بازی جدید محافظه‌کاران
سیدمحمد خاتمی: جمهوری اسلامی به سمت حکومت اسلامی تمایل پیدا کرده است
سیدمحمد خاتمی در دیدار با جمعی از فعالان سیاسی، روزنامه‌نگاران و اقشار مختلف مردم به مناسبت عید سعید فطر در سخنانی با اشاره به تفاوت میان براندازی و اصلاح‌طلبی عنوان کرد: بسیاری از اشکالات موجود در ساختار کشور از چند دهه پیش آرام‌آرام خود را نمایان کرده بود و دقیقاً به همین خاطر هم ضرورت و نیاز به اصلاح از همان سال‌های دهه ۷۰ احساس شد. آنگونه که اعتماد گزارش داده: وی با اشاره به ترکیب و مفهوم جمهوری اسلامی گفت: جمهوری تاریخ، معنا و لوازمی دارد. از دوران روم باستان، یونان و تا به امروز جمهوری به اشکال مختلف وجود داشته و توسعه یافته است و امروز اشکالی از آن در جهان وجود دارد که در حکمرانی موفق بوده‌اند. اما در مورد اینکه ترکیب «جمهوری اسلامی» معنا دارد یا خیر، باید بحث شود. مدافعان آن دلایلی دارند و معتقدان به ضدیت عرف و دین نیز برای خود فکت و استدلال دارند، اما شخصاً معتقدم می‌توان اسلام را چنان دید و شناخت که جایگاه «عرف» را در عرصه حیات اجتماعی به رسمیت بشناسد، چنان‌که امام برای آن جایگاه مهمی قائل بودند و در شرایط خاص در فرآیند راه بردن جامعه بر نقش آن از نظر اسلام صحه گذاشتند. وی یادآور شد: من ابتدا از تعبیر «مردم‌سالاری دینی» استفاده کردم، اما بعداً آن را به «مردم‌سالاری سازگار با دین» اصلاح کردم که منظور از مردم‌سالاری، همان دموکراسی و از دین، دینی سازگار با عرف بود. اما متاسفانه امروز شاهدیم جمهوری اسلامی به سمت حکومت اسلامی تمایل پیدا کرده است. خاتمی به ذکر خاطره‌ای از دوران حضور امام در نوفل‌لوشاتو پرداخت و گفت: هنگامی که امام در نوفل‌لوشاتو حضور داشتند دکتر مصطفی رحیمی از روشنفکران آن دوران نامه‌ای را خطاب به امام در مخالفت با جمهوری اسلامی نوشت که من پیگیر رسیدن آن به دست امام بودم. بعد از چند روز از مرحوم حاج احمدآقا پرسیدم که «آیا آقا نامه را خواندند؟» ایشان پاسخ داد که «بله، دوبار هم خواندند. اما گفتند ایشان (دکتر رحیمی) جمهوری اسلامی را جمهوری آخوندی فهمیده است و این مطالبی که ایشان گفته مربوط به حکومت آخوندی است که درست می‌گوید. اما آنچه مدنظر ماست حکومت اسلامی است». خاتمی گفت: مردم در همه‌پرسی تعیین نظام به کدام جمهوری اسلامی رای دادند؟ اگر همان زمان می‌گفتیم که قرار است با اسلامی آن شما را تحت فشار قرار دهیم، آیا کسی به آن رای می‌داد؟ رئیس دولت اصلاحات با اشاره به دیدگاه امام در خصوص جمهوری اسلامی گفت: کار بزرگ امام علاوه بر تبیین فقه پویا برمبنای زمان و مکان، شرعی کردن عرف بود. آقای دکتر سعید حجاریان در سال‌های ابتدای اصلاحات گفت: تعبیر «ولایت مطلقه فقیه» از سوی امام، برای عرفی کردن شرع است، در حالی که من فکر می‌کنم این نظریه امام به معنای شرعی کردن عرف است. رئیس‌جمهوری پیشین ایران با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی به حکومت به اصطلاح اسلامی میل کرده است و باید به جمهوری اسلامی بازگردد، اظهار کرد: می‌گویند اگر زنانی روسری‌شان تا نصف سر عقب باشد، بچه‌های خودمان هستند، اما اگر روسری کاملاً افتاد و چهار تار مو بیشتر آشکار شد، دیگر بچه‌های خودمان نیستند! بله، مذاق اسلام با ولنگاری مخالف است، ولی اسلام دین رکود نیست و با توجه به زمان و مکان انعطاف دارد.
