نسخه‌ای برای آینده

در منطقه‌ای دورافتاده در کلیولند و در اتاقی که به پناهگاه شهرت دارد یک پزشک، پرستاران و تکنسین‌های پزشکی گردهم آمده‌اند تا از 150 بیمار در واحد مراقبت‌های خاص (SCU) و مراقبت‌های ویژه (ICU) مراقبت کنند. این بیماران در سراسر منطقه پراکنده‌اند و در درمانگاه‌هایی هستند که هیچ متخصصی در شیفت شبانه آنها کار نمی‌کند. اعضای تیم پناهگاه در مقابل دیواری پر از صفحه‌های نمایش قرار می‌گیرند و علائم اصلی و حیاتی بیماران را بررسی می‌کنند. آنها می‌توانند با استفاده از دوربینی که در پایین هر تخت نصب شده است بر روی تک‌تک بیماران تمرکز کنند. جیم گلداشتاین یکی از تکنسین‌های قلب با اشاره به نمودار ضربان قلب یکی از بیماران می‌گوید: « این علائم نشانگر انقباضات بطنی ناقص (pvc) هستند که چراغ چشمک‌زن نشان می‌دهد وضعیت بدی دارند. الان زمان آن است که به یکی از پرستاران مستقر در آنجا وضعیت قرمز اعلام شود.»

ارائه‌دهندگان خدمات مراقبت‌های پزشکی از جمله درمانگاه کلیولند، یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های بیمارستانی آمریکا و اداره‌کننده واحد مراقبت‌های ویژه از راه‌ دور، در حال بازبینی چگونگی کارکرد بیمارستان‌ها هستند. در حال حاضر بیمارستان مکانی است که بیماران از متخصصان مشاوره می‌گیرند و متخصصان با کمک تکنسین‌های پزشکی و ماشین‌آلات گران‌قیمت بیماری‌ها را تشخیص می‌دهند. بیمارستان‌ها همچنین مهم‌ترین مکان برای جراحی‌ها و اقداماتی از قبیل شیمی‌درمانی و چک‌آپ سلامتی هستند. اما اینترنت پرسرعت، فناوری پایش از راه دور و قابلیت پردازش انبوهی از داده‌ها شرایط را به‌طور کامل تغییر می‌دهند. بخش بزرگی از این فعالیت‌ها و تقریباً تمام پایش‌ها و مراقبت‌ها در سال‌های آینده از بیمارستان‌ها به مکان‌های دیگر منتقل می‌شوند.

نهادهای زیادی از قبیل گروه‌های مراقبت‌های اولیه،‌ بیمه‌گران و سازمان‌های مدیریت بهداشت بخشی از کارها و منافع حاصل از آن را در دست خواهند گرفت. با پیشرفته‌تر شدن تلفن‌ها بنگاه‌های فناوری نقش مهم‌تری در مراقبت‌های بهداشتی ایفا خواهند کرد و افراد فرآیند تشخیص و درمان بیماری خود را کنترل می‌کنند. اما بیمارستان‌های آینده‌نگر امیدوارند حتی در صورت تغییر نقش‌ها همچنان در مرکز چرخه مراقبت‌های بهداشتی باقی بمانند.

توبی‌ کاسگرو رئیس درمانگاه کلیولند می‌گوید «وقتی من به آینده بیمارستان‌ها فکر می‌کنم گروهی از افراد را می‌بینم که در اتاقی پر از صفحات نمایش و تلفن نشسته‌اند. از این دیدگاه، بیمارستان همانند یک برج کنترل پرواز است که در آن تیم‌های پزشکی بیماران دور و نزدیک را تا استانداردهای خاصی پایش می‌کنند». این استانداردها در حال حاضر فقط در بخش‌های مراقبت‌های ویژه در دسترس هستند. درمانگاه کلیولند تجهیزات گران‌قیمتی دارد و فقط موارد اورژانسی را بررسی می‌کند. مشاوره‌های داخل بیمارستان فقط آنهایی هستند که به مشاوره چندین متخصص از اعضای تیم نیاز دارند. از بیماران داخل ساختمان بهتر مراقبت می‌شود اما تعداد پذیرش اندک است چراکه بیمارستان‌ها از راه دور همکاری می‌کنند و تلاش دارند سطح بزرگ‌تری از جمعیت را تحت پوشش قرار دهند.

