میراثبی‌مشتری

«اکنون شما به مبلغ 5,320,000 ریال دارایی دارید که ارزش واقعی آن به مراتب بالاتر است. در صورت تمایل می‌توانید با پرداخت 4,680,000 ریال مالک کل سهام تخصیص‌یافته شوید. به این منظور کلید صدور قبض زیر را فشار دهید.» این پیامی است که مشمولان سهام عدالت پس از مراجعه به پایگاه اطلاع‌رسانی سهام عدالت با آن مواجه می‌شوند. اوراقی که قرار بود به گفته رئیس دولت نهم فقر را کاهش دهد، حالا به نظر می‌رسد حتی برای صاحبانش هم جذابیتی ندارد. نکته قابل توجه آن است که مردم بیش از میزان پیش‌بینی‌شده دولتمردان، برای دریافت صورت‌حساب خود به سامانه سهام عدالت مراجعه کرده‌اند اما تنها هفت درصد این مراجعه‌کنندگان حاضر شدند پول درخواستی را پرداخت کنند. هرچند سازمان خصوصی‌سازی پیش‌بینی می‌کرد تا پایان سال گذشته تنها 10 تا 12 میلیون نفر از 49 میلیون مشمول سهام عدالت برای دریافت صورت‌حساب خود اقدام کنند اما بیش از 28 میلیون نفر معادل 57 درصد مشمولان مراجعه کرده‌اند. اما این استقبال تنها برای دریافت صورت‌حساب بوده و به نظر می‌رسد مردم هنوز سودآوری سهام عدالت را باور ندارند. یا اینکه آنها ترجیح می‌دهند به جای این سرمایه‌گذاری در اوراق اعطایی دولت، این مبلغ را صرف کار دیگری کنند. البته سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرده درصورتی‌که مشمولان آورده خود را افزایش دهند میزان ارزش سهام عدالت آنها حدود دو میلیون تومان ارزش خواهد داشت اما در دیگر سو، منتقدانی مانند محمدرضا پورابراهیمی، نماینده مردم کرمان در مجلس گفته است: «سود سهام عدالت در هر ماه سه هزار تومان، معادل خرید دو نان سنگک است.» شاید سود اینچنین پایینی هم باعث شده که این اوراق جذابیتی برای صاحبانش نداشته باشد. در کنار این، زمان دقیق پرداخت این سودها هم هنوز مشخص نیست. طبق اعلام سازمان خصوصی‌سازی، براساس قانون، سود سهام عدالت سال ۹۵ نه اختصاص به خزانه دارد و نه متعلق به دولت است و حق مشمولان محسوب می‌شود و از آنجا که برای پرداخت سود سهام عدالت باید منتظر برگزاری مجامع و همچنین مدت زمان توزیع آن از سوی شرکت‌ها بود، پرداخت آن به نیمه دوم امسال موکول شده است و مشمولان سهام عدالت تا پایان شهریورماه سال جاری فرصت دارند صورت‌حساب خود را از سامانه سهام عدالت دریافت کنند. با این حال علاوه بر انتقاداتی از پایین بودن سودها و مشخص نبودن زمان دقیق پرداخت آنها، مصوبه اخیر دولت هم ابهامات این اوراق را بیشتر کرده است. با مصوبه هیات دولت مبنی بر خروج هفت پالایشگاه از سبد سهام عدالت، به نظر می‌رسد حتی جذابیت این اوراق و احتمال سوددهی آنها نسبت به گذشته هم کمتر شده است. اما آیا دولت می‌تواند جذابیت این اوراق را تا حدی کند که مردم متقاعد شوند هزینه آن را پرداخت کنند تا بتوانند از سود آن بهره ببرند؟ آیا این بی‌میلی مردم را می‌توان شکست سهام عدالت دانست و اگر این‌طور است آینده سهام عدالتی که حداقل 26 هزار میلیارد تومان تاکنون برای دولت هزینه داشته، چطور پیش‌بینی می‌شود؟