تاریخ انتشار:
آمریکا نمی‌تواند این بحران را حل و فصل کند
پنج روایت درباره غزه
دور جدید درگیری در غزه و بین اسرائیل و فلسطینی‌ها آغاز شده است. اینکه این درگیری‌ها چگونه آغاز شده و چگونه به اتمام خواهد رسید، هنوز معلوم نیست. اما حداقل پنج روایت در این مورد وجود دارد که باید تصحیح شود.
1- شکست جان کری در ایجاد روند صلح باعث ایجاد بحران شد
شکست کری برای ایجاد توافق صلح در آوریل اتفاق افتاد. آن هم به این دلیل که نتانیاهو و محمود عباس، در اکثر موارد مهم نتوانستند به دیدگاه مشترکی برسند. آدم‌ربایی‌ها و قتل‌ها اما در ژوئن رخ داد؛ وقتی که شکست مذاکرات کاملاً واضح شده بود. علاوه بر اینکه حتی اگر کری موفق به برقراری صلح می‌شد، افراطیان هر دو طرف به راحتی می‌توانستند با اعمالی شبیه همین که انجام داده‌اند، توافق را از بین ببرند.
2-بحران غزه راه‌حل نظامی دارد
کم نیستند تندروهایی که اعتقاد دارند اسرائیل باید غزه را اشغال کرده و حماس را نابود کند. اما اکثریت دیگر بعد از درگیری‌های سه هفته‌ای سال 2008 و 2009 و یک هفته‌ای سال 2012 می‌دانند که این موضوع اتفاق نخواهد افتاد. در آن درگیری‌ها هم، در مورد اول اسرائیل داوطلبانه آتش‌بس اعلام کرد و در مورد دوم با میانجیگری مصر بحران پایان یافت بدون اینکه حماس نابود شده باشد. اکنون هم نه اسرائیل می‌تواند هزینه سنگین سیاسی و اقتصادی اشغال غزه و مداخله وسیع و سنگین نظامی در آن را بپردازد و نه حماس به این راحتی و در مدتی کوتاه قابل حذف است.
3- ما در آستانه انتفاضه سوم هستیم
این درست است که خشونت چه در غزه، چه در کرانه باختری رود اردن به خصوص با افزایش تلفات غیرنظامیان بیشتر خواهد شد اما به نظر نمی‌رسد ما در آستانه چیزی باشیم که این روزها به انتفاضه سوم مشهور شده است. درگیری‌های فعلی، خصوصاً به دلیل اینکه بعد از دوره نسبتاً طولانی روابط آرام فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها اتفاق افتاده است، توجه بیشتری را به خود جلب کرده است اما انتفاضه‌ای در راه نیست. نظرسنجی که اخیراً انجام شده نشان می‌دهد فلسطینی‌ها فعلاً بیشتر به مشکلات اقتصادی خود اهمیت می‌دهند و خیزش علیه دشمن اولویت حداقل فعلی آنها نیست. ضمن اینکه محمود عباس شخصیتی نیست که خود بتواند رهبری قیامی همه‌گیر را بر عهده بگیرد. هر جنبشی از نوع انتفاضه به همکاری نزدیک فتح و حماس نیاز دارد، موضوعی که احتمالاً حداقل فعلاً اتفاق نخواهد افتاد.
4- نتانیاهوی جنگ‌طلب می‌خواهد غزه را با خاک یکسان کند
بسیاری عقیده دارند عداوت نتانیاهو با فلسطینی‌ها باعث بحران اخیر است اما ما این‌طور فکر نمی‌کنیم. درگیری کنونی، نسبت به درگیری‌های قبلی ملایم‌تر است و دامنه کمتری دارد. نتانیاهو در حال حاضر وسط دو گروه گیر افتاده است. گروهی از مشاورانش که برخورد نظامی شدیدتری را خواهان‌اند و گروهی دیگر که اعتقاد دارند او همیشه گزینه نظامی را به راه‌حل عقلانی ارجحیت داده است. اما به نظر نمی‌رسد نتانیاهو قصد مداخله گسترده‌تری در غزه داشته باشد. شاید درگیری‌ها در غزه شدیدتر شود اما حتی در صورت وقوع این اتفاق، علت آن تمایل شخص نتانیاهو نخواهد بود.
5- واشنگتن می‌تواند و باید به این بحران خاتمه دهد
سناتور جان مک‌کین از دولت اوباما به خاطر مداخله نکردن در غزه انتقاد کرده است. با این همه به نظر نمی‌رسد دولت آمریکا، فعلاً به ابزارهای لازم برای یک میانجیگری موفق، مسلح باشد. آخرین اقدامی که ایالات متحده باید در غزه انجام دهد، مذاکره با حماس است که می‌تواند به ضعیف شدن محمود عباس بینجامد. از طرف دیگر به نظر می‌رسد هیچ‌کدام از طرف‌های درگیر در غزه، فعلاً نیازی به مداخله و پایان بحران نمی‌بینند. شاید به زودی، حداقل یکی از دو طرف، خواستار میانجیگری ایالات متحده شود و تلفن‌ها در واشنگتن به صدا در بیایند. اما تا قبل از چنین درخواستی، حداقل به صورت تلویحی، دولت آمریکا یا وزارت خارجه این کشور نمی‌تواند خود را داخل بحران کند.