بیمارستان‌ها در گذشته چندین بار تجدید ساختار شده‌اند. آنها در طول قرون وسطی از طریق نهادهای مذهبی اداره می‌شدند و خدمات آنها در حد فراهم ساختن پناهگاه،‌ تسکین دردها و مکانی برای مردن فقرا بود. پس از پیدایش پزشکی نوین در دوران رنسانس، موسساتی از قبیل وست‌مینیستر (West Minister) در لندن به سازمان‌های بزرگی تبدیل شدند که مراقبت‌های پزشکی، درمان، پژوهش و تحصیل را با هم ترکیب کردند.

مراقبت از فقرا به بخش‌های دیگر منتقل شد، موسسات کوچک‌تر تعطیل یا ادغام شدند، پزشکان دارای تخصص و در شهرهای بزرگ متمرکز شدند و با تلاش فلورانس نایتینگل و جانشینانش پرستاری وضعیتی حرفه‌ای به خود گرفت.

معابدی برای شفابخشی

تحولات دهه‌های آینده به همان اندازه تحولات گذشته شدید خواهند بود. با نگاهی به نهاد ضعیف خدمات بهداشت ملی در بریتانیا، نظام بهداشتی تقریباً ورشکسته فرانسه و جدال پایان‌ناپذیر بر سر آینده اوباماکر می‌توان به راحتی فهمید که اصلاحات نظام درمان همواره دشوار بوده است. پیر شدن سریع جمعیت و افزایش هزینه روش‌های درمانی جدید اوضاع را پیچیده‌تر می‌سازد اما نیاز به تحول شدید است. در نیم‌قرن گذشته به جز در فقیرترین کشور فشار بیماری‌ها کمتر شده است. بیماری‌های مسری دیگر مشکل اصلی نیستند و جای خود را به بیماری‌های مزمن مربوط به سبک ناسالم زندگی و عمرهای دراز داده‌اند. شکاف بین نیازهای بهداشتی و درمانی مردم و مراقبت‌هایی که بیمارستان‌ها ارائه می‌دهند بیش از پیش بزرگ‌تر شده است.

اگر موانع مختلف برداشته شوند تصویر آینده بیمارستان‌ها تصویری است که در آن فرضیه‌های قدیمی مربوط به مراقبت‌ها، نقش بیمار و تعریف پزشک خوب کنار گذاشته شده‌اند. اولین تصمیم آن است که چه اقدامی در کجا صورت گیرد. لرد آرادرزی جراح و پروفسور کالج امپریال لندن و برگزار‌کننده دوره‌های آموزشی برای بیمارستان‌ها عقیده دارد که بیمارستان می‌تواند در منزل باشد. درست همان‌گونه که بانکداری آنلاین شرایط بهتری را در اختیار مشتریان قرار داد و وقت کارمندان شعبه‌ها را آزاد کرد تا به مسائل مهم و پیچیده بپردازند، مراقبت‌های بهداشتی آنلاین بدان‌ معناست که افراد کمتری نیاز دارند برای مراقبت به بیمارستان‌ها بروند. کایسر یک بنگاه آمریکایی مراقبت‌های پزشکی است که بیمارستان‌های زیادی را مدیریت می‌کند. این بنگاه در سال گذشته نیمی از مشاوره‌های پزشکی را از طریق فضای مجازی انجام داد که در آن متخصصان پزشکی از طریق تلفن، ای‌میل و ویدئو کنفرانس با بیماران در ارتباط بودند.

