بازارهای کار

زمانی که موضوع دورکاری مطرح شد بازخوردهای منفی شدیدی داشت. پس از همه‌گیری ماه عسل آغاز شد و بسیاری از بنگاه‌ها به این می‌اندیشیدند که کارکنانشان برای همیشه دورکار شوند. اما به دنبال آن مدیران کارکنان را به اداره‌ها فراخواندند. بنابر گزارشی که از جلسه اخیر جی‌پی مورگان چیس به بیرون درز کرد جیمی دیمون، رئیس شرکت، با عصبانیت گفته بود، «من از این وضع خسته شده‌ام، من هفت روز هر هفته خدا سر کار می‌آیم، اما هیچ‌کس حاضر نیست».  با گذشت پنج سال از سال 2020 که در آن میزهای منزل به اداره خانگی تبدیل شده بود اکنون با وجود تمام تلاش‌های آقای دیمون و همتایانش، دورکاری جای خود را تثبیت می‌کند. داده‌های برگرفته از اسناد اداری، تلفن‌ها و نوشتارهای شغلی نشان می‌دهند که در مقایسه با سال‌های 2020 تا 2022 تعداد بیشتری از کارمندان آمریکایی در اداره حاضر می‌شوند، اما زمان حضورشان در اداره افزایشی نداشته است. نظرسنجی نیکلاس بلوم از دانشگاه استنفورد که از 16 هزار فارغ‌التحصیل دانشگاهی در 40 کشور انجام شد نشان می‌دهد که پاسخ‌دهندگان در اواخر سال 2024 و اوایل سال 2025 به‌طور میانگین 3 /1 روز هفته را از منزل کار می‌کردند. این رقم معادل میزان آن در سال 2023 است.  همچنین، داده‌‌ها الگویی غیرمنتظره را آشکار می‌کنند. در این عصر دورکاری،‌ مردم کشورهای انگلیسی‌زبان بیش از همه علاقه‌مندند که از منزل کار کنند. یک کارمند تحصیل‌کرده کانادایی 9 /1 روز هفته را دورکاری می‌کند. این رقم میانگین برای بریتانیایی‌ها 8 /1 و برای آمریکایی‌ها 6 /1 روز است. در مقابل، فرانسوی‌ها و هلندی‌ها حدود یک روز هفته را از منزل کار می‌کنند. کارکنان کره جنوبی کمترین علاقه را به دورکاری دارند و به‌طور میانگین نصف روز در هفته را خارج از اداره کار می‌کنند. این الگو چه دلیلی دارد؟ نوع صنایع هر کشور، تجربه آنها از همه‌‌گیری و سطوح ثروت آنها در شکل‌گیری آن نقش دارند. اما بزرگ‌ترین عامل، فرهنگی است. آقای بلوم و نویسندگان همکارش به این نتیجه رسیدند که میزان فردگرایی یا جمع‌گرایی جوامع (بر اساس شاخص گریت فافستد، روان‌شناس هلندی)، بهتر از هر چیز می‌‌تواند پذیرش دورکاری را در میان آنها توضیح دهد. این مطالعه همچنین می‌گوید که پذیرش دورکاری مستلزم اعتماد مدیران به کارمندان است و باید کارمندان از درجه‌ای از خودمختاری بهره‌مند شوند. مدیران جوامع فردگرا آسان‌تر می‌توانند قیدوبندها را باز کنند و کارکنانشان مشکلی با دورکاری ندارند.  در مورد اثرات منفی دورکاری مطالعات زیادی انجام شده است. شواهد مربوط به تاثیر آن بر بهره‌وری چندپهلو هستند و پیامدهای آن در برخی مشاغل شدیدترند. طبق پژوهش مشترک آقای بلوم و الکس فنیان از دانشگاه استنفورد، در سال‌های گذشته بازی گلف در وسط هفته بیشتر شده است. بسیاری همان دغدغه آقای دیمون را دارند و می‌گویند نسل جدید آسیب دیده است. به عقیده آقای دیمون، نسل جدید از لحاظ دیدار با دیگران و تبادل دیدگاه‌ها عقب افتاده‌اند. دورکاری باعث می‌شود کارکنان جوان‌تر نتوانند ارتباط برقرار کنند و با مشاهده همکاران ارشد و باتجربه از آنها درس بیاموزند.

