راه‌هایی که باز می‌شوند

نوذر شفیعی/عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس

با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید امیدها برای افزایش شاخص‌های بهبود جامعه در میان توده‌ها و مسوولان افزایش یافته است. در این بین افزایش فعالیت‌های فرهنگی و مطبوعاتی در بین اهالی فرهنگ و رسانه نوید باز شدن فضای فعالیت‌های فرهنگی و رسانه‌ای را می‌دهد. دولت دکتر روحانی همان طور که از وزرای وی نیز بر‌می‌آید دولتی نخبه‌گراست که ارتقای شاخص‌های توسعه اقتصادی، فرهنگی و سیاسی را در دستور کار دارد. در این بین موجی از مهاجرت‌ها در سال‌های اخیر -‌ به خصوص شش سال اخیر- از کشور و رفتن جوانانی که به امید تحصیلات و داشتن فضای مناسب‌تر برای فعالیت‌های علمی و پژوهشی و فرهنگی از کشور خارج شده‌اند مساله‌ای است که باید مورد توجه قرار گیرد. گذشته از این چهره‌هایی در سال‌های اخیر زیر فشارهای نخبه‌ستیز کشور را ترک کردند که بازگشت آنها می‌تواند برای کشور مثمر ثمر باشد. نگاهی به سیاست‌های در پیش گرفته شده دولت تدبیر و امید طی چند ماه نخست مدیریت در ساختمان پاستور حاکی از راه‌هایی است که می‌تواند برای بازگشت ایرانیانی که از کشور خارج شده‌اند کارساز باشد. نخست بهبود در وضعیت و نگاه فرهنگی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند فضای فعالیت‌های نویسندگان و هنرمندان را به گونه‌ای فراهم کند که از نیروها و توانمندی‌های آنان در داخل کشور استفاده‌های مناسبی بشود. علاوه بر این شفاف‌سازی فعالیت‌های اقتصادی و توجه به بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری راهی برای بازگشت سرمایه‌دارانی است که در سال‌های اخیر زیر فشار شعارهای نامربوط یا دیگر مسائل اقتصادی دیگر خروج را بر ماندن و فعالیت اقتصادی برون‌مرزی را به فعالیت اقتصادی داخل کشور ترجیح داده‌اند.
مرحله بعد دانشجویانی هستند که با خروج خود ارز قابل توجهی را نیز از کشور خارج می‌کنند. در کنار این دست از مسائل فرهنگی و اقتصادی که بهبود شاخص‌های آن در دولت تدبیر و امید می‌تواند روند خروج از کشور را سیر برعکس ببخشد، طبقه‌ای نیز به کشورهای آسیایی برای کار می‌روند چرا که از یافتن کار مورد نظر خود در داخل کشور عاجز می‌مانند. بدون شک توجه دولت دکتر روحانی به مقوله بیکاری برای این قشر می‌تواند نیروهای کار را به کشور بازگرداند. علاوه بر این دو قشر بحث جذب توریست نیز مقوله‌ای است که می‌توان امید داشت در دولت تدبیر و امید مورد توجه باشد. از اساس می‌توان امید داشت که در دولت حسن روحانی با تغییر شیوه‌های مدیریتی و نوع نگاه به روابط با دیگر کشورهای دنیا راه‌های جدیدی رو به کشور باز شود. راه‌هایی که در ماه‌های اخیر مقدم مقامات عالی‌رتبه از کشور‌های دیگر دنیا را به خود دیده است. در این بین می‌توان امید داشت که راه‌هایی نیز ایجاد شود که در آن هموطنان‌مان به کشور بازگردند.
برای رسیدن به این مهم، باید در بخشی از قوانین بازنگری صورت گرفته شود و از سوی دیگر نگاه سایر بخش‌های حاکمیتی به ایرانیان مقیم خارج از کشور تغییر یابد. به این معنا که باید این امر تاکید شود که نباید نسبت به آن نگاهی بدبینانه توام با سوظن داشت. آنان نیز ایرانی‌اند و به اندازه سایر شهروندان صاحب حق‌اند. با این پیش فرض‌ها به نظرم با استقرار دولت تدبیر و امید، در صورتی که سایر نهادها نیز با آن همراه شود، می‌توان به بازگشت ایرانیان و سرمایه‌های آنان به کشور امید داشت.