به گفته خانم گالی پرستار بخش کودکان درمانگاه کلیولند که مسوول دریافت تماس‌های ویدئویی است بزرگ‌ترین محدودیت کاری آن است که او نمی‌تواند درون گوش کودکان را ببیند یا به صدای سینه آنها گوش دهد. اگر امکان انجام این اقدامات و سایر اقدامات تشخیصی پیچیده از قبیل آزمایش خون و تصویربرداری مجازی از راه دور فراهم شود بیماران بیشتری قادر خواهند بود بدون ترک منزل مراقبت‌هایی با کیفیت درون بیمارستان دریافت کنند. یک شرکت پژوهشی هلندی با نام گوپتا اذعان دارد که حدود 45 درصد از مراقبت‌هایی را که هم‌اکنون در بیمارستان‌های هلند ارائه می‌شوند می‌توان به شکل بهتری در منزل فراهم کرد.

انتقال شیمی‌درمانی و دیالیز به خارج از بیمارستان دور از تصور اما در حال اجراست. تجهیزات بهتر پایش از راه دور این امکان را فراهم می‌سازد تا مبتلایان به بیماری‌های مزمن که نیاز به بستری در بیمارستان دارند ‌بتوانند در منزل بمانند و فقط در شرایط حاد به بیمارستان مراجعه کنند. انتقال مراقبت‌های پزشکی به خارج از بیمارستان هم هزینه‌ها را کاهش می‌دهد و هم استانداردها را بالا می‌برد در حالی‌که بیماران آسایش بیشتری دارند و احتمال سرایت بیماری‌ها نیز کمتر می‌شود.

همه چیز بر عهده فرد

برای نیل به این اهداف لازم است تا مراقبت‌های اولیه و شرایط منزل بهبود یابد. کایسر تصویری از این‌گونه «مراقبت تلفیقی» ارائه می‌دهد. در این تصویر مجموعه‌ای از روش‌های جایگزین برای رفتن به بیمارستان از وب‌سایت گرفته تا کیوسک تا مراکز مراقبت‌های اورژانسی ارائه می‌شوند که ارزان‌ترند، برای بیماری‌های خفیف راحت‌ترند، به ابزارهای مدیریت و پیشگیری از بیماری مجهزند و می‌توانند از مراودات اجتماعی که بیماری‌ها را گسترش می‌دهند جلوگیری کنند. برنارد تایسون رئیس‌ کایسر می‌گوید: «اگر ما یک بیمار دیابتی را که به مرحله کما رسیده است در بیمارستان بستری کنیم بدان معناست که سیستم ما ناکام بوده است.» او انگیزه‌های مالی را عامل و مقصر بستری‌های غیرضروری در بیمارستان می‌داند.

بنرهلث (Banner Health) که یک سامانه غیرانتفاعی بهداشتی آمریکایی است 28 بیمارستان و چندین درمانگاه تخصصی را در شش ایالت اداره می‌کند. این سامانه یک برنامه مراقبت‌های ویژه از راه دور (Tele-ICU) دارد که شرکت فناوری هلندی فیلیپس تجهیزات، برنامه‌نویسی و نرم‌‌افزار آن را تامین می‌کند. اداره مرکزی این سامانه در فنیکس (Phoenix) قرار دارد و مراقبت‌های پزشکی را به آن بیماران حادی ارائه می‌دهد که ممکن است هزاران مایل دورتر باشند. در برنامه مراقبت‌های ویژه سیار این سامانه به بیماران کمک می‌شود تا زودتر از زمان مقرر از بیمارستان مرخص شوند. بیماران در منزل تحت پایش مداوم قرار دارند و در هر ساعت از شبانه‌روز می‌توانند از طریق ویدئو با یک پزشک یا پرستار صحبت کنند. مطالعات اولیه این شرکت با همکاری شرکت فیلیپس نشان می‌دهد که برنامه بهداشت از راه دور می‌تواند پذیرش در بیمارستان‌ها را به نصف و هزینه‌ها را تا یک‌سوم کاهش دهد.

