پیام تغییر پاییزی

بازار مسکن در پایان برگ‌ریزان با یک اتفاق نادر روبه‌رو شد. روند قیمت‌ها در فصل سوم سال 93 در مقایسه با دوره مشابه سال قبل حدود 9/4 درصد افزایش یافت در حالی که در دو فصل مشابه روند تغییرات قیمت زیر یک درصد بوده است. بر اساس گزارش‌های منتشر شده میانگین قیمت هر مترمربع مسکن در تهران به چهار میلیون و 90 هزار تومان رسیده است. این در حالی است که میانگین ارزش واحدهای مسکونی در تهران از مترمربعی چهار میلیون و 350 هزار تومان در خرداد 93 به سطح چهار میلیون تومان در پایان مهر 93 رسیده بود. بررسی‌ها نشان می‌دهد در بازه ماهانه نیز روند قیمت از میانه پاییز افزایشی شده است.

بنابراین مهم‌ترین سوالی که پیش می‌آید پیام افزایش قیمت پاییز برای بازار است.

آیا این تغییر قیمت می‌تواند شروعی برای رشد قیمت در بازار مسکن باشد؟

آیا این افزایش قیمت ناشی از هزینه‌های تولید است؟

آیا معامله‌گران بزرگ به بازار بازگشته‌اند و می‌توان شاهد خروج بازار از رکود بود؟

تایید هر کدام از این سوال‌ها می‌تواند سمت و سوی متفاوتی را برای بازار مسکن رقم بزند.

آنچه در ابتدا به نظر می‌رسد می‌توان با استناد به آمارها و گزارش‌های رسمی ابطال کرد افزایش هزینه تولید در بخش مسکن است.

با وجود آنکه برخی کارشناسان این گزاره را مطرح می‌کنند اما گزارش بانک مرکزی از شاخص هزینه‌های تولید نشان می‌دهد هزینه‌های مربوط به آجر و میلگرد با کاهش روبه‌رو بوده است. بنابراین هزینه‌ها نمی‌تواند به طور جدی منشاء افزایش قیمت باشد. با توجه به آنکه عملیات ساخت واحدهای آماده تحویل در فصل پاییز از فصول قبل آغاز شده است بنابراین نمی‌توان هزینه احتمالی رشد زمین را در افزایش قیمت‌ها دخیل دانست. در تابستان نیز میانگین قیمت زمین در مقایسه با دوره مشابه رشد منفی 13 درصد داشته است. این روند به فصل بهار نیز با شدت کمتری قابل تسری است. آمارهای مربوط به معاملات هم نشان می‌دهد در فصل پاییز در مقایسه با دو فصل قبل تعداد معاملات افت داشته است. بنابراین این گزاره نیز نمی‌تواند امکان جدی برای تغییر قیمت رخ داده شده در پاییز باشد. تنها گزاره باقیمانده بازگشت معامله‌گران بزرگ است. منظور از معامله گران بزرگ افرادی هستند که در مناطق بالای شهر دست به خرید و فروش می‌زنند. با توجه به سطح قیمت در این مناطق افزایش تعداد معاملات در آن می‌تواند قابلیت تغییر قیمت میانگین را داشته باشد.

اما این حضور می‌تواند به معنای پایان دوران رکود باشد؟

پاسخ به این گزاره متفاوت است. برخی معتقدند: با توجه به رکود کنونی و وضعیت اقتصاد برخی تصمیم گرفته‌اند وارد بازار شوند و به این بخش نقدینگی تزریق کنند. برخی دیگر اما با توجه به تداوم رکود در سال آینده این اتفاق را یک نوسان مقطعی در بازار عنوان می‌کنند و اعتقاد دارند چنین روندی قابل تداوم نیست. برخی دیگر اما با توجه به وضعیت بانک‌ها و دست بالای آنها در سرمایه‌گذاری ساختمانی از عرضه مستغلات این بخش با هدف افزایش منابع در دسترس سخن می‌گویند.

این گزاره البته به دلیل آنکه نشانه جدی برای اثبات آن وجود ندارد، قابل بررسی نیست اما تجارت فردا در پرونده‌ای به پیام افزایش قیمت پاییز از دو محور دیگر پرداخته است.