با این حال، کار از منزل ویژگی‌های مثبتی دارد که کمتر به آنها توجه می‌شود. این ویژگی‌ها بیشتر از همه در بازار مسکن دیده می‌شوند. برای مثال، اگر شما به جای پنج روز سه روز در هفته سر کار بروید مسیر طولانی رفت‌‌وآمد کمتر برایتان آزاردهنده خواهد بود. در نتیجه افراد از مزیت قیمت‌های ارزان‌تر مسکن در مکان‌های دورتر از محل کار استفاده می‌کنند و در این فرآیند ردپای اقتصادی شهرهای بزرگ را گسترده‌تر می‌کنند. بهای مسکن در مراکز 20 شهر بزرگ آمریکا از سال 2019 به بعد به‌طور متوسط 13 درصد افزایش یافته که بسیار کمتر از رشد 30 تا 50درصدی بهای مسکن در حومه شهر است. افزایش هزینه‌های اسکان پس از همه‌گیری بسیار سرسام‌آور بود و بدون پدیده دورکاری در شهرهایی مانند نیویورک، لس‌آنجلس و سان‌فرانسیسکو دردناک‌تر می‌شد. اگر نیازی به حضور هرروزه کارکنان نباشد فضای اداری هم کوچک‌تر می‌شود. شرکت‌ها امکان می‌یابند تا فضا را کاهش دهند و بخشی از این فضا آزاد می‌شود که گاهی می‌تواند کاربری مسکونی داشته باشد. تبدیل یک ساختمان اداری به آپارتمان عملاً دردسرهای زیادی دارد. طبق گزارش بنگاه املاک تجاری CBRE، تغییر نقشه‌های طبقات، سیستم تهویه، لوله‌کشی‌ها و... بین 250 تا 650 دلار به ازای هر فوت‌مربع هزینه دارد. با وجود این، نوسازی‌ها با سرعتی بی‌سابقه و به‌ویژه در گران‌ترین بازارهای املاک در جریان‌اند چون بازدهی‌ نهایی ارزش دردسرها را دارد.  از بحث جغرافیایی که بگذریم، کار از منزل زندگی روزمره را انعطاف‌پذیرتر کرده است. در فقدان روسای غرغرو، کارکنان می‌توانند با آرامش بیشتر کارشان را با دیگر امور زندگی هماهنگ و تنظیم کنند. مطالعه چندکشوری آقای بلوم نشان می‌دهد که زنان بچه‌‌دار بیشتر از زنان بدون فرزند به دورکاری علاقه نشان می‌دهند (این موضوع در مورد مردان کمتر و حتی برعکس دیده می‌شود). وقتی وظیفه والدگری با زندگی حرفه‌ای هماهنگی پیدا کند در درازمدت به افزایش نرخ فرزندآوری می‌انجامد. متاسفانه، کشورهای شرق آسیا که پایین‌ترین نرخ باروری را دارند کمترین علاقه را به دورکاری نشان می‌دهند.  حتی خبر رونق بازی گلف در وسط هفته هم امیدوارکننده است، آن هم نه صرفاً به این خاطر که افراد از زندگی خود لذت می‌برند، بلکه اگر از جنبه اقتصادی بنگریم  بدون استفاده ماندن زمین‌های گلف (باشگاه‌های ورزشی، زمین‌های تنیس، مراکز خرید و...) در نیمی از ایام هفته کارآمدی این دارایی‌ها را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، آمریکا، بزرگ‌ترین اقتصادی که علاقه زیادی به دورکاری دارد، در سال‌های اخیر شاهد رشد بهره‌وری بود. دلیل این امر شاید آن باشد که کارکنان برنامه‌ای کاری برای خود تنظیم می‌کنند که بیشترین تناسب را با زندگی روزمره دارد. شرکت‌ها انگیزه زیادی دارند که آهنگ کاری خود را به بهترین شکل برای رفع نیازهایشان تنظیم کنند و بسیاری از آنها به ترکیبی از دورکاری و کار حضوری روی آورده‌اند. بنابراین شاید مشکل جوامع با دورکاری نه به خاطر تاثیر اقتصادی، بلکه به دلیل اثرات اجتماعی آن باشد. به عبارت ساده، به نظر نمی‌رسد مردم آمریکا از وقتی که به خاطر حذف زمان رفت‌وآمد صرفه‌جویی کرده‌اند بهره‌برداری بهتری بکنند. معاشرت اجتماعی و کارهای داوطلبانه در مقایسه با سال 2019 کمتر شده‌اند. افراد بیشتر زمان خود را برای استراحت یا بازی‌های ویدئویی صرف می‌کنند. در مجموع، مردم آمریکا در مقایسه با سال‌های قبل از 2020 به‌طور میانگین نیم‌ساعت بیشتر تنها هستند.  تا قبل از همه‌گیری میزان کار از منزل به‌طور یکنواخت روبه افزایش بود. کووید پذیرش آن را چند دهه جلوتر انداخت. در سال‌های آینده افراد به سبک جدیدی عادت می‌کنند که از نظر اقتصادی کارایی بیشتری دارد، اما انسان‌ها را منزوی‌تر می‌کند.