چتر رنو

طبق معمول برخی خبرنگاران و روزنامه‌ها بدون تحقیق و مصاحبه حکم دادند که قرار‌داد جدید سایپا با رنو یعنی قطع همکاری ایران‌خودرو با رنو. این شایعات وقتی قوت گرفت که علی طیب‌نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی در گفت‌وگو با روزنامه نیکی ژاپن عنوان کرد، طی دو هفته آینده، رنو و سایپا قرارداد خود را با یکدیگر که اتفاقاً شبیه قرارداد ایران‌خودرو و پژو (جوینت‌ونچر) است‌، امضا خواهند کرد.

اما واقعیت چیست؟ پس از قرارداد ایران‌خودرو و پژو هنوز سایپا نتوانسته است قرار‌داد بزرگی منعقد کند برای همین مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت تمایل دارند رنو اولین قراردادش را با سایپایی‌ها ببندد و پس از آن به سراغ ایران‌خودرو برود، با این روش دست سایپا چندان در قرار‌داد بزرگ از نوع همکاری مشترک خالی نمی‌ماند. واقعیت این است که همکاری چند سال اخیر سایپا با شرکت‌های چینی این شرکت را از شرکت‌های بزرگ اروپایی دور کرده است و در مسیر همکاری با خودروسازان درجه یک، ایران‌خودرو اکنون جلوتر از سایپاست و تاکنون همکاری‌اش با حداقل چهار خودروساز بزرگ قطعی شده است.

در میان شرکت‌های بزرگ خودروسازی در جهان به دلیل تنوع بالای محصولات و همچنین تجربه همکاری مشترک با دو خودروساز ایرانی رنو می‌خواهد همزمان با دو خودروساز بزرگ ایرانی کار کند به گونه‌ای که محصولات پلت‌فرم 52 خود را در سایپا و محصولات کلاس C خود را در ایران‌خودرو تولید کند.

تفاوت بزرگ همکاری رنو با سایپا و ایران‌خودرو با همکاری پژو سیتروئن با ایران‌خودرو و سایپا در این است که پژو و سیتروئن هر دو خودروهایی را به طرف ایرانی داده‌اند که چندین سال از تولیدش می‌گذرد و در زمان شروع تولید در ایران از چرخه تولید جهانی خارج خواهند شد. اما قرار‌داد جدید سایپا با رنو و ایران‌خودرو با رنو شامل محصولاتی هستند که هم‌اکنون در حال طراحی هستند. البته در کنار این محصولات سه محصول دیگر رنو با نام‌های کیلیو، کپچر و کوئید هم قرار است در ایران تولید شوند که هر سه خودرو محصولات به‌روزتری هستند تا محصولات پژو.

تفاوت دیگر همکاری رنو با سایپا با همکاری پژو با ایران‌خودرو تفاوت نگاه رنو با پژو است. پژو با اینکه سال‌های بیشتری نسبت به رنو در ایران حضور داشته ولی در زمینه سرمایه‌گذاری تجربه چندانی در ایران ندارد اما رنو در زمینه سرمایه‌گذاری با توجه به مشکلات 10‌ساله سرمایه‌گذاری مستقیمش در ایران دارای کوله‌باری از تجربه است با همین تجربه است که رنو در قرار‌داد جدیدش با سایپا سهم خود در همکاری را به 60 درصد رسانده تا مدیریت را در اختیار داشته باشد بر‌خلاف پژو که قرار‌داد 50-50 با ایران‌خودرو بسته و مدیریت را با این شرکت تقسیم کرده است.

رنو در قرار‌داد با ایران‌خودرو که پس از قرار‌داد با سایپا منعقد خواهد شد هم دقیقاً دنبال روندی مشابه و داشتن سهام مدیریتی است. چرا که می‌داند اگر مدیریت در تولید محصولاتش نداشته باشد احتمال کاهش کیفیت محصولاتش در ایران و نارضایتی مشتریان به دلیل مدیریت دولتی شرکت‌های خودروساز ایرانی وجود دارد.

شرکت رنو قصد دارد بخشی از چند قطعه‌سازی ایران را بخرد و اگر به این شرکت بفروشند برنامه دارد پارس‌خودرو یا بخش شمالی کارخانه ایران‌خودرو در تهران را خریداری کند. البته تاکنون دو شرکت ایران‌خودرو و سایپا حاضر به چنین کاری نشده‌اند.

