باز یا بسته؟

طرح مجازات حبس از دو تا پنج سال برای عمل‌های وازکتومی و توبکتومی که به تازگی در مجلس مطرح شده، با وجود اینکه طرحی جالب و البته غیرمنتظره محسوب می‌شود از طرفی مطرح ‌شدن چنین طرح‌هایی جنجال‌هایی در جامعه، فضای رسانه‌ای و فضای مجازی ایجاد می‌کند که تا چند وقت یکی از سوژه‌های اصلی پرسش خبرنگاران از مسوولان خواهد بود. حتی آنهایی که هیچ دخالتی در این طرح‌ها نداشته و در روند بررسی آن نبوده‌اند، مانند محمد‌باقر نوبخت سخنگوی دولت در مواجهه با سوال در مورد طرح افزایش جمعیت و ماجرای وازکتومی می‌گوید مجلس برای افزایش جمعیت نباید حقوق شهروندی را نقض کند و شورای نگهبان این طرح را رد خواهد کرد. مطرح شدن چنین طرح‌هایی در مجلس تازگی ندارد و سابقه‌ای دیرینه دارد، به‌طوری که در همه دوره‌های مجلس می‌توان به طرح‌های جالبی از این دست برخورد. اصولاً طرح‌های جالب و جنجالی در ادوار مختلف مجلس در ایران کم نداریم و البته جذاب‌ترین بخش ماجرا زمانی است که نماینده‌ها در صحن علنی مجلس نظرات خود را در مورد این طرح‌ها و لایحه‌ها می‌گویند و در تلاش هستند تا نظرات خود را هر گونه که می‌شود در صحن علنی مطرح کنند. گرچه اغلب کشورها طرح‌ها و قوانین جالبی وجود دارد اما اینجا ایران است و وطن، پس به همین دلیل جذابیت خاص خودش را دارد. طرح‌هایی مانند دریافت حقوق مادام‌العمر توسط نمایندگان، امکان ازدواج فرزندخوانده با سرپرست، لزوم تزریق واکسن کزاز برای بانوان، طرح برگزاری کنکور مستقل برای رزمندگان، طرحی در رابطه با داشتن پاسپورت سیاسی، مجوز ورود به طرح ترافیک، طرح استخدام‌ نشدن زنان مجرد، ممنوعیت به کارگیری تجهیزات ماهواره که با اکثریت آرا به تصویب مجلس رسید و وزارت کشور موظف شده بود با استفاده از نیروهای انتظامی و نیروهای مقاومت بسیج نسبت به جمع‌آوری تجهیزات دریافت ماهواره اقدام کند و همچنین با همکاری وزارت اطلاعات مانع از ساخت و ورود این تجهیزات به کشور شود و با فروشندگان وسایل ماهواره‌ای برخورد کند و آنها را به دادگاه انقلاب بفرستد و بسیاری طرح‌های دیگر که در طول دوران مجلس یکم تا مجلس نهم طراحی شده است.

طرح‌های این‌چنینی را که در کمیسیون‌های مختلف مجلس با جلسات متعدد نماینده‌ها مورد بررسی و طراحی قرار گرفته و در صحن علنی به رای گذاشته می‌شود و چندین ساعت و گاهی چندین جلسه را به صحبت در مورد این طرح‌ها اختصاص می‌دهند. در کشورهای دیگر هم طرح‌ها و قوانین خاص اعمال می‌شود، مانند اینکه در دانمارک روشن کردن ماشین قبل از اینکه چک شود که بچه‌ای زیر آن خوابیده است یا نه، ممنوع است، یا در فنلاند در دوره‌ای پخش کارتون دونالد داک به علت شلوار نپوشیدن شخصیت اصلی سریال، ممنوع بود و همچنین در سوئیس داشتن یک پناهگاه برای شهروند الزامی است. این طرح‌ها تنها جالب هستند، به‌طوری که با خواندن آنها اصلاً باورتان نمی‌شود مجبور به رعایت آنها باشید، اما نباید از ذکر این نکته بگذریم که قوانین محدودکننده در بسیاری از کشورهای دنیا پابرجا بوده یا همچنان هم پابرجاست و در عین اینکه جالب توجه هستند اما به شدت محدودکننده و ناباورانه هستند. برای نمونه در کشورهایی مانند برمه دسترسی به اینترنت در دوره‌ای ممنوع بوده و اگر فردی به اتهام داشتن مودم دستگیر می‌شد، به زندان محکوم می‌شد یا در تایلند جدا از اینکه سینماداران مجبور بودند قبل از شروع فیلم سرود ملی پخش کنند، مخاطبان هم موظف بودند هنگام پخش سرود ملی قیام کنند و این قانون هنوز هم در کشور هند پابرجاست و مردم برای تماشای یک فیلم مجبور به رعایت آن هستند و یا در دوره‌ای مردم بلژیک مجبور بودند نام فرزندان‌شان را از میان لیست اسامی که در آن 1500 اسم نوشته ‌شده بود انتخاب کنند.

این طرح چه توسط شورای نگهبان رد شود و چه تبدیل به قانون شود، اکنون در تاریخ ثبت شده و سال‌ها بعد اگر هنوز مجلات و روزنامه‌های کاغذی زنده باشند، شاید تبدیل به سوژه‌ای شود برای آن رسانه یا حتی در فضای مجازی باز هم مورد بحث قرار گیرد.