زنگ آمار

ماموران تبلت به دست مرکز آمار ایران، سرشماری خانه به خانه ایرانیان را از شنبه، یکم آبان ماه آغاز کرده‌اند. سرشماری نفوس و مسکن سال 1395 در فاز نخست به صورت اینترنتی از سوم مهرماه آغاز شد و به دلیل استقبال مردم تا 30 مهرماه تمدید شد. این استقبال گسترده ایرانی‌ها از ثبت نام اینترنتی رکورد جهانی را شکست و البته حیرت مسوولان را نیز برانگیخت. آن‌طور که رئیس مرکز آمار ایران اعلام کرده، مشارکت مردم در اولین سرشماری اینترنتی به بیش از 4 /45 درصد رسیده است که بر این اساس، نه فقط اهداف ملی تامین شده بلکه با این میزان مشارکت، ایران از کشورهای توسعه‌یافته جهان نیز پیشی گرفته است. حال آنکه گفته می‌شود، مردم ژاپن با میانگین 37‌درصدی، رتبه نخست را در زمینه سرشماری اینترنتی کسب کرده‌اند و مشارکت برخی کشورهای اروپایی نیز در حد 20 درصد بوده است. با احتساب این میزان مشارکت‌هاست که مسوولان ادعا می‌کنند، ایران رکورد سرشماری اینترنتی دنیا را جابه‌جا کرده و بر سکوی اول این طرح با رویکرد سنجش آمار و اطلاعات خانوارهای کشور ایستاده است. اما این میزان مشارکت از سوی مردم، چه تحلیلی می‌تواند داشته باشد؟ البته مرکز آمار ایران اعلام کرد که مشوق‌هایی را برای کسانی که داوطلبانه پای پرسشنامه اینترنتی بنشینند، در نظر گرفته است. مشوق‌هایی مثل دو گیگابایت اینترنت رایگان، جایزه 10 میلیون‌ریالی برای مردم و مدیران مدارسی که دانش‌آموزان را به این کار تشویق کنند. اما آیا این مشوق‌ها به آن اندازه اغواکننده بوده که ایرانیان این چنین به مشارکت ترغیب شده‌اند؟ یکی دیگر از عجایب سرشماری سال 1395 بازدید جمعی از هنرمندان پیشکسوت از مرکز آمار ایران بود. اما با وجود این میزان مشارکت، به نظر می‌رسد، دولت و مرکز آمار همچنان نگران «عدم اعتماد» مردم باشند که برای ترغیب آنها به هنرمندان پیشکسوت متوسل شده‌اند. در هفته‌ای که گذشت، جمعی از هنرمندان پیشکسوت از مرکز آمار ایران بازدید کرده و البته به هموطنان خود نیز توصیه کردند در این سرشماری شرکت کرده و اطلاعات صحیح ارائه کنند. این توصیه را رئیس‌جمهوری نیز در نخستین روزهای آغاز سرشماری بر زبان راند: «مردم باید احساس کنند که اطلاعات ضرورت کشور بوده و به نفع همه مردم است. مردم احساس نکنند که کسی می‌خواهد از آمار و سرشماری سوءاستفاده کند.» بر اساس پیش‌بینی انجام‌شده، نتایج اولیه سرشماری امسال یکم تا پانزدهم دی‌ماه و نتایج تفصیلی آن مرداد سال 1396 منتشر می‌شود.