بازی جدید با استفاده از محافظه‌کاران
نزدیک به یک سال تا انتخابات مجلس زمان باقی است و در این فرصت باقی‌مانده نامزدهایی که به نظر می‌رسد قصد کاندیداتوری در انتخابات را دارند، از هم‌اکنون فعال شده‌اند و جلساتی ترتیب می‌دهند که رنگ و بوی انتخاباتی دارد. آنگونه که شرق گزارش داده: از میان چهره‌های مطرح و شناخته‌شده سیاسی که این روزها شائبه تحرکات انتخاباتی او زیاد به گوش می‌رسد، علی لاریجانی رئیس ۱۲ سال مجلس است. اما منصور حقیقت‌پور، از نمایندگان سابق مجلس و از چهره‌های نزدیک به علی لاریجانی، این خبر و شائبه را در گفت‌وگویی رد کرد و گفت به نظر می‌رسد علی لاریجانی قصد حضور در انتخابات را ندارد. هرچند تجربه نشان داده هرگاه خبری تکذیب می‌شود، در موعد مقرر خلاف آن تکذیبیه به واقعیت پیوسته است. اما به هر حال حقیقت‌پور با اشاره به جلسه افطاری محمدباقر قالیباف رئیس مجلس که چندی پیش با حضور روسای سابق مجلس شامل علی لاریجانی، علی‌اکبر ناطق‌نوری و غلامعلی حدادعادل در مجلس برگزار شد و برخی آن را جلسه‌ای انتخاباتی برای توافق و ائتلاف انتخاباتی میان آنها دانسته بودند، گفت که در این دیدار هیچ توافقی بین آنها صورت نگرفته است. این فعال سیاسی در گفت‌وگویی این‌طور بیان کرد: شواهد و قرائنی نمی‌بینم که آقای لاریجانی بخواهد در انتخابات مجلس شرکت کند. هرکس می‌خواهد در انتخابات شرکت کند باید در جامعه حضور بیشتری داشته باشد و صحبت‌های بیشتری انجام دهد که من این حضور و ظهور را در آقای لاریجانی نمی‌بینم. این فعال سیاسی اصولگرا در مورد اینکه آقای قالیباف دیداری با آقایان حجت‌الاسلام ناطق‌نوری، حدادعادل و علی لاریجانی در یک ضیافت افطاری داشتند گفت با توجه به اینکه شخصیت‌های مطرح‌شده در گذشته جایگاه ریاست مجلس را در اختیار داشتند، اما این برداشت مطرح می‌شود که آقای قالیباف به دنبال بازی جدید در جریان اصولگرایی با استفاده از چهره‌های محافظه‌کار و اعتدالی است و می‌خواهد با جریان افراطی اصولگرا رقابت کند.
امنیت فراگیر
وزیر امور خارجه که در راس هیاتی به دعوت بدر بن حمد البوسعیدی وزیر خارجه سلطان‌نشین عمان به این کشور سفر کرد، از سیاست عمان برای تحکیم و تقویت روابط دو کشور تقدیر کرد و سفر رئیس‌جمهور کشورمان به مسقط و همچنین سفر آینده سلطان عمان به تهران را نقطه عطف مناسبات فی‌مابین در بخش‌های مختلف دانست. آنگونه که ایسنا گزارش داده: حسین امیرعبداللهیان در این دیدار با اشاره به بیستمین دور کمیسیون مشترک اقتصادی میان دو کشور که به زودی در تهران برگزار خواهد شد، ابراز امیدواری کرد این نشست مسیر گسترش همکاری‌های دو کشور را بیش از پیش هموار کند. وی در بخش موضوعات منطقه و با اشاره به میزبانی مسقط و بغداد از گفت‌وگوهای ایران و عربستان سعودی، همکاری‌های کشورهای منطقه را یک ضرورت بااهمیت دانست و از اینکه در چارچوب سیاست همسایگی دولت سیزدهم و رعایت اصل حسن همجواری، روابط در منطقه در شرایط مناسب و امیدوارکننده‌ای قرار گرفته است، ابراز خرسندی کرد. وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، همچنین امنیت فراگیر و تجزیه‌ناپذیر را یک ضرورت مهم برای منطقه ارزیابی کرد و در همین ارتباط حضور نیروهای خارجی را برای امنیت در منطقه هزینه‌ساز و اختلال‌آور توصیف کرد. امیرعبداللهیان با ارزیابی مثبت از گام بسیار مهمی که در مسیر دستیابی به صلح در یمن برداشته شده و خصوصاً سفر همزمان هیات‌های عمانی و سعودی به صنعا، ابراز امیدواری کرد گفت‌وگوهای انجام‌شده مسیر صلح را هموار کند.
