شرط گشایش اقتصادی

گزیده مهم‌ترین بیانات مقام معظم رهبری درباره اقتصاد در نیمه دوم سال 1394
■ شما می‌دانید اقتصاد مقاومتی که بحمدالله مطرح شد، سیاست‌هایش اعلام شد، مورد استقبال صاحب‌نظران اقتصادی و سیاسی و غیره قرار گرفت. اسم اقتصاد مقاومتی هم زیاد تکرار می‌شود؛ حالا چقدر اقتصاد مقاومتی در کشور پیشرفت کرده، بحث الان من نیست -من البته خیلی خشنود نیستم از مقدار پیشرفت این فکر و این بنیان مهم در کشور لکن به‌هرحال یک حرکتی وجود دارد- [اما] یکی از پایه‌های محکم اقتصاد مقاومتی، اقتصاد دانش‌بنیان است؛ اساس کار در اقتصاد مقاومتی، اقتصاد دانش‌بنیان است؛ [زیرا] اقتصاد مقاومتی اقتصاد درون‌زا است، اقتصادی است که در داخل پایه‌های مستحکمی دارد که تکانه‌های بین‌المللی و جهانی و اقتصادی آن را از جا درنمی‌برد؛ این اقتصاد مقاومتی [است]، اقتصاد مقاوم. یکی از اساسی‌ترین پایه‌های این اقتصاد عبارت است از اقتصاد دانش‌بنیان؛ اقتصادی که متکی باشد به علم، این خیلی مهم است. خب، به نظر ما نخبه‌های جوان می‌توانند در اقتصاد دانش‌بنیان که در واقع ستون اصلی اقتصاد مقاومتی است، نقش ایفا کنند. چطور نقش ایفا کنند؟ خب، این طراحی لازم دارد. چه جور جوان‌های ما نقش ایفا کنند در اقتصاد مقاومتی؟ من جواب این سوال را از شما می‌خواهم، بنشینید طراحی کنید، منتظر نمانید که دیگران طراحی کنند. شما جوان‌های نخبه در یکی از اجتماعات خودتان موضوع را همین قرار بدهید: چگونگی نقش‌آفرینی نخبگان جوان در اقتصاد مقاومتی یا اقتصاد دانش‌بنیان. گروه‌هایی به وجود بیایند، گروه‌هایی تقسیم بشوند، کار کنند، فکر کنند، مطالعه کنند، با دست پر در این اجتماع شرکت کنند، راه بدهند، آن‌وقت بنیاد نخبگان از این طرحی که از درون خود نخبگان بیرون آمده، حمایت کند، پشتیبانی کند. به نظر من یک تحول به وجود می‌آید؛ هم در زمینه فکر کردن و اندیشیدن و کار کردن، هم در زمینه واقعیت، روی زمین؛ در زمینه اقتصاد [هم] قطعاً تحول به وجود می‌آید.

بیانات در دیدار شرکت‌کنندگان در نهمین همایش ملی «نخبگان فردا»

۲۲ /مهر/ ۱۳۹۴

■ همان‌طور که در جلسات متعدد به آن جناب و دیگر مسئولان دولتی یادآور شده و در جلسات عمومی به مردم عزیزمان گوشزد کرده‌ام، رفع تحریم‌ها هر چند از باب رفع ظلم و احقاق حقوق ملت ایران کار لازمی است، لیکن گشایش اقتصادی و بهبود معیشت و رفع معضلات کنونی جز با جدی گرفتن و پیگیری همه‌جانبه اقتصاد مقاومتی میسر نخواهد شـد. امید است که مراقبت شود که این مقصود با جدیت تمام دنبال شود و به خصوص به تقویت تولید ملی توجه ویژه صورت گیرد و نیز مراقبت فرمایید که وضعیت پس از برداشته شدن تحریم‌ها، به واردات بی‌رویه نینجامد، و به خصوص از وارد کردن هرگونه مواد مصرفی از آمریکا جداً پرهیز شود.

نامه به رئیس‌جمهور درباره الزامات اجرای برجام

۲۹ /مهر/ ۱۳۹۴

■ یک مسئله هم مسئله نقش‌آفرینی در اقتصاد مقاومتی است که اقتصاد دانش‌بنیان پایه آن است. البته در این زمینه هم حرف زیاد زده‌ایم، دوستان هم مطالبی بیان کرده‌اند، دیگران هم گفته‌اند لکن آنچه درواقعِ عمل باید اتفاق بیفتد، هنوز اتفاق نیفتاده. بنده این را عرض بکنم؛ تازه گزارش مسئولین دولتی برای برنامه‌های اجرایی اقتصاد مقاومتی دست بنده رسیده؛ تازه چند روز است! یعنی آنچه در واقع باید تحقق پیدا کند در اقتصاد مقاومتی، هنوز ما با آن فاصله داریم. خب، شما در دانشگاه در این زمینه نقش ایفا کنید؛ یعنی واقعاً بروید سهم خودتان را پیدا کنید و آن سهم را به معنای واقعی کلمه عمل کنید.