اوضاع برای بیمارانی که لازم است در بیمارستان بستری شوند نیز راحت‌تر و خوشایندتر می‌شود: پذیرش از طریق تلفن ‌همراه صورت می‌گیرد. کیوسک‌هایی وجود دارند که فرد خود می‌تواند آزمایش خون و ادرار انجام دهد که نتایج آن در تلفن ‌همراه بیمار و خویشاوندانش ثبت می‌شود. اگر از قبل قرار باشد بیماری به بیمارستان برود یک الگوریتم تعیین می‌کند که او قبل از ترک منزل به چه آزمایش‌هایی نیاز دارد. برخی از این آزمایش‌ها را می‌توان پیشاپیش انجام داد و نتایج آن را مستقیماً به پرونده الکترونیکی بیمار منتقل کرد.

مدیران حوزه مراقبت‌های بهداشتی به این حقیقت پی برده‌اند که محیط بیمار می‌تواند بر مسائلی مانند زمان بهبودی و میزان موفقیت درمان تاثیر گذارد. محیط برخی باید تروتازه‌، سفیدرنگ و همانند یک درمانگاه باشد اما برخی دیگر به سرگرمی‌هایی مانند مدادرنگی، صدف‌های دریایی یا موسیقی کلاسیک علاقه‌مندند. گروه دوم را می‌توان به درمانگاه ساحلی کایسر در لس‌آنجلس معرفی کرد که برای بیماران کلاس‌های یوگا و آشپزی هم برگزار می‌کند. بیمارستان دانشگاه کارولینسکا در استکهلم آثار هنری و فضای شیشه‌ای پرنوری دارد که به منظور تسریع فرآیند بهبودی طراحی شده‌اند. فضای آن در مقایسه با بیمارستان‌های معمولی آرام‌تر و ساکت‌تر است و به جای بلندگو و زنگ‌های هشداردهنده کارمندان دستگاه‌های هشدار فردی دارند. بخش نوزادان بیمارستان‌های جدید کایسر اتاق‌های خصوصی دارد. شاید این کار تجملی به نظر برسد اما بیمارانی که نتوانند خوب بخوابند دیرتر بهبود پیدا می‌کنند.

اما بیشترین ارتقای وضعیت بیمارستان باید در پشت صحنه انجام گیرد. بیمارستان جان هاپکینز در بالتیمور با الهام از ناسا یک مرکز فرماندهی ساخته است تا بتواند جریان بیماران را مدیریت کند. کارکنانی که هدست زده‌اند به صورت 24ساعته و در اتاقی با 22 صفحه ‌نمایش و تعداد زیادی تلفن قرار دارند موسسه‌ای با 1100 تخت را کنترل می‌کنند. بنگاه فناوری پزشکی جی‌ئی (GE) جریان‌های داده‌ها را با روش‌های نوین ترکیب و فیلتر می‌کند و حتی اطلاعات آب‌وهوایی را نیز در نظر می‌گیرد. با کمک برنامه‌هایی که تقاضا را با دقت زیاد پیش‌بینی می‌کنند و نسبت به بروز اپیدمی‌ها هشدار می‌دهند برنامه‌ریزی برای تخت‌های بیمارستانی به یک علم تبدیل شده است. مرکز فرماندهی با موسسات دور و بر در ارتباط است و به بیمارانی خدمت‌رسانی می‌کند که به پزشکان متخصص نیاز دارند اما لازم نیست حضوری به آنها مراجعه کنند. مدیر بیمارستان هاپکینز می‌گوید هدف اصلی آن است که تعداد بیمارانی را که به تخصص آنها دسترسی دارند به حداکثر برسانند.

