حسابدار بانکدار

ولی‌الله سیف، مدیری است که بیش از هر چیز، عنوان ریاست بانک‌های مختلف تجاری را یدک می‌کشد. سیف، 62ساله و زاده نهاوند است. بر‌خلاف انتظار که از عمده مدیران بانکی ایران می‌رود؛ او «اقتصادخوانده» نیست و مدرک کارشناسی خود را در سال 1349، در دانشکده حسابداری صنعت نفت در رشته حسابداری گرفته و با ادامه تحصیل در همان دانشکده در سال 1354 با مدرک کارشناسی ‌ارشد فارغ‌التحصیل شده است. فعالیت‌های بانکی سیف از پس از انقلاب آغاز شده است. جایی که پست ریاست هیات‌مدیره و مدیرعامل بانک ملت را در سال 62 به دست می‌گیرد. این دورانی است که مدیریت بانک‌ها، با چالش‌ها و بحران‌های عمده‌ای همراه است؛ از جمله اوج‌گیری تحریم‌ها در دوران جنگ تحمیلی که کار را برای بانک‌های کشور دشوار می‌ساخت. شاید حضور پر‌دوام او در مدیریت بانک ملت بود که موجب شد از او برای کار مدیریتی در بانک‌های صادرات، سپه و ملی دعوت شود. سیف، در دهه70 علاوه بر حضور در بالاترین سطوح مدیریتی این بانک‌ها، دوره‌ای را نیز به عنوان معاون اقتصادی و برنامه‌ریزی بنیاد مستضعفان و جانبازان فعالیت کرد و شاید از همین جا بود که با طهماسب مظاهری، رئیس پیشین این بنیاد آشنا شد.
در سال‌های پایانی دهه70، ولی‌الله سیف بیشتر وقت خود را صرف تکمیل تحصیلات خود در مقطع دکترای تخصصی حسابداری و امور مالی کرد و در سال 84 توانست در این رشته از دانشگاه علامه‌طباطبایی دکترا بگیرد. اما هر چقدر سال 84 برای او از نظر تحصیلی خوش‌یمن بود؛ از نظر کاری برعکس از آب درآمد. با روی کار آمدن دولت احمدی‌نژاد، اظهار نظرهای رئیس‌جمهور جدید نشان از تحولی اساسی در بدنه مدیران بانک‌ها داشت. سیف که در این زمان مدیرعامل بانک ملی بود؛ به دنبال سونامی جابه‌جایی مدیران بانک‌های دولتی، مجبور به ترک ایران شد و در «فیوچرز بانک» بحرین مشغول به کار شد. سال 85 که او از ایران به بحرین رفت؛ ماه عسل دولت احمدی‌نژاد آغاز شده بود. درآمدهای نفتی رو به افزایش گذاشته و دولت برنامه‌های بلندپروازانه‌ای را برای اشتغال‌زایی یا خانه‌دار کردن مردم با تکیه بر وام‌های ارزان‌قیمت و بلند‌مدت به اجرا گذاشت. از سوی دیگر، دولت نشان داد به دنبال همسویی نرخ سود سپرده‌های بانک‌ها با نرخ تورم نیست.
سال 90 که حضور پنج‌ساله سیف در «فیوچرز بانک» بحرین پایان گرفت و او به ایران آمد؛ فصل جدیدی از دوران کاری او آغاز شد. سیف که در میان مدیران بانکی معروف به دریافت بالاترین حقوق و پاداش است؛ در دوره مدیریتی جدید خود، تجربه حضور در سکان مدیریتی بانک کارآفرین را تاکنون در اختیار دارد. در این مدت، بیش و کم اظهارنظرهایی از او در رسانه‌ها منتشر شده است که نشان می‌دهد با وجود اینکه او یک دانش‌آموخته حسابداری است؛ اما به اصول علم اقتصاد وفادار مانده است. سیف پیرامون چگونگی تعیین نرخ سود بانکی معتقد به تعیین «غیر‌دستوری نرخ سود برای سپرده‌های بانکی» است. او دو عامل «عرضه و تقاضا» را برای تعیین نرخ سود تاثیرگذار می‌داند و می‌گوید که عامل سوم «تورم» است. می‌گوید‌: «نرخ سود معمولاً تابع عواملی مانند تورم، ریسک و حداقل سود مورد انتظار است.» معتقد است «در صورت آزادسازی نرخ سود، هر بانک با توجه به اعتبارسنجی مشتریان خود و آگاهی از میزان ریسک موجود، اقدام به تعیین سود برای سپرده‌ها و تسهیلات خود می‌کند.» و در نهایت «نرخ سود با استفاده از مکانیسم عرضه و تقاضا برای سپرده‌ها و تسهیلات به تعادل می‌رسد».
او که به تازگی عنوان «چهره ماندگار عرصه بانکداری» را از آن خود کرده معتقد است برای بهبود وضعیت بانکداری در ایران باید «موسسات مالی و اعتباری غیر‌مجاز» را سامان بخشید. کاری که در دوران ریاست طهماسب مظاهری بر بانک مرکزی به جدیت دنبال شد اما با عزل او، بعدها سیاست «کج‌دار و مریز» در مقابل این موسسات در پیش گرفته شد. ضمن اینکه سیف، در اظهارات خود به «ثبات سیاست‌های اقتصادی» به عنوان عامل «ثبات‌بخشی به متغیرهای کلان اقتصادی» اشاره کرده و معتقد است «در صورت نامطلوب بودن سطح متغیرهای کلانی مانند نرخ تورم، بیکاری و رشد اقتصادی، آزادسازی نرخ سود و افزایش آن منجر به عدم توانایی وام‌گیرنده برای پرداخت بدهی خود یا عدم تمایل او برای بازپرداخت اقساط می‌شود.»