برنامه نظامی ایران صرفاً جنبه دفاعی و بازدارندگی دارد
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه اظهار داشت: تصریحات تحریک‌آمیز وزیر امور خارجه آمریکا در ارتباط با برنامه نظامی ایران صرفاً با هدف ادامه بازاریابی برای تسلیحات آمریکایی از طریق دامن زدن به پروژه شکست‌‌خورده ایران‌هراسی و اختلاف‌افکنی میان کشورهای منطقه صورت می‌گیرد. آنگونه که ایلنا گزارش داده: سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: برخلاف اظهارات نسنجیده وزیر خارجه رژیم آمریکا، جمهوری اسلامی ایران در چارچوب سیاست همسایگی، همواره بر گفت‌وگو، مشارکت و همکاری منطقه‌ای برای تامین امنیت و منافع مشترک کشورهای منطقه به دور از مداخله بیگانگان تاکید داشته و تحولات مثبت و رو به پیشرفت در منطقه نیز در همین راستاست. کنعانی تاکید کرد: برنامه نظامی ایران صرفاً جنبه دفاعی و بازدارندگی داشته و علیه هیچ کشوری که اندیشه تعرض به ایران را نداشته باشد، نیست. سخنگوی دستگاه دیپلماسی اقدامات نسنجیده و غلط رژیم آمریکا طی دهه‌ها را منبع ناامنی، بی‌ثباتی و جنگ در منطقه دانست و افزود: به نفع این کشور است که رویکردهای پراشتباه، مداخله‌جویانه و غیرمسوولانه خود را در مسائل کشورهای منطقه کنار بگذارد و اجازه دهد روند تقویت ثبات و آرامش با همکاری و مشارکت کشورهای منطقه به مسیر خود ادامه دهد.
کریدور جنوب-شمال؛ مزیتی برای همه کشورهای منطقه
در روزهای اخیر بر اساس اعلام وزارت خارجه ارمنستان نشستی سه‌جانبه با حضور معاونان و دستیاران مختلف در وزارتخانه‌های خارجه سه کشور ایران، هند و ارمنستان در ایروان برگزار شد که عمدتاً بر مسائل اقتصادی و کانال‌های ارتباطی منطقه‌ای متمرکز بود. آنگونه که ایسنا گزارش داده: سید رسول موسوی مدیرکل غرب آسیا وزارت خارجه کشورمان که در این نشست حضور داشت پس از آن در توئیتی اعلام کرد که کریدور شمال-جنوب و چگونگی اتصال چابهار و ارمنستان به هند از طریق جاده‌ها و خطوط ریلی مهم‌ترین محور گفت‌وگوها در این نشست سه‌جانبه بوده است. بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران که اخیراً منتشر شده همکاری‌های اقتصادی توان بالایی برای کاهش تنش‌های سیاسی دارند در همین راستا با توجه به اختلاف‌هایی که اخیراً میان ایران و جمهوری آذربایجان بروز کرد یکی از موارد مطرح‌شده از سوی دولت باکو این بود که درصدد است کریدورهای جدیدی را برای دسترسی به نخجوان ایجاد کند در حالی که کارشناسان معتقد هستند در صورت ایجاد کریدور جدید در این منطقه عملاً دسترسی ایران به اروپا از طریق ارمنستان مسدود خواهد شد. در واقع از نظر باکو، جمهوری آذربایجان در مرکز حلقه‌ای قرار دارد که پتانسیل بالایی برای اتصال به بازارهای غرب، شرق و شمال و جنوب دارد.
