مس در مسیر صعود

بازار منکوب‌شده مس با توجه به چشم‌انداز اقتصادی روشن برای بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان این فلز جهان یعنی چین و اروپا، اکنون دارد کم‌کم از این وضعیت خارج می‌شود. طی هفته‌های اخیر، داده‌های نسبتاً قوی بخش‌های تولیدی و صنعتی هر دو اینها، بسیاری از سرمایه‌گذاران و تحلیلگران را به تجدید نظرهای رو به بالا برای مصرف جهانی مس برانگیخته است. خوش‌بینی‌ها در مورد تقاضای مس که در همه چیز، از گوشی‌های هوشمند تا یخچال و فریزر و اتومبیل مورد استفاده قرار می‌گیرد، باعث شده قیمت‌ها از 30 جولای در بازار معاملات آتی تا 9 درصد بالاتر برود. با اینکه طی روزهای اخیر نگرانی‌ها در مورد حرکت‌های بعدی سیاست پولی فدرال‌رزرو قیمت‌های مس را دودل نگه داشته، اما قدرت‌گیری‌های اخیر مس در تقابل با عملکرد نیمه اول امسال که قیمت‌ها 16درصد سقوط کرده بود، قرار گرفته است. روز چهارشنبه 21 آگوست، قیمت‌های مس برای تحویل آگوست در بخش کومکس بورس نیویورک با 8/0 درصد کاهش به 3115/3 دلار در هر پوند رسید و روز جمعه نیز قیمت‌ها به بالاترین سطح خود در دو ماه گذشته نزدیک شد. به گفته کمیسیون معاملات آتی کالا، در هفته دوم آگوست صندوق‌های تامینی و سایر مدیران پولی برای اولین بار از ماه فوریه اعتقاد به صعودی بودن قیمت‌ها داشتند. کلایو بورستو، مدیر پورتفوی صندوق معدن جهانی بارینگ می‌گوید: «سرمایه‌گذاران نسبت به افزایش قیمت‌ها، دیدگاه مثبت‌تری پیدا کرده‌اند.» آقای بورستو به تازگی با خرید سهام شرکت‌های معدن مس، خود را بیشتر در معرض مس قرار داده است. گسترش فعالیت‌های تولیدی چین در ماه جولای، بزرگ‌ترین مصرف‌کننده و وارد‌کننده مس جهان، به شروع افزایش قیمت‌ها دامن زد. از آن زمان به بعد بازار با توجه به داده‌های اقتصادی، روند رو به بالایی را تجربه کرده است. آخرین داده‌های تجاری و تولیدی - صنعتی چین از انتظارات فراتر رفته و منطقه یورو نیز طی هفته دوم آگوست در گزارشی از اولین افزایش در تولید ناخالص داخلی خود در فصل دوم خبر داده که از سال 2011 تاکنون رقم نخورده بود. جیسون روتمان، رئیس مشاوران لیدو ایسل، که یک شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری کالا در کالیفرنیاست، در این باره گفت: «گزارش بخش تولیدی چین، نقطه عطف بزرگی برای مس بود.» آقای روتمان گفت پس از انتشار داده‌های تولیدی، این شرکت شروع به شرط‌بندی روی قیمت‌های بالاتر در کوتاه‌مدت کرده است. با این حال برخی‌ها می‌گویند هجوم معادن جدید برای تولید مس، که در نیمه اول سال میلادی جاری عاملی برای کاهش قیمت‌ها بود، اکنون همچنان می‌تواند به فشارهای نزولی خود بر روی قیمت‌ها ادامه دهد. تحلیلگران سیتی‌گروپ می‌گویند: خروجی معادن جهانی مس که در سه‌ماهه دوم 4/8 درصد نسبت به مدت مشابه سال 2012 بالاتر بوده، اکنون برای پنجمین فصل متوالی از سطوح ابتدای سال فراتر رفته است. این امکان