گام دوم

در معرفی شخصیت و وجهه سیاسی یکی از سرشناس‌ترین چهره‌های اصلاح‌طلب در سال گذشته باید گفت که دکتر محمدرضا عارف، شخصیتی آرام، سر به زیر و دانشمندی سرشناس در عرصه بین‌المللی و از چهره‌های مطرح، محبوب و ماندگار سال۱۳۹۲ است که در سال گذشته با اقدام‌های مختلفی که انجام داد، جایگاه اجتماعی خود را در میان مردم به شدت افزایش داد و توانست نقشی تاثیرگذار در عرصه سیاسی کشور داشته باشد. او در شرایطی که به زعم بسیاری از فعالان سیاسی، شرایط برای حضور موثر و موفق نامزدهای اصلاح‌طلب یا با گرایش‌های اصلاح‌طلبانه در رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری فراهم و مساعد نبود، با تحلیل درست از شرایط در حال تغییر و رو به بهبود سیاسی، خود را برای نقش‌آفرینی در این عرصه با جایگاهی والا آماده کرد. بر همین اساس هنوز چند ماهی از شروع سال ۹۱ نگذشته بود که رایزنی با جمعی از فرهیختگان دانشگاهی و مشاوران نزدیکش را آغاز کرد تا با هماهنگی و دریافت نظرات و مشورت‌های آنها خود را برای حضور در یکی از حساس‌ترین بزنگاه‌های سیاسی کشور که همان انتخابات ریاست‌جمهوری بود، آماده کند. هر چند در همان ایام، در بعضی از موارد مورد انتقاد خفیف تعدادی از دوستان و نزدیکانش که البته او را دوست می‌داشتند و نگران مخدوش شدن شخصیت اجتماعی او بودند هم قرار گرفت. دلیل اصلی انتقادها این بود که اعلام نامزدی دکتر عارف بدون هماهنگی و جلب نظر مجموعه اصلاح‌طلبان صورت گرفت و همین موضوع هم گله‌مندی بعضی از این شخصیت‌ها را به دنبال داشت. با وجود این، دکتر عارف با تحلیل درستی که از شرایط داشت، پایمردی و مقاومت قابل ستایشی از خود نشان داد و در راهی که مدنظر داشت، با قدرت و استقامت پیش رفت. او در این راه با تاکید بر اینکه احساس می‌کند در این شرایط اجتماعی و سیاسی داخلی و خارجی خود را موظف و مکلف می‌داند که توانایی‌اش را برای تصدی امور اجرایی کشور و خارج کردن آن از شرایط ناخوشایند، به مردم عرضه کند بر عزم راسخ خود پای فشرد و از این طریق، راه را برای مطرح شدن نامزدهای دیگری از این طیف فکری گشود. نامزدهایی که تا پیش از این بزنگاه، آن طور که باید و شاید برای حضور در عرصه انتخابات احساس تکلیف نمی‌کردند و به این نتیجه نرسیده بودند که ممکن است حضور آنها بتواند در عرصه سیاسی کشور، موثر واقع شود. با این شرایط می‌توان گفت این پیشگامی دکتر عارف، اقدامی بزرگ برای شکوهمندی بیشتر انتخابات بود. اتفاقی که پیام نوروزی مقام رهبری در آغاز سال ۹۲ و تاکید ایشان بر خلق حماسه سیاسی نیز نویدی دیگر برای برگزاری انتخاباتی رقابتی و پرشور می‌داد و امیدها را افزود. به نظر من در این مرحله کار دکتر عارف مشوقی برای به عرصه آمدن نامزدهای دیگری از اصلاح‌طلبان یا افراد دارای گرایش‌هایی از این جناح فکری بود که موجب افزایش رونق تبلیغات انتخابات شد. رونقی که باعث شد مردم، بیش از پیش برای حضور در عرصه انتخابات، تشویق شوند و عملاً انتخاباتی پرشور در عرصه کشور شکل بگیرد. این اولین گامی بود که دکتر عارف در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری سال گذشته برداشت. گامی مهم که می‌توان تحلیل‌های مهمی درباره آن در تاریخ سیاسی ایران داشت. اما گام دومی که دکتر عارف در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری سال گذشته برداشت و به مراتب تاثیر بیشتری از گام اول او که حضور در عرصه انتخابات بود، داشت اقدام ایثارگرایانه و فداکارانه‌اش برای پیروزی مشی اعتدال و شکست تندروها بود. گامی که عملاً