بیانات در دیدار روسای دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری

۲۰ /آبان/ ۱۳۹۴

■ یک خصوصیت بسیج، گستره حضور است که این را باید حفظ کرد؛ در عرصه نظامی، در عرصه علمی، در عرصه هنری -خب شهید آوینی یک بسیجی است؛ فرض بفرمایید فلان هنرمند متعهد علاقه‌مند، چه در عالم هنرهای تجسمی، چه در شعر، چه در ادبیات و امثال اینها، این یک بسیجی است- چه در فناوری، چه اخیراً در مسائل اقتصادی که بنده هم به دولتی‌ها سفارش کردم و گفتم بسیج داوطلب است که در اقتصاد مقاومتی حضور پیدا کند و نقش‌آفرینی کند. البته خیلی باید برادران عزیزِ فرماندهان بسیج و سپاه مراقب باشند که فعالیت اقتصادی از جاهای لغزنده است؛ «چو گِل بسیار شد پیلان بلغزند»، حواسشان باشد. من بعد اشاره خواهم کرد، از دام‌های دشمن، یکی همین مسائل مالی و اقتصادی و مانند اینها است که باید خیلی مراقبت کرد، خیلی باید مواظب بود. چون انسان همیشه در معرض امتحان است، این را بدانید؛ و می‌دانید، در معارف اسلامی واضح است. یعنی انسان وقتی بلعم ‌باعورا هم بشود -کسی که دعای او از درگاه خدا ردخور ندارد و هر چه دعا کند مستجاب می‌شود- و به اینجا هم برسد، باز جای لغزش وجود دارد، ممکن است بلغزد. یک خطی است که شما دارید می‌روید بالا؛ در همه لحظات و آنات و قدم‌های این خطی که دارید می‌روید بالا، پرتگاه زیر پایتان است؛ در همه آنات؛ هرچه بالاتر هم بروید، پرتگاه سخت‌تر و سهمگین‌تر و خطرناک‌تر خواهد شد؛ باید مراقبت کرد که من آن مراقبت را هم عرض خواهم کرد.

بیانات در دیدار فرماندهان گردان‌های بسیج در آستانه روز بسیج مستضعفین

۴ /آذر/ ۱۳۹۴

■ به همه مسئولان دولتی تذکر داده شود که حل مشکلات اقتصادی کشور در گرو تلاش بی‌وقفه و خردمندانه در همه بخش‌ها در جهت اقتصاد مقاومتی است و رفع تحریم‌ها به تنهایی برای گشایش در اقتصاد کشور و معیشت مردم کافی نیست.

پاسخ به نامه رئیس‌جمهور در خصوص سرانجام مذاکرات هسته‌ای

۲۹/ دی/ 13۹۴

■ یک نکته دیگری که من بارها تذکر داده‌ام این است که حالا که تحریم‌ها برداشته شد، آیا مشکل اقتصاد کشور و معیشت مردم و سفره‌های مردم با برداشتن تحریم‌ها حل خواهد شد؟ نه، مدیریت لازم است، برنامه لازم است. من، هم در زمان این دولت، هم در زمان دولت قبل که بخشی از تحریم‌های مهم تازه شروع شده بود و بخشی هم در انتظار زمان بود که شروع بشود گفتم که مشکلات اقتصادی کشور ممکن است 20 درصد، 30 درصد، 40 درصد مربوط باشد به تحریم‌ها [اما] بقیه مربوط به مدیریت ما است؛ ما باید مدیریت کنیم، ما بایستی درست عمل کنیم و راه عمل هم اقتصاد مقاومتی است. اقتصاد مقاومتی را همه تایید کردند، همه تصدیق کردند، برایش برنامه‌ریزی کردند - خوشبختانه دستگاه‌های دولتی، دوستان ما در دولت برنامه‌هایی دارند برای پیگیری- به جد باید آن را پیگیری کنند و کشور را باید از لحاظ اقتصاد مقاوم کنند؛ وَالا اگر چشم ما به تصمیم بیگانه باشد، به دست بیگانه باشد، به جایی نمی‌رسیم. نفت ما را امروز تقریباً به یک‌پنجم قیمت رسانده‌اند. نفت را که سرمایه اصلی اقتصاد ما است متاسفانه، تقریباً به یک‌پنجم قیمت رسانده‌اند. تازه همان ۱۰۰ دلار یا ۱۱۰ یا ۱۲۰ دلار هم قیمت واقعی نفت نبود؛ قیمت واقعی نفت از آن هم بیشتر است -این را هم من قبل‌ها گفته‌ام - اما همان [قیمتی] هم که بود، آن را تقریباً به یک‌چهارم یا به یک‌پنجم تقلیل داده‌اند. اگر چشم انسان به دست دشمن باشد، این اتفاقات زیاد می‌افتد. اینها تکانه‌های اجتناب‌ناپذیری است که انسان در مقابلش اختیاری ندارد؛ ما باید اقتصاد را جوری بکنیم که در مقابل این تکانه‌ها بتواند محکم بایستد و تحت تاثیر قرار نگیرد.

