملاً تحت تاثیر نوسانات نرخ دلار بود و قیمت‌ها در این بازار نیز مانند نرخ دلار یک رفت و برگشت قیمتی را تجربه کردند.

بازار سهام

معاملات هفته گذشته بورس تهران در شرایطی به پایان رسید که در هفته گذشته نیز شاهد دو پرده متفاوت در معاملات بودیم. در ابتدای هفته فشار فروش در بازار با تبعیت از جهت‌گیری دلار آغاز شد و هرچه پیش رفت، شاهد بهبود نسبی معاملات در پایان هفته بودیم. به نظر می‌رسد بورس تهران منتظر تعیین تکلیف و مشخص‌تر شدن اتفاقات سیاسی است. از سوی دیگر رسیدن به نقاط جذاب بازار از نظر نموداری موجب افت فشار فروش شده است. در هفته پایانی خرداد که موعد انتشار اکثر گزارش‌هاست، دلار هم چشم‌انداز روشن‌تری خواهد داد. بسیاری از تحلیلگران بازار اعتقاد دارند که اصلاح قیمتی بازار به پایان رسیده و بازار بیشتر گرفتار اصلاح زمانی خواهد بود. به نظر می‌رسد تیرماه به عنوان یکی از پرخبرترین ماه‌های سال می‌تواند تحرکات بازار را نیز افزایش دهد. در هفته گذشته شاخص کل بورس تهران با افت 65 /4درصدی همراه شد تا برای نخستین‌بار پس از ریزش قیمت‌ها در بازار سهام از میانه‌های اردیبهشت به بعد، نماگر اصلی بازار سهام کانال دو میلیون و 200 هزارواحدی را ترک کرده باشد. نماگر هم‌وزن نیز که نشانی از اثرگذاری یکسان تمامی نمادهاست و چهره بازار را به نحو مطلوب‌تری نمایش می‌دهد، با افت 54 /4درصدی مواجه شد. در بازار فرابورس اما شتاب کاهش قیمت‌ها کمی آرام‌تر از بورس بود و نماگر اصلی این بازار با افت 35 /3درصدی در مقیاس هفتگی، خود را به نزدیکی کانال 28 هزارواحدی رساند. فشار فروش ناشی از افت دلار به ارقامی پایین‌تر از 50 هزار تومان، نخستین روز از معاملات هفته گذشته بورس تهران را سراسر منفی کرد. به گونه‌ای که در این روز هر سه نماگر اصلی بازار سهام با افت بیش از سه درصد در مقیاس روزانه همراه شدند. در دومین روز از هفته اندکی از حجم هیجانات و فشار عرضه در بازار کاسته شد، با این حال نماگرهای اصلی بازار این روز را نیز مانند روز شنبه در محدوده‌های منفی تابلوی معاملات به اتمام رساندند. افت 555 /4درصدی قیمت اسکناس آمریکایی در معاملات بازار آزاد ارز در روز یکشنبه که عمده آن بعد از اتمام زمان معاملات بازار در این روز اتفاق افتاد، سبب شد تا فشار فروش منتج از این پالس منفی به روز دوشنبه منتقل شود و در این روز مجدداً شاهد تقویت جریان عرضه در صحنه معاملات بورس تهران باشیم. اما از روز سه‌شنبه شاهد اقبال مجدد به معاملات تالار شیشه‌ای بودیم و نماگرهای اصلی بازار سهام پس از تجربه چهار روز منفی متوالی، بار دیگر جامه سبز به تن کردند. دلیلی که موجبات استقبال مجدد از نماگرهای بازار سهام را فراهم کرد، بازگشت مجدد قیمت دلار از کف ثبت‌شده در روند نزولی اخیر بود. در آخرین روز هفته نیز بهترین روز معاملاتی بازار در هفته گذشته ثبت شد تا سهامداران به تغییر روند بازار در هفته آتی امیدوار باقی بمانند. در روز چهارشنبه نیز اخبار ضدونقیضی پیرامون مسائل تاثیرگذار بر بازار سهام مطرح شد که می‌تواند روند آتی بازار را تحت تاثیر قرار دهد. از جمله اینکه از سوی وزارت صمت اعلام شد که عرضه خودرو باید در بورس متوقف شود. معاون وزارت صنعت در نامه‌ای به مدیرعامل بهمن‌موتور گفت: عرضه‌کنندگان خودرو باید محصولات تولیدی خود را فقط از طریق سامانه یکپارچه عرضه کنند. عرضه ۶۰۰ دستگاه دیگنیتی پرستیژ در بورس کالا باید لغو شود. شورای رقابت نمی‌تواند مصوبه شورای عالی بورس را ملغی کند. در واکنش به این موضوع محسن علیزاده عضو ناظر مجلس در شورای عالی بورس گفت: شورای عالی بورس طبق ماده ۱۸ قانون ابزارها و نهادهای مالی و همچنین طبق بند ج قانون ۳۶ احکام دائمی، عرضه خودرو در بورس کالا را مصوب کرد که طبق این قوانین، کالایی که در بورس پذیرش و عرضه می‌شود علاوه بر آنکه از شمول قیمت‌گذاری خارج شده، باید طبق قوانین و مقررات آن بورس‌ها مورد معامله قرار گیرد؛ از این‌رو شورای رقابت و وزارت صمت امکان لغو مصوبه شورای عالی بورس را ندارد.