باعث شد کار انتخابات یکسره شود و مردم برای اینکه به یک کاندیدای واحد رای بدهند، به اطمینان برسند. همراهی دکتر عارف با نظر تقریباً اجماعی اصلاح‌طلبان و کناره‌گیری از رقابت انتخاباتی اقدامی بود که در نهایت به سود دکتر روحانی و ملت ایران تمام شد. این اقدام سبب شد تندروها از دستیابی مجدد به قدرت محروم شوند و تمام آنچه برای ماندن در قدرت رشته بودند پنبه شود. شکی نیست که این اقدام ایثارگرایانه و فداکارانه، دکتر عارف را به چهره‌ای ماندگار در تاریخ سیاسی کشور در رقابت‌های انتخاباتی تبدیل کرد چرا که درست بعد از این تصمیم بزرگ بود که شاهد خروش انتخاباتی مردم بودیم. خروشی که با شور و اشتیاق ناشی از افزایش امیدواری مردم و هواداران اصلاح‌طلب توامان شد و باعث شد تا سرانجام پیروزی اعتدال و میانه‌روی محقق شود. اما این، تنها دستاورد کاری نبود که دکتر عارف در عرصه انتخابات سال گذشته انجام داد. علاوه بر آنچه نگاشته شد، این اقدام دکتر عارف باعث شد حماسه سیاسی که در سخنان مقام رهبری هم به آن اشاره شده بود، تحقق پیدا کند. این اتفاق باعث شد تا در جریان همان مرحله اول رای‌گیری در انتخابات، رئیس‌جمهور با شعار تدبیر و اعتدال برگزیده شود و عملاً شاهد تغییری مهم و جدی در شرایط سیاسی کشور باشیم. با این شرایط و با جمع‌بندی تمام آنچه در این مطلب به اختصار نگاشته شد به درستی می‌توان دکتر عارف را مرد سال ۹۲ در عرصه سیاسی ایران دانست. مردی که با اقدام‌های خود توانست تغییری جدی در روند انتخابات این سال ایجاد کند. حال، چنانچه فردی این واقعیت آشکار را انکار کند یا در پی آن باشد که تدبیر و هماهنگی بزرگان اصلاح‌طلب را کم‌اهمیت جلوه دهد، چه باک که مردم بهتر از هر کسی، این حقیقت را می‌دانند. حقیقتی که محبوبیت فوق‌العاده محمدرضا عارف در ذهن و دل مردم پس از انصراف از عرصه رقابت ریاست‌جمهوری، شاهد صادق این مدعاست. با این شرایط باید به این نکته هم توجه داشت که همین نتیجه انتظار از عارف را برای آینده افزایش می‌دهد و مسوولیت او را سنگین‌تر می‌کند. باید اعتراف کرد با شناختی که از او وجود دارد و با توجه به آنکه دکتر عارف اعلام کرده بود تنها انگیزه‌اش برای فعالیت انتخاباتی و نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری ادای وظیفه شرعی و اجتماعی است و این ادای وظیفه را به نوعی تکلیف خود می‌داند و کیسه‌ای برای مقام برای خود ندوخته است، مشخص می‌شود که عارف، تنها به دنبال رضایتمندی بوده است. او نشان داد که حاصل موفقیت‌اش تنها در ادای تکلیف است و این ادای تکلیف را نوعی دستخوش و پاداش خود می‌داند و نه هیچ چیز دیگری. به اعتقاد من محمدرضا عارف پتانسیل‌های زیادی برای ادامه فعالیت‌های سیاسی دارد و می‌تواند برای کشور و مردم منشاء خدمات زیادی باشد. چه درست هم می‌گفت و می‌گوید که در آینده نیز در هر میدانی که در خود توانی بیابد و در کشور و جامعه نیازی به حضورش را مشاهده کند و متوجه شود که باید عهده‌دار مسوولیتی از سوی خود شود بی‌شک تردید نخواهد کرد و شانه از زیر بار چنین مسوولیت‌هایی خالی نمی‌کند. مسوولیت‌هایی که مهم نیست در مجلس باشد یا هر جای دیگر. با این همه من بر این باورم که اصلاح‌طلبان و دلسوزان انقلاب نیز باید تلاش کنند از تجربیات چهره‌هایی مانند محمدرضا عارف در مهار بحران‌های مختلف کشور استفاده کنند و سبب افزایش کیفیت مدیریت در ایران شوند. من مطمئنم که هنوز در زندگی سیاسی محمدرضا عارف مراحل زیادی باقی‌مانده ‌است که طی آن، او می‌تواند بهتر و بیشتر به کشور خدمت کند.