وجود دارد که داده‌های بعدی اقتصاد چین یعنی داده‌های ماه آگوست ناامیدکننده باشد. تحلیلگران کردیت سوئیس در یادداشتی روز سه‌شنبه گفتند، عرضه مس در ماه‌های پیش رو به احتمال زیاد از تقاضا فراتر خواهد رفت، چون این احتمال وجود دارد که افزایش تقاضای خودروسازان چینی و سازندگان خانه در فصل تابستان زودتر از اینها به پایان برسد. این تحلیلگران نوشتند: «داده‌های قوی یک‌ماهه مربوط به ماه جولای می‌تواند گمراه‌کننده باشد.» با این حال، سرمایه‌گذاران صعودی اشاره می‌کنند نه تنها پیش‌بینی‌های تقاضای مس در حال افزایش بوده، بلکه عرضه آن نیز هم‌اکنون در حال محدود شدن است. موجودی مس در انبارهای تحت نظارت بورس فلزات لندن، از اواخر ماه ژوئن تا 16 درصد کاهش داشته، که نشانه‌ای از افزایش تقاضای تولید‌کنندگان است. تحلیلگران در مورگان استنلی برآورد کردند، افزایش سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مس مانند تامین برق برای مناطق روستایی و توسعه راه‌آهن به این معنی است که مصرف مس پالایش‌شده چین قرار است در سال جاری تا 1/9 درصد افزایش یابد، که این حاکی از رشد پنج‌درصدی نسبت به سال 2012 است. این تحلیلگران انتظار دارند در سال جاری عرضه مس تا بیش از 53 هزار تن از تقاضای آن فراتر برود، که این کمتر از پیش‌بینی مازاد 124400 تن ابتدای سال جاری است.

افزایش تولید فولاد جهانی
آمارهای موسسه فولاد جهانی نشان می‌دهد، تولید فولاد خام جهان در ماه جولای با 7/2 درصد افزایش نسبت به ماه مشابه سال گذشته به 132 میلیون تن رسیده است. افزایش اخیر قیمت‌ها با وجود مازاد عرضه‌ای که در بازار وجود دارد، به افزایش خروجی چین و ایالات متحده کمک کرده، در حالی که فولادسازان زیان‌دیده اروپا مشغول کاهش ظرفیت خود بوده‌اند. تولید فولاد چین در ماه جولای با 2/6 درصد افزایش به 5/65 میلیون تن رسیده و کمک کرده تا تولید آسیا تقریباً پنج درصد بالاتر قرار گیرد. تعمیرات زمانبندی‌شده و برنامه‌های زیست‌محیطی روی تولید این کشور تاثیرات چندانی نداشته، و افزایش قیمت‌ها نیز کارخانه‌ها را به افزایش تولید تشویق کرده است. سخنرانی‌های اخیر مقامات عالی‌رتبه چین نشان می‌دهد دولت در حال بررسی اصلاحات ساختاری عمیق‌تری در بخش‌های زیان‌دیده، ناکارآمد و مقروضی همچون فولاد است. با این حال تجار و سرمایه‌گذاران می‌گویند، قبل از اینکه چنین اصلاحاتی بتواند ظرفیت مازاد چین را کاهش دهد، به زمان طولانی‌تری برای این کار نیاز است. تخمین زده می‌شود ظرفیت مازاد چین حدود 300 میلیون تن، یا معادل تقریباً دو برابر خروجی سال گذشته اتحادیه اروپا باشد. در آسیا، خروجی ژاپن، سومین تولید‌کننده بزرگ جهان، با 5/0درصد افزایش نسبت به ماه مشابه سال قبل به 3/9 میلیون تن رسید. خروجی هند، با 3/4 درصد افزایش به 7/6 میلیون تن رسید، در حالی که تولید کره جنوبی با 8/5 درصد انقباض به 6/5 میلیون تن کاهش یافت. خروجی ایالات متحده آمریکا، با 