فرمان بازگشت تحریم‌ها

فرمان بازگشت تحریم‌های جدید علیه ایران در نهایت صادر شد. آن‌گونه که دنیای اقتصاد نوشت: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا جمعه شب ۱۱ آبان به وقت تهران و دو روز پیش از موعد اعلام‌شده برای اجرایی شدن دور دوم تحریم‌ها علیه ایران بر اعمال شدیدترین تحریم‌ها علیه ایران تاکید کرد و گفت از روز دوشنبه تمام تحریم‌هایی را که در سال ۲۰۱۵ در قالب توافق هسته‌ای لغو شده بودند دوباره برقرار می‌کند. اما او همچنان از آمادگی‌اش برای مذاکره خبر داده و گفته «آمریکا همچنان آماده حصول یک توافق نو و جامع‌تر با ایران است و تا آن زمان تحریم‌های تاریخی آمریکا با تمام توان باقی خواهند ماند». ترامپ پس از اعلام این سخنان، عکسی را در صفحه توئیتر خود منتشر کرد که روی آن نوشته بود: «تحریم‌ها می‌آیند، ۵ نوامبر» این مواضع و صحبت‌های ترامپ با واکنش تند مقامات ایران و جهان مواجه شد. سخنگوی وزارت امورخارجه ایران در این رابطه تاکید کرد که هدف واشنگتن، «جنگ روانی گسترده» علیه مردم ایران است، هرچند آمریکا نمی‌تواند هیچ‌گونه اقدامی علیه ملت بزرگ و رشید ایران داشته باشد. همچنین فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزیران خارجه و دارایی بریتانیا، فرانسه و آلمان، سه قدرت اروپایی دخیل در توافق هسته‌ای ایران، از تصمیم آمریکا به بازگرداندن تحریم‌های ایران ابراز تاسف و تاکید کردند از تجارت با ایران حمایت می‌کنند. در عین حال در تماس تلفنی ظریف با برخی وزیران اروپایی بر اجرایی شدن ساز و کار ویژه مالی اروپا تاکید و اعلام شد که این ساز و کار در روزهای آتی رسماً ثبت و آغاز به‌کار می‌کند.

واکنش ایران به بازگشت تحریم‌ها

آمریکا روزشمار بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را روی سایت وزارت امور خارجه خود قرار داد و همین منجر به واکنش وزارت امور خارجه ایران شد. بهرام قاسمی، سخنگوی این وزارتخانه گفت: «این اقدام بیشتر شبیه طنز، کاری بچگانه و نوعی اسباب‌بازی برای آمریکاست. تحریم‌هایی که آمریکا می‌خواست با فشار به جامعه جهانی ضدایران اعمال کند به جایی نرسیده و بخش زیادی از اقدامات آنها برای منصرف کردن شرکت‌ها از تجارت با ایران با ناکامی مواجه شده است.» او گفت: «به نظر نمی‌رسد آمریکا توان بیشتری برای ایجاد فشار به کشورها و بنگاه‌های اقتصادی جهانی داشته باشد و آنچه فعلاً متصور است همان جنگ روانی گسترده‌ای است که می‌خواهد از قبل تبلیغات و جنگ روانی باعث هراس و دلهره در مردم ایران شود.» همچنین ایران همزمان با بازگشت دور دوم تحریم‌های آمریکا در بیانیه‌ای ابراز اطمینان کرد ایران با همکاری کشورهای دوست و تکیه بر ظرفیت‌های داخلی و توان بین‌المللی خویش با خرد و تدبیر قادر است چالش تحریم‌های غیرقانونی آمریکا را پشت‌سر بگذارد و اجازه ندهد رژیم ترامپ به اهداف نامشروع خود نائل آید.

نامه ایران به سازمان ملل

همزمان با شروع دور جدید تحریم‌ها، نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد به دبیرکل این سازمان نامه نوشت. به گزارش خبرآنلاین، غلامعلی خوشرو در نامه خود به آنتونیو گوترش با اشاره به تحریم‌های غیرقانونی و یک‌جانبه آمریکا در 14 آبان 1397 خواستار اقدام دسته‌جمعی سازمان ملل متحد و اعضای جامعه بین‌المللی در مقابله با این تحریم‌ها شد. او در این نامه نوشت: این تحریم‌ها غیرقانونی و مغایر با اصول شناخته‌شده مصرح در منشور ملل متحد و مورد پذیرش جامعه بین‌المللی همچون برابری حاکمیت دولت‌ها، عدم مداخله در امور داخلی دولت‌های عضو و آزادی تردد و تجارت بین‌المللی است. همچنین او تحریم‌های جدید آمریکا را مغایر رای دیوان بین‌المللی دادگستری دانست و اظهار کرد: این تحریم‌ها مسلماً باعث بغرنج شدن شرایط حاکم بر دعوای جاری بین طرف‌ها می‌شود که دیوان بین‌المللی دادگستری در رای اخیر خود آمریکا را ملزم کرده از آن خودداری کند.

