تغییر زمین بازی در بازار ارز

هفته گذشته، تنش‌های ژئوپولتیک در بازارهای جهانی، باعث شد تقاضا برای ارزهای کم‌ریسک مانند یورو افزایش یابد و در نتیجه این روند موجب رشد قیمت‌های نسبی آن به نرخ دلار شد. این اثر در بازار داخلی نیز منعکس شد و باعث شد که توجه بازار ارز از «دلار» به «یورو» معطوف شود. در بازارهای داخلی، طلا به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری امن مورد اقبال قرار گرفت و شاخص بورس بازارهای جهانی، روزهای خوبی را سپری نمی‌کند. از سوی دیگر، با پایان توفان هاروی، بهای نفت نیز در مسیر صعودی قرار گرفته است.

اثر هاروی در تعادل بازار نفت

به گزارش بانک مرکزی، روز دوشنبه، قیمت نفت خام آمریکا افزایش یافت. از سرگیری فعالیت پالایشگاه‌های نفت و خطوط لوله در منطقه گالف کوست آمریکا، موجب کاهش نگرانی‌ها پیرامون سمت عرضه شد؛ درنتیجه قیمت بنزین به سطوح قیمتی پیش از توفان هاروی کاهش یافت. همچنین، قیمت معاملات آتی بنزین با 28 /3 درصد کاهش به سطح قیمتی روز 25 آگوست (69 /1 دلار در هر گالن) رسید. روز یکشنبه هفته گذشته، تولید نفت آمریکا در خلیج مکزیک با کاهش 5 /5‌درصدی نسبت به زمان اوج تولید در هفته گذشته (بیش از 400 هزار بشکه در روز) مواجه شد. در حالی که هفته گذشته دولت آمریکا برای نخستین بار طی پنج سال اخیر، از ذخایر نفت راهبردی استفاده کرد، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی گفت: پس از توفان هاروی، نیازی به انتشار گزارش جامع بین‌المللی پیرامون ذخایر نفت نیست. منابع مالی معامله‌گران از بازار نفت (به‌عنوان یک بازار پرریسک) به بازار معاملات آتی طلا انتقال یافته است. در برخی مقاطع، روز دوشنبه قیمت نفت به دلیل آزمایش اتمی کره شمالی کاهش یافت چراکه این امر موجب افزایش نگرانی سرمایه‌گذاران شده بود. سرمایه‌گذاران در چنین شرایطی ترجیح می‌دهند بر روی کالای مطمئن‌تری، چون طلا، سرمایه‌گذاری کنند.

بهای نفت در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه روندی صعودی را با دامنه حرکتی کم ادامه داد. دلیل افزایش قیمت نفت از سرگیری فعالیت‌های پالایشگاهی آمریکا و همچنین تقویت حاشیه سود جهانی پالایشگاه‌ها گزارش شده است. این امر موجب شده تا وضعیت بازار نفت به حالت عادی پیش از توفان هاروی بازگردد. به گزارش تابناک به نقل از رویترز، اولیویر جاکوب از مشاوران Petromatrix گفته است: «توفان هاروی برای نفت خام مصیبت بزرگی بود و چشم‌انداز نفت وست‌تگزاس اینترمیدیت آمریکا را تیره و تار کرده بود، اما در حال حاضر شرایط دارد به حالت پیش از هاروی بازمی‌گردد. حاشیه سود قوی موجب شده است تا نفت خام تقویت شود‌. قیمت گازوئیل نیز در بالاترین سطح خود در سال جاری قرار دارد.»