آمادگی برای توسعه روابط
کازوتوشی آیکاوا سفیر ژاپن در دیدار با استاندار کرمان ضمن اظهار امیدواری برای سرنوشت مناسب برجام بر آمادگی کشورش در توسعه روابط اقتصادی، اجتماعی و گردشگری تاکید و بیان کرد: اقداماتی با همکاری سازمان‌های بین‌المللی در سه استان درگیر با خشکسالی ایران انجام خواهد شد. آنگونه که ایرنا گزارش داده: سفیر ژاپن همچنین از اهدای شش دستگاه ام‌آر‌آی به ایران خبر داد و گفت: دو دستگاه از این تعداد به شهرستان‌های کهنوج و بم در استان کرمان اهدا خواهد شد. وی همچنین با اشاره به زندگی شمار زیادی از اتباع افغان در استان کرمان تاکید کرد: برای حمایت از پناهندگان افغان و کمک به کاهش مشکلات میزبانی، با حمایت سازمان بین‌المللی مهاجرت، قرار است آمبولانس‌هایی به ایران اهدا شود که یک دستگاه از این آمبولانس‌ها به استان کرمان اختصاص داده می‌شود. آیکاوا با اشاره به قرار داشتن ایران در تحریم‌ها گفت: شرکت‌های ژاپنی همچنان در ایران فعالیت می‌کنند؛ شرکت‌های ژاپنی پای ایران می‌مانند و اینکه پروژه جدید شروع شود سخت است اما طرح‌های قبلی را ادامه می‌دهند.
♦♦♦
ایسنا: سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه گفت: معتقدیم از دست دادن فرصت احیای برجام یک اشتباه بزرگ خواهد بود به‌خصوص در زمانی که روابط در خاورمیانه در حال عادی‌سازی است.
ایرنا: عباس باقرپور سفیر ایران در اتریش در توئیتی با اشاره به تحریم‌های اخیر آمریکا و انگلیس نوشت: اروپا ناامیدانه عملکرد بین‌المللی خود را از طریق اقدامات مضر از جمله کپی پیست کردن فهرست تحریم‌های آمریکا و بریتانیا نشان می‌دهد، در حالی که راه‌های بهتری برای ایفای نقش به دور از محاسبه اشتباه وجود دارد.
ایسنا: ودانت پاتل، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه، درباره تحریم‌های اخیر آمریکا علیه افراد و نهادهای ایرانی به دلیل آنچه «نقض حقوق بشر در ایران» خوانده شده است، با تکرار ادعاهای مطرح‌شده علیه این افراد، گفت که به همراه شرکا و متحدانشان نسبت به پاسخگو کردن رژیم ایران برای آنچه نقض حقوق بشر و سرکوب خشونت‌بار شرکت‌کنندگان در اعتراضات مسالمت‌جویانه می‌خواند، متعهدند.
ایلنا: چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه از برگزاری نشست روسای جمهور روسیه، ایران، ترکیه و سوریه و سفر رئیس‌جمهور ایران به دمشق خبر داد.
ایلنا: ارتش رژیم صهیونیستی با تکرار برخی ادعاها درباره سیاست‌های منطقه‌ای ایران، اعلام کرد که در حال آماده شدن برای مقابله با «وضعیت وخیم دریایی» و حملات احتمالی ایران و متحدان این کشور در دریای سرخ است.
ایسنا: حسین امیرعبداللهیان در دیدار با مارتین گریفیث معاون بشردوستانه و کمک‌های اضطراری دبیرکل سازمان ملل متحد گفت: ایران به هیچ طرفی در جنگ، کمک نظامی نمی‌کند و جنگ را راه‌حل نمی‌داند و از حاکمیت و تمامیت ارضی تمام کشورها از جمله اوکراین حمایت می‌کند.