درخواست مداخله پاپ

ایران نوشت: سیدمصطفی محقق داماد رئیس بخش مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم ایران در پی اقدام اخیر رئیس جمهوری آمریکا مبنی بر اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران و خروج از برجام نامه‌ای را خطاب به پاپ فرانسیس منتشر کرد. وی خطاب به پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک‌های جهان نوشت: «تا آنجا که ما از تعلیمات حضرت مسیح (س) پیامبر بزرگ خداوند اطلاع داریم مسیحیت با خدمت به انسان‌ها آمیخته است، بنابراین از آن مقام مقدس به ‌عنوان پیشوای مسیحیان جهان انتظار می‌رود که نسبت به ستمی که از سوی رئیس یک کشور بزرگ مسیحی بر ملت ایران می‌رود، بی‌تفاوت نباشند.» وی با طرح این سوال که «کدام وجدان انسانی می‌پذیرد و می‌تواند تحمل کند که کودکان، سالخوردگان، مستمندان، زنان باردار و بسیاری گروه‌های مشابه ضعیف و ناتوان که از نظر موازین انسان‌دوستانه همواره باید مورد محبت دیگر انسان‌ها قرار گیرند در این‌گونه تصمیمات غیرانسانی دچار سختی شوند و شاید به علت کمبود وسایل و امکانات جان خود را از دست بدهند؟» ادامه داد: اینجانب به ‌عنوان یکی از معلمان دینی که مفتخر به همکاری با آن جناب در پژوهش‌های گوناگون هستم از پیشگاه آن مقام مقدس استدعا دارم که به هر طریق ممکن در این امر مداخله و ارشادات لازم را مبذول فرمایید.

سرنوشت عجیب CFT

همزمان با 13 آبان و یک روز قبل از آغاز دور جدید تحریم‌های آمریکا، شورای نگهبان در اقدامی قابل تامل، لایحه الحاق دولت ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم را رد کرد. این خبر را عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در توئیتر منتشر کرد و نوشت: «شورای نگهبان CFT را در جلسات متعدد خود مورد بررسی قرار داد و واجد ایرادات و ابهاماتی دانست. این نظر شامل موارد خلاف شرع، خلاف قانون اساسی و ابهام، در موعد مقرر برای مجلس شورای اسلامی ارسال شده است.»

حالا یا مجلس باید ایرادات شورا را بررسی کند یا لایحه را مستقیماً به مجمع تشخیص مصلحت نظام بفرستد. اما ماجرا کمی فراتر از این است. یک روز قبل از رد این لایحه توسط شورا، ایرنا با انتشار گزارشی تاکید کرد طبق قانون اساسی، مهلت شورای نگهبان برای رد لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم (سی‌اف‌تی) به پایان رسیده و درنتیجه، این لایحه عملاً به قانون تبدیل شده است. با وجود این در توضیحاتی که بهروز نعمتی به «ایران» داده، تاکید کرده است که این موضوع آن‌طور که گفته شده، نیست. به گفته نعمتی تاریخ تحویل نامه CFT از طرف مجلس به شورای نگهبان روز 16 مهرماه و تاریخ نامه ارجاع آن 6 آبان است که مهلت 20روزه در آن رعایت شده. ایران نوشت: اما مساله فقط این نیست، چراکه تاریخ نامه هیات نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام به شورای نگهبان روز 13 آبان، یک هفته پس از پایان مهلت 20روزه است. این نامه در همان روز 13 آبان از شورای نگهبان به مجلس فرستاده شده است. آن‌طور که بهروز نعمتی گفته، اشکال اینجاست که اشاره شورای نگهبان به مغایرت لایحه CFT با منافع ملی ناظر به همین نامه هیات نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام است که در مهلت قانونی ارسال نشده و اساساً نمی‌تواند در این روند مورد استناد قرار بگیرد.