بسیاری از پالایشگاه‌ها، خطوط لوله و بنادر که به خاطر توفان هاروی، دو هفته گذشته تعطیل شدند، دوباره فعالیتشان را از سر گرفته‌اند. تا روز سه‌شنبه هفته گذشته، حدود 8 /3 میلیون بشکه در روز، برابر با ۲۰ درصد ظرفیت پالایشگاه‌های آمریکا متوقف بود. این در حالی است که در اوج توفان سطح توقف فعالیت پالایشگاه‌ها به 2 /4 میلیون بشکه در روز می‌رسید. انتظار می‌رود با وقوع توفان هاروی موجودی نفت آمریکا به‌شدت کاهش یافته باشد و این امر قطعاً برای اوپکی‌ها نتیجه خوبی خواهد داشت چراکه مدت‌هاست آنها در تلاش برای ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا هستند، اما تاکنون نتوانسته‌اند آن‌طور که باید به هدفشان برسند.

تقویت ریسک‌گریزی در بازارهای جهانی

هفته گذشته، حرکت صعودی بهای طلا تداوم یافت. هفته گذشته، بازارهای جهانی روز کاری را در دوشنبه با تشدید ریسک‌گریزی آغاز کردند. یکشنبه، در پی انجام ششمین آزمایش هسته‌ای کره شمالی، این انتظار به‌وجود آمد که به‌دلیل تعطیلی بازارها در آن روز، دوشنبه روز واکنش روندها به دور تازه تنش‌های ژئوپولتیک باشد. این انتظار در روز نخست هفته گذشته محقق شد. در نتیجه ریسک‌گریزی بازارها، اولین روز هفته جدید با افت شاخص‌های بورس و افزایش تقاضای پناهگاه‌های سرمایه آغاز شد. دوشنبه، همزمان با افت بازارهای سهام، طلا، ین ژاپن و برخی اوراق قرضه دولتی تقویت شدند. مهم‌ترین روندهای دوشنبه، افت یک‌درصدی بورس‌های همسایه کره شمالی و رسیدن بهای اونس طلا به قله سال میلادی بود.

اونس طلا دوشنبه بالاترین قیمت خود در سال 2017 را تجربه کرد، در همان روز از آن قله پایین آمد و سه‌شنبه نیز تا حدی متزلزل نشان داد. با همه اینها، قدرت‌نمایی اونس همچنان ادامه دارد. برخی از موسسه‌های سرمایه‌گذاری پیش‌بینی خود نسبت به بهای طلا را افزایش داده‌اند. موسسه سرمایه‌گذاری ای‌بی‌ان‌امرو در تازه‌ترین گزارش خود پیش‌بینی نسبت به قیمت طلا تا پایان امسال را به 1300 دلار افزایش داده است، این رقم در گزارش قبلی این موسسه سرمایه‌گذاری 1210 دلار اعلام شده بود. اونس طلا دوشنبه با 10 دلار جهش به بهای 1334 دلار رسید و روز سه‌شنبه تا قیمت 1339 دلار بالا رفت. چهارشنبه با بهای 1337 دلار شروع شد و با نوسان پیرامون همین قیمت پی گرفته شد.

 خداحافظی با ارز مسافرتی

روز چهارشنبه هفته گذشته بانک مرکزی از تغییر بهای ارز مسافرتی از سطح مبادله‌ای به سطح آزاد، از 20 شهریورماه خبر داد. قبل از این بخشنامه، مسافران ایرانی که بیش از 12 سال سن داشتند و از راه‌های هوایی، زمینی، ریلی و دریایی از کشور خارج می‌شدند، می‌توانستند برای یک‌بار در طول سال حداکثر 300 دلار آمریکا یا معادل آن را، با ارائه گذرنامه معتبر جمهوری اسلامی ایران، بلیت مسافرت، ویزای کشور مقصد (در خصوص کشورهایی که نیاز به اخذ ویزا دارند) و تعهد کتبی مسافر مبنی بر خرید ارز مسافرتی فقط از یک منبع، با نرخ مبادله‌ای تهیه کنند.

