جامعه و فرهنگ: آغاز و فرجام دانش

منظور از جامعه و فرهنگ در این نوشتار طیف وسیعی از مطالعات است که جامعه‌شناسی و زیر‌مجموعه‌هایش و مقوله فرهنگ را به عنوان ظرف معارف هر جامعه‌ای در‌بر می‌گیرد. در این بخش، انواع تاملاتی که مستقیماً ذیل مباحث مشخص علوم اجتماعی قرار نمی‌گیرند اما نوعاً بهره‌هایی از همه این معارف دارند، بررسی خواهند شد. برخی مباحث روشنفکری در زمره این‌گونه تاملات هستند. در واقع جامعه و فرهنگ در اینجا التقای فلسفه و سیاست و اقتصاد و ادبیات و هنر است.
زبان هزار نقش روشنفکری -‌ در غرب و ایران- که در قاب رشته‌ها و گرایش‌های متداول نمی‌گنجد، بازتاب نوع همنشینی علوم در جوامع مختلف است. از این حیث، فرهنگ، هم بستر زایش معارف دیگر است و هم محصول آن معارف و به درستی نمی‌توان نسبت تقدم و تاخری میان فرهنگ و معارف تعریف کرد. مباحثی که درباره فرهنگ در شماره‌های آینده مطرح می‌شود و کتاب‌های پیشنهادی معطوف به این وضع خواهند بود.