1- شکست جان کری در ایجاد روند صلح باعث ایجاد بحران شد
شکست کری برای ایجاد توافق صلح در آوریل اتفاق افتاد. آن هم به این دلیل که نتانیاهو و محمود عباس، در اکثر موارد مهم نتوانستند به دیدگاه مشترکی برسند. آدم‌ربایی‌ها و قتل‌ها اما در ژوئن رخ داد؛ وقتی که شکست مذاکرات کاملاً واضح شده بود. علاوه بر اینکه حتی اگر کری موفق به برقراری صلح می‌شد، افراطیان هر دو طرف به راحتی می‌توانستند با اعمالی شبیه همین که انجام داده‌اند، توافق را از بین ببرند.
2-بحران غزه راه‌حل نظامی دارد
کم نیستند تندروهایی که اعتقاد دارند اسرائیل باید غزه را اشغال کرده و حماس را نابود کند. اما اکثریت دیگر بعد از درگیری‌های سه هفته‌ای سال 2008 و 2009 و یک هفته‌ای سال 2012 می‌دانند که این موضوع اتفاق نخواهد افتاد. در آن درگیری‌ها هم، در مورد اول اسرائیل داوطلبانه آتش‌بس اعلام کرد و در مورد دوم با میانجیگری مصر بحران پایان یافت بدون اینکه حماس نابود شده باشد. اکنون هم نه اسرائیل می‌تواند هزینه سنگین سیاسی و اقتصادی اشغال غزه و مداخله وسیع و سنگین نظامی در آن را بپردازد و نه حماس به این راحتی و در مدتی کوتاه قابل حذف است.
3- ما در آستانه انتفاضه سوم هستیم
این درست است که خشونت چه در غزه، چه در کرانه باختری رود اردن به خصوص با افزایش تلفات غیرنظامیان بیشتر خواهد شد اما به نظر نمی‌رسد ما در آستانه چیزی باشیم که این روزها به انتفاضه سوم مشهور شده است. درگیری‌های فعلی، خصوصاً به دلیل اینکه بعد از دوره نسبتاً طولانی روابط آرام فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها اتفاق افتاده است، توجه بیشتری را به خود جلب کرده است اما انتفاضه‌ای در راه نیست. نظرسنجی که اخیراً انجام شده نشان می‌دهد فلسطینی‌ها فعلاً بیشتر به مشکلات اقتصادی خود اهمیت می‌دهند و خیزش علیه دشمن اولویت حداقل فعلی آنها نیست. ضمن اینکه محمود عباس شخصیتی نیست که خود بتواند رهبری قیامی همه‌گیر را بر عهده بگیرد. هر جنبشی از نوع انتفاضه به همکاری نزدیک فتح و حماس نیاز دارد، موضوعی که احتمالاً حداقل فعلاً اتفاق نخواهد افتاد.
4- نتانیاهوی جنگ‌طلب می‌خواهد غزه را با خاک یکسان کند
بسیاری عقیده دارند عداوت نتانیاهو با فلسطینی‌ها باعث بحران اخیر است اما ما این‌طور فکر نمی‌کنیم. درگیری کنونی، نسبت به درگیری‌های قبلی ملایم‌تر است و دامنه کمتری دارد. نتانیاهو در حال حاضر وسط دو گروه گیر افتاده است. گروهی از مشاورانش که برخورد نظامی شدیدتری را خواهان‌اند و گروهی دیگر که اعتقاد دارند او همیشه گزینه نظامی را به راه‌حل عقلانی ارجحیت داده است. اما به نظر نمی‌رسد نتانیاهو قصد مداخله گسترده‌تری در غزه داشته باشد. شاید درگیری‌ها در غزه شدیدتر شود اما حتی در صورت وقوع این اتفاق، علت آن تمایل شخص نتانیاهو نخواهد بود.
5- واشنگتن می‌تواند و باید به این بحران خاتمه دهد
سناتور جان مک‌کین از دولت اوباما به خاطر مداخله نکردن در غزه انتقاد کرده است. با این همه به نظر نمی‌رسد دولت آمریکا، فعلاً به ابزارهای لازم برای یک میانجیگری موفق، مسلح باشد. آخرین اقدامی که ایالات متحده باید در غزه انجام دهد، مذاکره با حماس است که می‌تواند به ضعیف شدن محمود عباس بینجامد. از طرف دیگر به نظر می‌رسد هیچ‌کدام از طرف‌های درگیر در غزه، فعلاً نیازی به مداخله و پایان بحران نمی‌بینند. شاید به زودی، حداقل یکی از دو طرف، خواستار میانجیگری ایالات متحده شود و تلفن‌ها در واشنگتن به صدا در بیایند. اما تا قبل از چنین درخواستی، حداقل به صورت تلویحی، دولت آمریکا یا وزارت خارجه این کشور نمی‌تواند خود را داخل بحران کند.
دیدگاه تان را بنویسید