ایرادات مجمع را بررسی نمی‌کنیم

همین مساله سبب شده رئیس مجلس در نامه‌ای به دبیر شورای نگهبان اعلام کند «ایرادات مجمع تشخیص به مصوبه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم خارج از مهلت ۲۰روزه قانونی ارسال شده پس مجلس این ایرادات را مورد بررسی قرار نمی‌دهد.» شورای نگهبان اما اعلام کرده شورای نگهبان 20 ایراد در این لایحه تشخیص داده که تعدادی از آنها ایراد شرعی، تعدادی مربوط به قانون اساسی و برخی موارد نیز مربوط به ابهام است. حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم به «ایرنا» گفته: علاوه بر ایرادهای 20گانه، شورای نگهبان بندی را آورده که از نظر ما به معنای رد لایحه کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم محسوب می‌شود. فلاحت‌پیشه تاکید کرد: در این بند گفته شده بعضی از ایرادات قابل ‌اصلاح نیست و خلاف منافع ملی بوده و طبق آن لایحه مزبور خلاف شرع تشخیص داده شده است. اما هم دولت و هم شورای نگهبان می‌گویند قصد بررسی ایرادات را دارند. حسینعلی امیری، معاون پارلمانی رئیس‌جمهور اعلام کرد دولت کمک می‌کند با اصلاح CFT نظر شورای نگهبان تامین شود. نجات‌الله ابراهیمیان عضو حقوقدان شورای نگهبان هم به ایرنا گفته «هنوز چیزی تمام‌شده نیست. چه‌بسا ایراداتی که شورای نگهبان به CFT گرفته، در مجلس رفع شود یا حتی به مجمع تشخیص برود. به هر حال داستان CFT همچنان ادامه دارد»

چرا 13 آبان؟

اما روزنامه ایران با انتشار گزارشی این سوال را مطرح کرده که چرا شورای نگهبان 13 آبان و روز تحریم‌های آمریکا، رد این لایحه را رسانه‌ای کرده است؟ ایران نوشت: برخی از جمله غلامرضا مصباحی‌مقدم گفته‌اند این مساله اتفاقی بوده اما فاصله هشت‌روزه بین ارجاع نامه به مجلس تا اعلام آن یعنی فاصله 6 تا 13 آبان را شاید بتوان نشانه‌ای دانست که اتفاقی بودن اعلام این تصمیم در روز 13 آبان را رد می‌کند. سوال اینجاست که چرا این مساله در فاصله این روزها خبری نشده بود؟ خبرآنلاین هم در این خصوص نوشت: به‌رغم فشارهای تیم عملیات روانی کاخ سفید برای به هم ریختن بازار ایران در آستانه ۱۳ آبان، خوشبختانه بازار هیچ واکنشی نسبت به این موضوع نشان نداد و تیر مقامات آمریکایی به سنگ خورد. در این شرایط همچنان این سوال مطرح است که چرا شورای نگهبان که قرار بود نظر خود را حدود یک هفته قبل اعلام کند با تاخیری آن را به روز ۱۳ آبان موکول کرده است؟ سایت انتخاب هم نوشت: چرا ما باید به دست خود به جنگ روانی دولت ترامپ و تحقق اهداف آنها در تخریب اقتصاد کشور کمک کنیم؟

ارادت شبیری‌زنجانی به یزدی

ماجرای عتاب یزدی به آیت‌الله شبیری‌زنجانی و نامه سرگشاده او در هفته گذشته هم حاشیه‌هایی داشت. اما کاملاً متفاوت با هفته قبل از آن. همزمان با انتشار نامه یزدی و انتقاد او از دیدار شبیری‌زنجانی با رئیس دولت اصلاحات یا به قول یزدی، افراد مساله‌دار نظام، بسیاری این اقدام را نکوهش کردند. اما در هفته پیش تسنیم به نقل از آیت‌الله محسن اراکی گفت: بعضی‌ها خیلی به این ماجرا دامن زدند و خواستند آن را به یک فتنه جدید تبدیل کنند که باید هوشیار بود زیرا ما در این شرایط نیاز به وحدت و یکدلی داریم و نباید اجازه دهیم به هر بهانه‌ای، عده‌ای بخواهند فتنه جدیدی شروع شود. حضرت آیت‌الله‌العظمی شبیری‌زنجانی یک مرجع تقلید مورد قبول عامه و مورد قبول علمای ماست. حضرت آیت‌الله یزدی نیز یک پیر مبارزه علیه استکبار و علیه طاغوت است، یک فقیه شجاع و زحمت‌کشیده و رنج‌دیده دوران پیش از انقلاب و بعد از انقلاب است. بعد از نامه آیت‌الله یزدی، آیت‌الله شبیری به یکی از بزرگان فرموده‌اند که «من ارادت قدیمی به آیت‌الله یزدی دارم و می‌دانم که ایشان دلسوز انقلاب و دین است و انسان متدینی است و ایشان را قبول دارم». همزمان فارس هم بیانیه ۵۵۱ استاد عالی حوزه در حمایت از آیات شبیری و یزدی را منتشر کرد و نوشت: از حوزویان انتظار می‌رود با حکمت و دوراندیشی در جهت تقویت مرجعیت و ارکان حوزه گام بردارند و نقشه بدخواهان مرجعیت و حوزه و روحانیت را با پایان دادن مناقشات و مشاجرات بی‌ثمر و حاشیه‌ای نقش بر آب کنند.