به جای بررسی علائم حیاتی بیماران در فاصله‌های زمانی و استقرار پرستاران در کنار تخت‌ها،‌ در آینده جریان‌های داده‌ها از دستگاه‌های پزشکی و ابزارهای پوشیدنی مستقیماً به مراکز فرماندهی هدایت می‌شوند و در آنجا ابررایانه‌ها هرگونه اطلاعات سودمند را به گروه پزشکی انتقال می‌دهند. پزشکان با لمس یک صفحه می‌توانند از مرکز فرماندهی یا حتی از منزلشان به طور مجازی در بالین بیمار باشند. این عوامل نه‌تنها باعث می‌شوند بیمارستان‌ها ایمن‌تر و کارآمدتر شوند بلکه سوابق کاملی از پیشرفت بیمار را در اختیار گروه پزشکی قرار می‌دهند.

واحد نوزادان حساس‌ترین بخش در هر بیمارستان است. پرستاران این بخش در مرکز پزشکی کایسر در اوکلند نیازی ندارند که همانند گذشته از نزدیک مراقب نوزادان باشند- چراکه در صورت بروز هر مساله‌ای یک الگوریتم هشداری را به تلفن‌ آنها می‌فرستند. هرکدام از نوزادان یک برچسب بارکدی دارند که در صورت خروج نوزاد از آن بخش سامانه مربوط به آنها متوقف می‌شود. به زودی هر بیمار در بیمارستان کارولینسکا یک دستگاه رهگیری علائم حیاتی دریافت می‌کند. حتی حسگرهایی هستند که مواظبند کارکنان قبل از ورود به اتاق مریض دستان خود را بشویند.

آماده برای اجرا

مراکز فرماندهی می‌توانند هم در بیمارستان و هم در منزل مراقب بیماران باشند. ابزارهای پوشیدنی که علائم حیاتی را پایش می‌کنند، لنزهای تماسی که قندخون را اندازه می‌گیرند و بخیه‌های هوشمندی که سطح PH مالیات در زخم‌ها را بررسی می‌کنند باعث می‌شوند بیماران کمتری برای پایش و معاینه به بیمارستان بروند. آقای کالاچیو انکولوژیست درمانگاه کلیولند با خوشحالی توضیح می‌دهد که چگونه این قبیل روش‌های پایش از راه دور می توانند به بهبود مراقبت از بیماران مبتلا به سرطان خون کمک کنند. به عنوان مثال اگر تغییر نگران‌کننده‌ای در دمای بدن بیمار ایجاد شود تلفن پزشک به صدا در‌می‌آید و او می‌تواند با بیمار تماس بگیرد و او را به بیمارستان بکشاند یا با مصرف دارو در منزل مشکل را برطرف سازد. این نوع پایش دو مخاطره جدید به همراه دارد:‌ مالیخولیای جمعی، چراکه بیماران نگران داده‌هایشان می‌شوند و برای مشاوره به بیمارستان‌ها هجوم می‌آورند، و خستگی بیماران و گروه پزشکی از زیادی هشدارها. راه‌حل آن است که یک سامانه پایش هوشمند تمام جریان‌های مختلف داده‌ها را با هم ترکیب کند، موارد کم‌اهمیت و نامربوط را کنار گذارد و فقط در صورت نیاز به کارکنان هشدار دهد. رایانه‌ای که بتواند انحراف از روند استاندارد بهبودی را تشخیص دهد آن را به گروه پزشکی اطلاع می‌دهد. به عنوان مثال اگر تب بیمار مبتلا به ذات‌الریه پس از دو روز استفاده از آنتی‌بیوتیک پایین نیامد آن بیمار به رسیدگی نیاز دارد. اکثر بیماران دیگر صرفاً لازم است مسیر مصرف داروها را طی و استراحت کنند.