بازار ارز

بازار ارز در هفته گذشته، یکی از متلاطم‌ترین هفته‌های خود را در سال جاری تجربه کرد. شاخص ارزی تحت تاثیر اخبار منتشره از اخبار توافق موقت میان ایران و آمریکا پس از مدت‌ها، پناهگاه 50 هزار تومان را از دست داد و فشار اخبار مثبت سیاسی بهای اسکناس آمریکایی را به ارقام کمتر از 50هزار تومان هدایت کرد. دلار معاملات اولین روز از هفته را با نوسان اندک در کانال 49 هزار تومان به اتمام رساند. اما عمده افت شاخص ارزی در جریان معاملات هفته گذشته به روز یکشنبه بازمی‌گردد که در آن نرخ دلار با کاهش 55 /4درصدی از قیمت 49350 تومان به 47100 تومان رسید. نرخ شاخص ارزی در مقطعی از معاملات روز یکشنبه به کانال 46 هزار تومان نیز سرک کشید، اما حمایت از قیمت در این محدوده مجدداً دلار را به کانال 47 هزار تومان بازگرداند. اما از روز دوشنبه شاهد تغییر روند در بازار ارز بودیم و شاخص ارزی تلاش خود را برای بازپس‌گیری سطوح ازدست‌رفته علنی کرد و در جریان معاملات روز دوشنبه مجدداً توانست به کانال 48 هزار تومان بازگردد. برگشت قیمت دلار به سطوح بالاتر در روز سه‌شنبه شتاب بیشتری به خود گرفت و قیمت اسکناس آمریکایی با رشد 32 /3درصدی در جریان دادوستدهای بازار آزاد ارز توانست خود را به نزدیکی‌های کانال 50 هزار تومان برساند. البته در مقاطعی کوتاه از معاملات روز سه‌شنبه دلار وارد کانال 50 هزار تومان هم شد، اما نهایتاً معاملات سه‌شنبه را در قیمت 49750 تومان به اتمام رساند. اما چه شد که دلار پس از مدت‌ها کانال 50 هزار تومان را از دست داد و چه عواملی باعث شد که نرخ شاخص ارزی مجدداً به حوالی 50هزار تومان بازگردد؟ در پاسخ به این سوال می‌توان گفت که معاملات در بازار ارز مانند سایر بازارها بر پایه انتظارات نسبت به آینده و پیش‌بینی از وضعیت آتی تحولات کلان کشور انجام می‌شود. در هفته گذشته مجموعه اخباری که در حوزه سیاست خارجی کشور مخابره شد در ابتدا موجبات عقب‌نشینی شاخص ارزی را فراهم کرد، اما عدم برآورده شدن سرخط خبرها در واقعیت سبب شد تا مجدداً دلار با قدرت هرچه بیشتر سطوح ازدست‌رفته را مجدداً پس بگیرد. اخبار مخابره‌شده از توافق موقت و کوتاه‌مدت ایران و آمریکا و موافقت ایالات متحده با آزادسازی دارایی‌های بلوکه‌شده ایران در عراق و همچنین بیانات رهبری درباره مقبولیت توافق به شرایط آسیب ندیدن زیرساخت‌های هسته‌ای کشور از جمله مواردی بود که قیمت دلار را تحت فشار قرار داد و نرخ شاخص ارزی را به کانال‌های پایین‌تر از 50هزار تومان هدایت کرد، اما به نظر می‌رسید که معامله‌گران ارزی در مواجهه با این خبر به نوعی دچار بیش‌واکنشی شده‌اند و ضدونقیض بودن این اخبار و تکذیب برخی اخبار منتشره از سوی طرفین سبب شد تا مجدداً تغییر انتظارات، نرخ ارز را به سطوح بالاتری هدایت کند.