با اصلاح مقررات ارزی ناظر بر ارز مسافرتی، بانک‌ها می‌توانند ضمن تسهیل فرآیندهای مرتبط با فروش ارز مسافرتی اعم از سیاحتی و زیارتی، از بیستم شهریورماه سال جاری به فروش این ارز به نرخ بازار (آزاد) در مقابل ارائه گذرنامه، بلیت و ویزای کشور مقصد (در مورد کشورهایی که نیاز به ویزا دارند) اقدام کنند. البته این بخشنامه یک استثنا نیز دارد. بر این اساس، بانک مرکزی تاکید کرد که در سال جاری با هدف رفاه حال شرکت‌کنندگان در گردهمایی بزرگ اربعین حسینی، همانند سال‌های گذشته، ارز مسافرتی را به میزان حداکثر ۲۰۰ دلار آمریکا به نرخ مبادله‌ای با ارائه گذرنامه معتبر جمهوری اسلامی ایران و بلیت مسافرت برای زائران این موسم از طریق بانک‌های ملی ایران، ملت و سامان تامین می‌کند.

قلق‌گیری دلار برای 3900

هفته گذشته، نوسانات دلار به شکلی بود که دلار را در یک قدمی سطح سه هزار و 900 تومان (تا روز چهارشنبه) نگه دارد، البته این امکان محتمل است که وقتی این گزارش منتشر شود، نرخ دلار به سطح جدید رسیده باشد. در هفته مورد بررسی همسو با دلار بهای سکه نیز نوسانات افزایشی را ثبت کرد. در نخستین روز هفته، بازارهای داخلی ساعاتی افزایشی را تجربه کردند و حتی سکه و دلار رکوردهای تازه‌ای را به ثبت رساندند. روز شنبه، سکه تمام بهار آزادی 17 هزار تومان افزایش را تجربه کرد تا دو کانال قیمتی رشد کند و به بهای یک میلیون و 241 هزار تومان برسد. این بیشترین میزان افزایش روزانه سکه در سال 96 بود و موجب شد این فلز گرانبها به بالاترین قیمت از اوایل سال 92 برسد. در بازار ارز نیز بیشتر ارزهای مهم رنگ افزایش قیمت را به خود دیدند. در این میان دلار به بالاترین سطح در سال 96 رسید، روز شنبه، شاخص بازار ارز با 17 تومان رشد به قیمت سه هزار و 891 تومان رسید. در دومین روز هفته، معامله‌گران بازار سکه و دلار موقعیت خرید را حفظ کردند تا قیمت‌ها رشد بیشتری را تجربه کنند. روز یکشنبه، شاخص بازار ارز با افزایش جزئی سه تومانی به بهای سه هزار و 894 تومان رسید. رشد محدود دلار در شرایطی رقم خورد که در بازار موازی، سکه تمام بهار آزادی افزایشی کانالی را تجربه کرد و از مرز روانی یک میلیون و 250 هزار تومان عبور کرد.

روز دوشنبه، سکه تمام بهار آزادی به روند افزایشی خود ادامه داد، ولی مسیر دلار تغییر کرد. شاخص بازار ارز که در دو روز ابتدایی هفته 20 تومان افزایش قیمت را تجربه کرده بود، در سیزدهمین روز شهریورماه 10 تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای سه هزار و 884 تومان رسید. این افت در شرایطی رقم خورد که تعداد زیادی از نوسان‌گیران در انتظار عبور دلار از مرز روانی سه هزار و 900 تومان بودند. به گفته فعالان، مهم‌ترین عاملی که در تغییر مسیر این ارز نقش داشت، عرضه بازارساز بود. در این روز، عرضه ارز از حدود ساعت 12 ظهر در بازار بیشتر شد تا انتظارات افزایشی کمرنگ شوند. در واقع تا پیش از ساعت 12 ظهر قیمت بیشتر حالت صعودی داشت، ولی پس از آن، فروشندگان قدرت بیشتری را در دست گرفتند. در روزی که دلار کاهشی شد، یورو راه افزایش را در پیش گرفت. در سومین روز هفته، یورو با 40 تومان رشد به قیمت چهار هزار و 775 تومان رسید. تقویت ارزش ارز اروپایی در بازارهای جهانی یکی از اصلی‌ترین عواملی بود که موجب رشد آن در بازار داخلی شد. در کنار این، حضور نوسان‌گیران ارزی در بازار یورو در ماه‌های اخیر افزایش پیدا کرده؛ چراکه دامنه نوسانات آن بیشتر از دلار بوده است.