پزشک‌درمانی

فناوری علاوه بر اینکه پزشکان را قادر می‌سازد به گونه‌ای بهتر بیماران را پایش کنند به آنها کمک می‌کند مهارت‌هایشان را بهبود بخشند و دامنه دسترسی خود را افزایش دهند. فناوری حتی می‌تواند برخی وظایف پزشکان را انجام دهد. مدیران بیمارستان‌ها اصرار دارند فناوری نمی‌تواند جایگزین کارمندان شود اما این حرف بی‌اساس است. هم‌اکنون روبات‌ها وظایف اولیه‌ای مانند جابه‌جایی گاری‌های لباس‌ها را انجام می‌دهند. مراقبت‌های روزانه مانند نظافت بیماران می‌تواند گام بعدی باشد. این احتمال وجود دارد که دستگاه‌ها جای رادیولوژیست‌ها و پاتولوژیست‌ها را بگیرند.

به تازگی مهندسان کالج امپریال لندن یک برنامه رایانه‌ای با عنوان دیپ مدیک (Deep Medic) ساخته‌اند که تصاویر اسکن بیمارانی را که سر آنها آسیب دیده است برای تشخیص ضربه‌مغزی بررسی می‌کند. این کار در حال حاضر به وسیله یک پزشک و از طریق مشاهده اسکن‌های ام‌آر‌آی (MRI) صورت می‌گیرد. دیپ مدیک این کار را ظرف چند ثانیه انجام می‌دهد. گام بعدی تشخیص تومورهای مغزی است. این‌گونه تشخیص‌ها در مقایسه با تشخیص‌های انسانی ارزان‌تر و دقیق‌ترند.

اما این پیشرفت‌های فناوری در اکثر موارد کار پزشکان را بهتر می‌کنند و جای آنها را نمی‌گیرند. رایانه‌ها با داده‌هایی‌ که دریافت می‌کنند به کمک پزشکان می‌آیند. تلفن‌های هوشمند پزشکان جایگزین گوشی‌های دور گردن آنها می‌شود. دستگاه‌ها احساساتی یا خسته نمی‌شوند و در تشخیص رنگ چهره یک نوزاد اشتباه نمی‌کنند. کار جراحان هم متحول می‌شود. در حال حاضر روبات‌های اتاق عمل با کمک یک دسته فرمان هدایت می‌شوند. ممکن است در آینده روبات‌ها عمل‌های استاندارد را به طور خودکار انجام دهند. در این حالت پزشک جراح اقدامات اولیه را انجام می‌دهد و بقیه را بر عهده روبات می‌گذارد، می‌توان جراحی را تصور کرد که عینک‌های دارای فناوری واقعیت مجازی (VR)، قدرت بینایی یک خلبان جنگنده و دستکش‌های هوشمند توانایی «ابردست» را به او می‌دهند. بیمارستان‌های بزرگ آینده تخت‌های جراحی به سبک فیلم جنگ ستارگان خواهند داشت که جراحان عمل‌های پیچیده را بر روی تصویر سه‌بعدی بیمار برنامه‌ریزی و تمرین می‌کنند.

درمان‌های سریع و دقیق زمان بهبودی را کاهش می‌دهند. خطاهای پزشکی و نیاز به تکرار عمل جراحی کمتر می‌شود و سرانجام پزشک اتاق فرمان می‌تواند بیمارانی را در سراسر جهان عمل کند. می‌توان یک جراح را در پشت میز کارش تصور کرد که همزمان سه جراحی را در نقاط مختلف انجام می‌دهد. یکی دیگر از نتایج استفاده از فناوری جبران کمبود نیروی کار است. تنها آمریکا در سال 2025 حدود 90 هزار پزشک کم خواهد داشت. با افزایش طول عمر بشر در سراسر جهان تقاضا برای مراقبت‌های پزشکی بالا می‌رود. بانک‌ جهانی برآورد می‌کند که لازم است تا سال 2030 در مقایسه با سال 2013 تعداد کارکنان بخش بهداشت و درمان دو برابر شود. اما اگر با کمک رایانه‌ها، ابزارهای پایشگر و روبات‌ها بهره‌وری بخش بهداشت بالا رود کارکنان فقط به سراغ وظایفی می‌روند که تنها از عهده انسان ساخته است.

منبع: اکونومیست