پایان حبس
قانون جدید توقف و بازگشایی نمادها چه اثری بر بازار سرمایه می‌گذارد؟
از یک سال گذشته شاهد رشد تعداد توقف نمادهای معاملاتی بورسی و فرابورسی در بازار سرمایه بوده‌ایم اگرچه مسوولان سازمان بورس می‌گویند اعتقادی به توقف طولانی نماد معاملاتی شرکت‌ها ندارند اما در حدود 50 نماد بورسی و فرابورسی متوقف هستند که برخی از آنها بیش از یک سال است که نمادشان بسته مانده است. مساله‌ای که باعث شد انتقادات از عملکرد سازمان بورس در دوره اخیر افزایش یابد. اما حالا اتفاق دیگری در بازار رخ داده است.
از یک سال گذشته شاهد رشد تعداد توقف نمادهای معاملاتی بورسی و فرابورسی در بازار سرمایه بوده‌ایم اگرچه مسوولان سازمان بورس می‌گویند اعتقادی به توقف طولانی نماد معاملاتی شرکت‌ها ندارند اما در حدود 50 نماد بورسی و فرابورسی متوقف هستند که برخی از آنها بیش از یک سال است که نمادشان بسته مانده است. مساله‌ای که باعث شد انتقادات از عملکرد سازمان بورس در دوره اخیر افزایش یابد. اما حالا اتفاق دیگری در بازار رخ داده است. مسوولان سازمان بورس از تدوین قانون جدیدی برای توقف و بازگشایی نمادها خبر داده‌اند. حتی رئیس سازمان بورس وعده داده است که طی دو ماه آینده دیگر نماد متوقف نداریم و هر نمادی که بسته شود ظرف 60 دقیقه بازگشایی می‌شود. اما چرا مساله نقدشوندگی در بازار سرمایه اهمیت دارد و چرا نباید در طولانی مدت نمادها متوقف شوند؟ مطمئناً برای سرمایه‌گذاری منابع محدود است، افراد کمی هستند که بیشتر از نیازشان درآمد داشته باشند، تا آن اضافه درآمد تبدیل به پس‌انداز و سرمایه‌گذاری شود. افق هیچ‌کس هم در سرمایه‌گذاری‌ها نا‌محدود نیست. بورس اوراق بهادار نیز یکی از گزینه‌های سرمایه‌گذاری در کنار اوراق بازار پول، مسکن، طلا و ارز است. گزینه‌ای در کنار این ابزارها اما نه هم‌ارز آنها. نگاهی گذرا به مزایای بورس، نقدشوندگی را به عنوان مزیتی در برابر بازاری مثل مسکن یادآور می‌شود. اما در این برهه زمانی و در بورس تهران، این مزیت حتی در مقایسه با بازار همراه با رکود مسکن به چالش کشیده شده است. آنجا که سرمایه‌گذاران منابع خود را قفل‌شده می‌بینند و نمی‌توانند از بورس خارج شوند. وقتی نماد سهمی بسته است، اصل ورود و خروج آزادانه به بازار هم مورد سوال قرار می‌گیرد، در واقع با قفل شدن منابع، سرمایه‌گذاران قادر به تصمیم‌گیری در مورد مدت سرمایه‌گذاری‌شان نیستند.
بهینه شدن پرتفوی: در مدیریت سرمایه‌گذاری، اصل بازنگری و اصلاح در پرتفوی یکی از اجزای جدا‌نشدنی تصمیم‌گیری در مورد مراحل سرمایه‌گذاری است. اصلی که با بسته ماندن نمادها حتی برای مدت زمانی بیشتر از یک سال، برای بسیاری ناممکن بوده است. چه بسیار سرمایه‌گذارانی که با رشد قیمت فلزات تصمیم به تغییر در پرتفوی سهامشان داشته‌اند، اما به دلیل قفل شدن منابعشان، توان ایجاد تغییر در پرتفوی مورد نظر را نداشته‌اند. کارایی تخصیصی بازار با بسته نگه داشتن نمادها در تضاد واضحی است.
زیان سرمایه‌گذاران: زیان ناشی از خواب پول، یکی از کابوس‌های سرمایه‌گذاران است، به‌ویژه با رونق اوراق بازار بدهی و رقابت ناسالم در بازار پول، بسیاری از سرمایه‌گذاران برای تصمیم به سرمایه‌گذاری در یک بازار پر‌ریسک‌تر خود را مورد ملامت قرار داده‌اند. این زیان برای سرمایه‌گذارانی که در تصمیمات سرمایه‌گذاری‌شان جسورانه‌تر عمل کرده و از اهرم اعتباری نیز استفاده کرده‌اند، دو‌چندان شده است.
این بار باید صحبت‌های مسوولان نهاد ناظر بر بازار را جدی گرفت و عملی شدن وعده‌ها را از آنان مطالبه کرد. بدون هیچ تردیدی، متوقف شدن نمادها در زمان محدود کمتر از یک روز، زمینه را برای جذب سرمایه‌های بیشتر و نزدیک شدن به استانداردهای بین‌المللی فراهم می‌کند.