ایرنا: روح‌الله سلگی معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استان مازندران از سوءقصد به آیت‌الله عباسعلی سلیمانی امام جمعه سابق زاهدان و جان باختن وی در بابلسر خبر داد.
ایرنا: در اطلاعیه روابط عمومی وزارت امور خارجه که اخیراً منتشر شده، آمده است: با توجه به بروز برخی ناآرامی‌ها در سودان، وزارت امور خارجه از ابتدای بحران، هماهنگی لازم را برای خروج اتباع ایرانی که در آن کشور اقامت دارند، به طریق مقتضی انجام داده است.
♦♦♦
فضای رقابت باز شود
شرق نوشت: غلامرضا نوری‌قزلجه، رئیس فراکسیون مستقلین ولایی و نماینده مردم بستان‌آباد در مجلس یازدهم، با اشاره به تاکید رهبری بر برگزاری انتخابات آزاد مشارکتی گفت: همه جریانات سیاسی کشور تمایل دارند در انتخابات مشارکت جدی داشته باشند. اما مساله این است که باید شرایط و امکان ورود آنها به انتخابات را فراهم کنیم. او ادامه داد: برای رسیدن به این مهم، اگر نیاز به اصلاح قانون است تا فضا بازتر شود باید انجام شود. یا اگر لازم است در رویه‌های فعلی تجدیدنظری صورت گیرد و فضا را برای ورود نمایندگان و نامزدهای سیاسی و جریانات مختلف فکری که ذیل قانون اساسی در کشور فعالیت می‌کنند بازتر کرد.
رفتارهای دوگانه صداوسیما
اعتماد نوشت: روزنامه جام جم ارگان رسمی صداوسیما در گزارشی مدعی شد که مهدی کروبی علائمی مبنی بر «اختلال ذهنی شبیه آلزایمر» از خود نشان داده است. دامنه ادعاهای جام جم اما به همین اتهام محدود نماند، این گزارش در ادامه از کاهش محدودیت‌های کروبی در حصر می‌نویسد؛ ادعاهایی که بلافاصله با تکذیب حسین کروبی فرزند مهدی کروبی مواجه می‌شود. توهین ارگان رسمی صداوسیما به مهدی کروبی اما بازتاب‌های وسیعی در فضای مجازی پیدا کرد. افکار عمومی با انتقاد از رفتارهای دوگانه صداوسیما، این رفتارهای صداوسیما را عاملی برای رویگردانی مردم از رسانه ملی ارزیابی کردند.
عجایب عالم سیاست
جمهوری اسلامی نوشت: حضور نماینده گروه تروریستی طالبان در مراسم دیدار سفرا و نمایندگان کشورهای اسلامی با رئیس‌جمهور کشورمان به مناسبت عید فطر، واکنش منفی محافل سیاسی و رسانه‌ها را برانگیخت. حکومت خودخوانده طالبان در افغانستان از سوی هیچ کشوری از جمله جمهوری اسلامی ایران به رسمیت شناخته نشده و فاقد مشروعیت است. دعوت از نماینده یک حکومت نامشروع برای شرکت در جلسه‌ای که با حضور عالی‌ترین مقام اجرایی کشور برگزار می‌شود، از عجایب عالم سیاست است!
سکوت مرموز و طولانی
دنیای اقتصاد نوشت: محمود احمدی‌نژاد پس از هفت ماه از پس پرده بیرون آمد. هفت‌ماهی که بسیاری را به دلیل عدم اظهارنظرش در مورد وقایع پس از مرگ مهسا امینی در کشور با این سوال مواجه کرد که او کجاست؟ در چنین شرایطی اخیراً دولت بهار، رسانه منتسب به محمود احمدی‌نژاد با انتشار تصاویری از احمدی‌نژاد به نوعی از بازگشت او به صحنه خبر داد. این عکس‌ها در حالی منتشر شده است که در چند ماه گذشته خصوصاً پس از انتصاب مجددش در مجمع تشخیص و حوادث اخیر در کشور خبری از او منتشر نشده بود. از همین‌رو شایعات زیادی درباره دلایل غیبتش مطرح بود.