یورو، مورد توجه فعالان

روز سه‌شنبه، یورو کانون نوسان معامله‌گران ارزی بود. یورو که روز دوشنبه با 40 تومان افزایش به بهای چهار هزار و 775 تومان رسیده بود، روز سه‌شنبه با 30 تومان افزایش به قیمت چهار هزار و 805 تومان رسید. به گفته شماری از بازیگران ارزی، کاهش حجم اسکناس نقدی ارز اروپایی مهم‌ترین عامل رشد آن بود. روز سه‌شنبه تا ساعت 3 بعدازظهر ارزش یورو در بازارهای جهانی تغییر چندانی نداشت، در نتیجه فعالان، تحرکات بازیگران داخلی را در افزایش قیمت موثرتر دانستند. نرخ برابری یورو در برابر دلار در حوالی ساعت 3 بعدازظهر روز سه‌شنبه، در نزدیکی محدوده 190 /‌1 قرار داشت و تغییر خاصی را تجربه نکرد. یکی دیگر از نشانه‌های اثرگذاری معامله‌گران داخلی ناشی از نرخ حواله یورو بود. در چهارمین روز هفته نرخ حواله یورو حدود 100 تومان کمتر از نرخ نقدی آن در بازار آزاد بود؛ موضوعی که نشان‌دهنده سطح بالای تحرکات در بازار نقدی بود. برخلاف یورو، دامنه نوسانات دلار در روز سه‌شنبه کم بود. در این روز بهای دلار با افزایش جزئی یک تومانی به بهای سه هزار و 885 تومان رسید.

روز چهارشنبه، یورو رشد بیشتری را از دلار تجربه کرد تا حباب قیمت آن بیشتر شود. روز چهارشنبه، دلار به آستانه مرز روانی سه هزار و 900 تومان نزدیک شد و یورو به محدوده چهار هزار و 820 تومان رسید. روز چهارشنبه دلار با 10 تومان افزایش به قیمت سه هزار و 895 تومان رسید. یورو نیز با 15 تومان رشد به بهای چهار هزار و 820 تومان رسید. بررسی‌ها نشان می‌دهد، ارزش یورو در تابستان بیشتر از تقویت آن در بازارهای جهانی بالا رفته و پیرامون قیمت آن حباب شکل گرفته است. ارز اروپایی در تابستان در حالی که حدود هفت درصد در بازارهای جهانی در برابر دلار تقویت شد، در بازار داخلی حدود 13 درصد رشد را تجربه کرد. بر اساس گزارش «دنیای اقتصاد» بالا بودن ارزش یورو در بازار داخلی نسبت به بازار جهانی می‌تواند زمینه‌ساز آربیتراژ ارزی شود و یک معامله‌گر از تفاوت قیمتی دو بازار کسب سود کند. در این وضعیت، معامله‌گر ارزی می‌تواند دلار را از بازار داخلی خارج و آن را به یورو تبدیل کند. این معامله‌گر پس از آن یورو را به بازار داخلی آورده و با فروش آن، حجم ریال بیشتری نسبت به مقدار اولیه به دست می‌آورد.

اثر مثبت شاخص‌سازها در بورس

شاخص کل بورس تهران در هفته منتهی به 15 شهریورماه سال جاری همچنان در بیشترین مقدار تاریخی خود قرار دارد. روند صعودی بودن شاخص کل از تیرماه پرشتاب‌تر شده و در طول دو ماه گذشته شش بار کانال‌شکنی کرده است. برخلاف هفته‌های گذشته که گروه فلزات و کانه‌های فلزی پیشرو بود، هفته گذشته صنایع پتروشیمی و پالایشی سبب رشد شاخص کل بوده‌اند. در مقابل شاخص کل هم‌وزن با افت 5 /1‌درصدی مواجه بود که نشان‌دهنده رشد شاخص کل به کمک نمادهای بزرگ بوده است.