پیمان کارگر مدیر رنو در خاورمیانه و ایران در پاسخ به این سوال که بحث خرید پارس‌خودرو چه شد؟، توضیح داد: ما حاضر بودیم پارس‌خودرو را به‌طور کامل بخریم ولی حاضر به فروش نیستند، تنها حاضرند 20 درصد سهام را بفروشند که این به درد رنو نمی‌خورد. ما حاضر هستیم کارخانه شمالی ایران‌خودرو را هم بخریم اما نمی‌فروشند.

او افزود: خودروسازان ایران حاضر به فروختن کارخانه و زمین نیستند. آنها می‌گویند سرمایه‌گذاری لازم را برای تولید محصولات جدید ندارند و رنو حاضر است در همکاری مشترک جداگانه با ایران‌خودرو و سایپا این سرمایه‌گذاری را در خطوط تولید این شرکت‌ها انجام دهد. در شرایط ایران با وجود ظرفیت‌های موجود ساخت کارخانه‌ای از صفر غلط است. چون کارخانه‌های موجود تا دو میلیون دستگاه ظرفیت دارند، تنها نیاز است سرمایه‌گذاری برای تولید خودروهای جدید در آن انجام شود. خودروسازان ایرانی از نظر مالی اوضاع خوبی ندارند و نمی‌توانند این کار را انجام دهند اما ما حاضریم این سرمایه را فراهم کنیم.

کارگر تاکید کرد: قصد داریم محصولات جدید را در ایران تولید کنیم، باید ظرفیت لازم را در ایران‌خودرو و سایپا ایجاد کنیم. ما می‌خواهیم با این دو شرکت کار کنیم اما اگر نخواهند به دنبال شرکت‌های دیگر در ایران خواهیم رفت یا سایت تولیدی برای تولید مستقیم می‌خریم یا با یک شرکت ایرانی همکاری مشترک انجام خواهیم داد. ما تا شش ماه دیگر تصمیم‌گیری قطعی خواهیم کرد.

او گفت: سرمایه‌گذاری ما در چند بخش خواهد بود. مقدار پولی را که وارد ایران می‌کنیم فعلاً نمی‌توانم بگویم ولی جهت‌گیری‌ها به این شکل است که یک بخش سرمایه‌گذاری مستقیم صنعتی است که در زمینه تولید موتور است. همان‌طور که گفتم ما می‌خواهیم موتورهای خود را به طور مستقیم در ایران تولید کنیم چون باید در این بخش به داخلی‌سازی بالایی دست پیدا کنیم.

او افزود: باید بتوانیم نیاز ایران را تامین کنیم و اگر توانستیم به رنو هم صادرات انجام بدهیم، برای همین می‌خواهیم کارخانه شمالی مگا‌موتور را بخریم اگر هم نفروشند به دنبال سایت دیگر تولیدی خواهیم رفت. نوع همکاری ما با ایران‌خودرو و سایپا تغییر می‌کند. ما دو سرمایه‌گذاری مشترک جداگانه را با ایران‌خودرو و سایپا شکل خواهیم داد، یک جوینت‌ونچر با ایران‌خودرو و یک جوینت‌ونچر با سایپا.

رنو قصد دارد کارخانه شمالی مگاموتور را بخرد تا در آن علاوه بر موتور تندر90 به ساخت موتور خودروهای جدید رنو در ایران یعنی کیلیو، کپچر و کوئید که از محصولات آینده این شرکت هستند، بپردازد.

خطوط تولید کنونی که در اختیار رنو است؛ خط شمالی کارخانه ایران‌خودرو و چند خط تولید در شرکت پارس‌خودرو است. این خطوط، تندر90 را تولید می‌کنند که قرار است با تولید رنو ساندرو در پارس‌خودرو و تندر90 فیس‌لیفت و وانت تندر90 در ایران‌خودرو ظرفیت این خطوط تولید تا سال 1396 به 300 هزار دستگاه در سال برسد. با رسیدن تولید این خودروها به عدد 300 هزار دستگاه، ظرفیت این خطوط تکمیل می‌شود که برای همین رنو باید خطوط جدیدی را در ایران‌خودرو و سایپا سامان دهد.

هم‌اکنون رنو حاضر شده سرمایه‌گذاری لازم برای تولید محصولات جدیدش در ایران‌خودرو را که رنو کیلیو و کپچر و در پارس‌خودرو داستر جدید است، بپذیرد. با تولید این سه مدل تیراژ تولید رنو در ایران تا 500 هزار دستگاه افزایش خواهد یافت.