بازار نفت

قیمت نفت در جریان معاملات هفته گذشته با کاهش همراه شد، به نظر می‌رسد که تمام تلاش‌های عربستان برای کاهش تولید نفت و حتی ادامه‌دار شدن جنگ روسیه و اوکراین نیز نتوانسته قیمت نفت را به سطوح تاریخی بازگرداند. در پیش‌بینی جدید گلدمن ساکس عنوان شده که در ماه دسامبر 2023 قیمت نفت طبق برآوردهای کارشناسان این موسسه، به 86 دلار خواهد رسید. پیشتر این موسسه قیمت 95 دلار را برای این ماه از سال پیش‌بینی کرده بود و همان‌طور که از اعداد و ارقام پیداست، شاهد کاهش ارقام تحلیلی آتی برای نفت هستیم. گلدمن ساکس برای این تغییر انتظارات دو عامل مهم را ذکر کرده است، اول اینکه تقاضای چین در بازارهای جهانی کاهش چشمگیر داشته است و دومین عامل نیز افزایش عرضه از سوی کشورهای تحریم‌شده مثل ایران و روسیه است که چشم‌انداز انتظاری بازار نفت را نزولی می‌کند. عامل دیگر تاثیرگذار نیز نشست چهارشنبه فدرال‌رزرو است که برای تعیین تکلیف سرنوشت آتی نرخ بهره برگزار خواهد شد (در لحظه تنظیم این گزارش این نشست برگزار نشده است). بنابراین نگرانی از افزایش عرضه با نگرانی بازارها از کاهش تقاضا و بدتر شدن شرایط اقتصادی به وجود آمده است و این روند تا حد زیادی با کاهش تولید عربستان سعودی به مقابله پرداخت، به طوری که نفت خام هفته قبل را با وجود کاهش 6 /1 میلیون‌بشکه‌ای عرضه از سوی بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان، با رنگ قرمز به پایان رساند. مجموعه‌ای از شاخص‌های اقتصادی ناامیدکننده از سوی مصرف‌کنندگان عمده نفت خام آمریکا و چین بر قیمت نفت در هفته‌های اخیر تاثیر گذاشته و ترس از اینکه شرایط ضعیف اقتصادی تا حد زیادی تقاضا برای نفت خام در سال جاری را متوقف کند، وجود دارد.

بازار طلا و سکه

بازار طلا و سکه نیز معاملات هفته گذشته را تحت تاثیر نوسانات اسکناس آمریکایی سپری کرد. سکه امامی تحت‌تاثیر کاهش قیمت دلار تا پله‌های ابتدایی کانال 27 میلیون تومان نیز عقب‌نشینی داشت. اما با بازگشت قیمت دلار به نزدیکی‌های کانال 50 هزار تومان، سکه نیز مجدداً از کانال 29 میلیون تومان عبور کرد. به نظر می‌رسد در روزها و هفته‌های آتی عمده نوسانات در بازار طلا و سکه داخل کشور، مربوط به نوسانات نرخ ارز در کشور باشد. اونس جهانس نیز تحت تاثیر نوسانات نرخ بهره در اقتصاد ایالات متحده تا حدودی می‌تواند در دو کانال 1900 و 2000 دلار نوسان داشته باشد. به هر روی باید منتظر نشست فدرال‌رزرو ماند و دید که فدرال‌رزرو چه تصمیمی در رابطه با نرخ بهره اتخاذ خواهد کرد. آمار تورم آمریکا نسبت به انتظارات رقم کمتری را ثبت کرده است و به نظر می‌رسد، فدرال‌رزرو، با ملاطفت و ملایمت بیشتری پیرامون نرخ بهره تصمیم‌گیری کند. این موضوع برای طلای جهانی اثرات مثبتی خواهد داشت و سبب می‌شود اونس جهانی مجدداً خود را به نزدیکی‌های کانال دوهزاردلاری برساند.