در هفته منتهی به 15 شهریورماه سال جاری، شاخص بورس تهران با نیم‌درصد رشد به سطح 83 هزار و 3 /675 رسید. این سطح از شاخص بیشترین مقدار در سه سال اخیر است. در هفته گذشته دماسنج بازار سرمایه تهران با پیشرانی صنایع پالایشی و پتروشیمی صعودی بوده است. در مقابل، شاخص کل هم‌وزن و شاخص کل فرابورس با کاهش مواجه بود. شاخص کل هم‌وزن در هفته مذکور، با افت 5 /1درصدی به سطح 17 هزار و 635 واحد رسید که این کاهش شاخص کل هم‌وزن در کنار رشد شاخص کل نشان‌دهنده جهش شاخص به کمک نمادهای بزرگ شاخص‌ساز بوده است. همچنین، شاخص فرابورس نیز با افت نیم‌درصدی به مقدار 4 /948 تنزل پیدا کرده است.

هفته گذشته، در میان صنایع فعال در بازار سرمایه، محصولات کاغذ با رشد 3 /6 درصد بهترین بازدهی را در میان صنایع به خود اختصاص داده است. پس از آن محصولات چرمی با رشد 9 /3 درصد در جایگاه دوم بهترین‌ها قرار گرفت. گروه فرآورده‌های نفتی نیز در هفته گذشته با رشد 8 /3‌درصدی در گروه بهترین بازدهی قرار گرفت. برخلاف هفته‌های پیش که گروه فلزات و کانه‌های فلزی پیشرو بود، در هفته گذشته صنایع پتروشیمی و پالایشی سبب رشد شاخص بودند. از سوی دیگر، شاخص گروه خودرو با افت 3 /7‌درصدی بدترین بازدهی را در میان صنایع فعال در بازار سرمایه به خود اختصاص داد. پس از آن صنایع چاپ و انتشار، قند و شکر و لاستیک به ترتیب با افت 7 /3 درصد، 8 /2 درصد و 1 /2 درصد بیشترین افت هفتگی را به خود اختصاص داده‌اند.

«اوان» در صدر پرسودها

در هفته منتهی به 15 شهریورماه، در میان نمادهای معامله‌شده در بازار سرمایه، صف خرید در نماد اوان هنوز پابرجا بود و این نماد بازده هفتگی 6 /27‌درصدی را نصیب سهامداران خود کرد. آمارها نشان می‌دهد حجم معاملات در این نماد به بیش از چهار میلیون طی روز چهارشنبه رسیده است. همچنین، شرکت صنایع جوشکاب یزد در نماد معاملاتی «بکاب» نیز 8 /17 درصد بر قیمتش افزوده شد. بکاب در گروه ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی و در بازار دوم بورس معامله می‌شود. شرکت سرمایه‌گذاری توسعه و عمران استان کرمان در نماد «کرمان» 7 /16 درصد رشد قیمتی داشت. این نماد معاملاتی که در ابتدای هفته به تابلوی فرابورس بازگشت در اولین روز بازگشایی خود 19 درصد سود نصیب سهامداران خود کرد اما تا پایان هفته عرضه و تقاضای این سهم به تعادل رسید و در نهایت سود هفتگی 7 /16 درصد را ثبت کرد. از سوی دیگر، شرکت سیمان ایلام در نماد «سیلام» بیشترین ضرر را در هفته گذشته به سهامداران خود زد. «سیلام» هفته گذشته با تعدیل منفی بازگشایی شد و در روز بازگشایی 23 درصد از ارزش خود را از دست داد. اما تا پایان هفته معاملات این سهم به تعادل رسید و کمی از ضرر خود را جبران کرد. پس از آن شرکت صنعتی و معدنی شمال شرق شاهرود در نماد معاملاتی «کشرق» 4 /21 درصد به سهامداران خود ضرر زد. شرکت سایپا نیز در هفته گذشته بازدهی منفی 2 /18 درصد را ثبت کرد و مهم‌ترین دلیل کاهش شاخص گروه خودروسازان بود. «خساپا» در نیمه هفته گذشته پس از برگزاری مجمع عمومی سالانه خود دوباره به تابلوی معاملات بورس بازگشت. این نماد پس از اصلاح صورت‌های مالی و اعلام زیان هنگفت با 15 درصد افت قیمت و با حمایت حقوقی بازگشایی شد و تقریباً 200 واحد شاخص بورس تهران را کاهش داد.