اما گام مهم رنو تولید کوئید به عنوان جایگزین پراید است. هم‌اکنون این شرکت برای تولید این محصول در حال مذاکره با سایپا و ایران‌خودرو است و اگر با این دو شرکت به توافق نرسد یا به سراغ یک شریک جدید در ایران خواهد رفت یا خود اقدام به تولید این خودرو می‌کند. پیش‌بینی اولیه برای تیراژ تولید این خودرو که با قیمت 25 میلیون تومان قرار است عرضه شود 100 هزار دستگاه است که طی پنج سال به 300 هزار دستگاه خواهد رسید.

موتور این خودرو هم مانند خودرو ماتیز سه سیلندر و دارای حجم 800 سی‌سی یعنی نصف خودرو تندر90 است. این موتور 58 اسب بخار قدرت تولید می‌کند، که 50 اسب بخار کمتر از تندر90 است.

به اشتباه برخی در بازار ایران گمان می‌کنند این خودرو در ایران جایگزین تندر90 خواهد شد اما کوئید با موتوری با 50 اسب بخار قدرت ضعیف‌تر و یک سایز بدنه کوچک‌تر، رقیب جدی برای جایگزینی پراید و تیباست.

رنو همچنین قصد تولید رنو سیمبل را در بازه 50 تا 60 میلیون تومان برای بازار ایران دارد.

رنو حاضر بود پارس‌خودرو را به‌طور کامل بخرد ولی سایپا حاضر به فروش نشد. این شرکت تنها حاضر شد 20 درصد سهام را بفروشد. به عقیده بسیاری از کارشناسان اگر رنو کارخانه خودروسازی را در ایران بخرد صنعت خودرو ایران دچار یک تحول بنیادین خواهد شد.

اما چرا خودروسازان ایرانی در برابر این موضوع مقاومت می‌کنند و حاضر نیستند بخشی از کارخانه‌های خود را به رنو بفروشند.

فرض کنید این بار رنو بخواهد رنو کوئید را بر‌خلاف تندر90 خودش و در کارخانه رنو در ایران با قیمت 25 میلیون تومان بسازد و وارد بازار کند. در این صورت و در چنین شرایطی به دلیل خارج بودن از حیطه کاری، ایران‌خودرو و سایپا نمی‌توانند مانند قبل سعی در افزایش قیمت خودرو برای برهم نخوردن بازار دیگر محصولات‌شان کنند. با ورود این محصول، قطعاً محصولاتی از خودروسازان ایرانی مانند پراید و تیبا با چالش روبه‌رو خواهند شد. از طرفی رقابت با یک شرکت بزرگ خارجی با داشتن مزیت نسبی تولید در ایران بسیار سخت است و بسیاری از معادلات تولید و عرضه را در ایران برهم خواهد زد. شاید به همین دلیل است که خودروسازان ایرانی میلی برای فروش کارخانه به رنو ندارند.

البته رنو هم‌اکنون بیکار ننشسته. این شرکت می‌داند ممکن است حتی در دو قرار‌داد جداگانه جدید با ایران‌خودرو و سایپا دچار برخی مشکلات شود و به آنچه قصد دارد نرسد، برای همین این شرکت هم‌اکنون در حال بررسی برخی کارخانه‌های کوچک خودروسازی خصوصی در ایران است تا بتواند یک واحد مستقل تولیدی را در ایران بخرد تا در صورت نیاز برخی محصولات خود را به صورت مستقیم در ایران تولید کند.

این شرکت قصد دارد رنو پارس را کاملاً به مالکیت رنو در‌آورد و رنو پارس پایگاه مهندسی طراحی و مدیریت رنو در ایران شود. برنامه داخلی‌‌سازی، ارتقا‌ی قطعه‌سازان و همکاری با قطعه‌سازان ایران و وصل کردن این شرکت‌ها به شبکه جهانی رنو و تامین بخشی از نیازهای رنو از طریق ایران از دیگر کارهای رنو پارس خواهد بود.

رنو قصد توسعه رنو پارس را دارد تا این شرکت مهندسی و مدیریت تولید موتور و گیربکس رنو در ایران را بر عهده گیرد. از طرفی رنو می‌خواهد بخش طراحی رنو هم در رنو پارس فعال شود تا اگر مثلاً خواست روی پلت فورم‌کوئید یک خودرو سدان برای بازار ایران طراحی کند، بتواند.