3/3 درصد افزایش به 6/7 میلیون تن رسید. بعد از انقباض شش‌ماهه اول امسال، بهبود تقاضا و افزایش قیمت فولاد، تولید‌کنندگان را تشویق به افزایش خروجی کرد. تولید اتحادیه اروپا با شش درصد کاهش به 4/13میلیون تن رسید؛ در این میان خروجی تولید‌کنندگان برتر این منطقه یعنی آلمان و ایتالیا به ترتیب 4/5 و 5/8 درصد افت کرد. فولادسازان اروپایی سخت‌تر از مناطق دیگر تحت تاثیر اقتصاد ضعیف، هزینه‌های بالاتر و عرضه بیش از حد متحمل زیان شده‌اند. به هر حال با اینکه مازاد ظرفیت هنوز هم یک مساله در این منطقه است، شاخص‌های اقتصادی دارند به بهبودهای تدریجی اشاره می‌کنند. خروجی ترکیه، تامین‌کننده عمده مدیترانه و خاورمیانه، به دلیل اعتصاب یکی از تولیدکنندگان اصلی آن که تولید را محدود ساخته، با بیش از 10 درصد کاهش به 8/2 میلیون تن در ماه جولای رسید. تولید ایران نیز با رشد 1/16 درصدی به 3/1 میلیون تن رسید. ایران پس از کاهش چشمگیری که در واردات فولاد آن رخ داده، قول داده تا تولید فولاد داخلی را افزایش و خودکفایی در فولاد را هدف قرار دهد.

ایران، قطب آهن اسفنجی
طی چند سال گذشته با کاهش درآمدهای نفتی ایران به دلیل تحریم‌ها، صادرات سنگ‌آهن در این مدت بیش از 60 درصد افزایش پیدا کرده و نرخ رشد سالیانه آن نیز به حدود 25 درصد رسیده است. ارزش صادراتی آن نیز در قیمت‌های کنونی به حدود سه میلیارد دلار در سال رسیده است. ایران سال گذشته با پیشی گرفتن از هند، به چهارمین تامین‌کننده بزرگ سنگ‌آهن چین تبدیل شد. بر اساس آمار گمرک چین، صادرات ایران به چین در هفت‌ماهه منتهی به جولای با 35درصد افزایش به 4/13میلیون تن افزایش یافت. خریداران چینی، ایران را جایگزین مناسب‌تری برای تامین‌کنندگان بزرگی همچون استرالیا و برزیل می‌دانند. با اینکه چین خریدار سنگ‌آهن خام ایران است، اما ایران همچنین در حال افزایش صادرات خود به هند در شکل آهن اسفنجی است. تولیدکنندگان آهن اسفنجی هند که تولیدکنندگان بزرگی در جهان هستند، با هزینه‌های بالای تولیدی خود اکنون با افزایش صادرات ایران تحت فشار قرار گرفته‌اند. ایران دومین تولیدکننده بزرگ آهن اسفنجی جهان، تاکنون امسال خروجی آهن اسفنجی خود را تا 50 درصد افزایش داده است. از زمانی که ایران سعی داشته سقوط واردات فولاد را به دلیل تحریم‌ها جبران کند، مقداری از افزایش در تولید سنگ‌آهن آن را برای تامین مصرف داخلی مورد استفاده قرار داده است. آهن اسفنجی ایران همچون سنگ‌آهن مستقیماً تحت تحریم‌های غرب نبوده، اما اگر صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران نیز در لیست تحریم‌های ایالات متحده قرار گیرند، این می‌تواند آغازگر تحریم‌هایی روی خریداران خارجی باشد. با این حال خریداران هندی هیچ نگرانی در مورد چنین ریسک‌هایی ندارند. در قیمت 400 دلار کنونی برای آهن اسفنجی، هند با وجود کسری تراز کنونی خود، درآمدی حدود 200 میلیون دلار نصیب ایران می‌کند.