عرضه سخاب در فرابورس

هفته گذشته، فرابورس ایران خبر از پذیرش اوراق سخاب داد. شش مرحله اسناد خزانه اسلامی در نمادهای سخاب 2 تا 7 به ارزش بالغ بر 12 هزار میلیارد تومان پذیرش خواهد شد ولی سخاب 1 به علت سررسید شدن در 21 شهریور، کماکان تحت نظارت بانک ملی خواهد بود. سخاب 5، روز چهارشنبه در بازار ابزارهای نوین فرابورس عرضه شد و در قیمت‌های معقولی در مقایسه با نرخ سپرده بانکی مورد معامله قرار گرفته که این اتفاق می‌تواند نسبت قیمت به سود را در بازار دستخوش تغییراتی کند. هفته آینده سخاب 3 با سررسید 22 آذر 96 عرضه خواهد شد.

هفته گذشته، عرضه اولیه سهام هتل پارسیان کوثر اصفهان انجام شد و در سقف قیمت یعنی 1220 تومان کشف قیمت شد. صف خرید این سهم به‌سرعت ریزش کرد و در روز دوم متعادل شد اما با حمایت جدی حقوقی دوباره صف خرید شکل گرفت. خبرها حکایت از عرضه زودهنگام سهام آسیاتک دارد. در این گروه همچنین شرکت آسان پرداخت پرشین بعد از افزایش سرمایه صددرصدی، سود هر سهم سال مالی جاری را اصلاح و اعلام کرد. با افزایش سرمایه صد‌درصدی شرکت آسان پرداخت پرشین در مجمع فوق‌العاده یکشنبه 12 شهریور، سرمایه اسمی این شرکت بورسی از محل سود انباشته از 100 به 200 میلیارد تومان رسید تا صرف خرید 150 هزار دستگاه پوز شود. این شرکت بعد از این رویداد، سود هر سهم مالی اسفند جاری را اصلاح کرد تا طی روزهای آینده آماده بازگشت به تابلوی بورس معاملات باشد. به این ترتیب «آپ» که با سرمایه قبلی، برای هر سهم 2773 ریال سود پیش‌بینی کرده و در سه ماه اول سال 22 درصد معادل 610 ریال را پوشش داده بود، سود هر سهم را با سرمایه جدید 200 میلیارد تومانی، 1369 ریال پیش‌بینی و 305 ریال در سه ماه اول سال محقق کرد.

در گروه پالایشی شرکت گسترش نفت و گاز پارسیان اولین پیش‌بینی درآمد هر سهم سال مالی منتهی به پایان شهریور 97 به‌صورت حسابرسی‌شده را منتشر کرد. گروه گسترش نفت و گاز پارسیان پیش‌بینی درآمد هر سهم برای سال منتهی به پایان شهریور 97 با سرمایه 40 هزار و 500 میلیارد ریال را مبلغ 305 ریال به‌طور خالص پس از کسر مالیات اعلام کرد. گزارش حسابرسی‌شده منتهی به پایان شهریورماه 97 «پارسان» بدون تغییر نسبت به اولین پیش‌بینی حسابرسی‌نشده همین دوره منتشر شده است.