الان هم که هیات می‌آیند و می‌روند، مسئولین دولتی هوشیار باشند؛ این‌جور نباشد که قرارداد بستن با هیات‌های تجاری و صنعتی و اقتصادیِ بیگانه‌ای که می‌آیند و می‌روند، به صنعت داخل، به کار داخل، به کشاورزی داخل لطمه بزند. ما البته به مسئولین محترم هم این را در جلسات خصوصی گفته‌ایم که مراقبت باید بکنند. یعنی باید کشور روی پای خودش بایستد. ما یک ملت قوی و با تعداد زیادیم -ما نزدیک به 80 میلیون جمعیتیم؛ این جمعیت کمی نیست- ده‌ها میلیون جوان تحصیل‌کرده در کشور ما هست؛ ما در همه بخش‌ها و در همه قسمت‌ها آدم‌های توانا و دانا داریم؛ این هم که منابع زیرزمینی ما است، این هم تنوع عجیب‌وغریبِ فصلی و اقلیمی کشور ما است؛ همه اینها امکانات است، همه اینها فرصت است. ما باید روی پای خودمان بایستیم، به دیگران نبایستی اتکا بکنیم.

بیانات در دیدار دست‌اندرکاران برگزاری انتخابات

۳۰ /دی/ ۱۳۹۴

■ انتخابات یک مسئله مقطعی است، مال یک مقطع خاص است، این مقطع تمام می‌شود، آنچه باقی می‌ماند، مسائل اساسی کشور است که یکی از این مسائل، مسئله اقتصاد کشور است؛ مقاوم‌سازی کشور در قلمرو اقتصاد، در مجموعه کار اقتصادی که دشمن نتواند از طریق اقتصاد بر کشور فشار وارد کند و خواسته خودش و اراده خودش را تحمیل کند. ما اگر وابسته به نفت نباشیم، ما اگر تولید داخلی‌مان را تقویت بکنیم، آن روزی که نفت از صد دلار می‌آید به بیست‌وچند دلار، دیگر تنمان نمی‌لرزد. ما اگر بتوانیم تولید داخلی را رونق بدهیم، رکود را از بین ببریم، آن‌وقتی که دشمن واردات فلان کالا را محدود می‌کند، ممنوع می‌کند، ما خم به ابرو نمی‌آوریم. اقتصاد درونی را باید تقویت کرد. کشور، کشور بزرگی است؛ ما یک کشور بزرگ و چهارفصل داریم، کشوری داریم با امکانات فراوان و مهم‌ترین امکانات ما هم نیروی انسانی ما است؛ نیروی انسانی بااستعداد، کارآمد، جوان، پُرانگیزه. یکی از بیشترین رقم تحصیل‌کرده‌ها را در کشورهای دنیا ما داریم؛ یکی از بیشترین رقم مهندسین دنیا را ما داریم؛ در بسیاری از رشته‌های علمی جزو چهار پنج شش کشور اول دنیا هستیم. این نیروی انسانی چیز کمی نیست؛ این بالاترین منبع پیشرفت برای یک کشور است؛ آن‌وقت این سرزمین وسیع، این فصول مختلف، اقلیم‌های مختلف در جاهای مختلف کشور، این منابع عظیمی که در این کشور وجود دارد، این‌ها همه امکاناتی است که به ما این قدرت را می‌بخشد که اقتصاد خودمان را اقتصاد مقاوم کنیم. وقتی شما اقتصاد خودتان را در درون مقاوم کردید، دیگران به جای اینکه شما را تحریم کنند، می‌آیند منت شما را می‌کشند؛ وقتی دیدند شما از فشار اقتصادی، از تحریم اقتصادی خم به ابرو نمی‌آورید، عقب‌نشینی نمی‌کنید، مجبور به قبول شکست نمی‌شوید، آن‌وقت دیگر غلط می‌کنند تحریم کنند؛ می‌فهمند که کار بی‌فایده‌ای است. این اساس کار است. اینکه بنده می‌گویم «اقتصاد مقاومتی» و تکرار می‌کنم، به خاطر این است. بنده از 10 سال، 12 سال پیش دارم این حرف را با صدای بلند می‌زنم که اگر اقتصاد کشور را در درون مقاوم‌سازی بکنیم، عمده مشکلات ناشی از دشمن از بین خواهد رفت و برای اشتغال‌مان، برای جوان‌هایمان، برای رفع خیلی از آسیب‌های اجتماعی که ناشی از بیکاری و رکود است، آن‌وقت دیگر راه‌حل‌های روشنی پیدا خواهد شد.

توصیه من به مسئولین محترم کشور این است که این جنجال‌های روزنامه‌ایِ مربوط به انتخابات، سر اینها را گرم نکند، مشغول نکند؛ به فکر اقتصاد باشید. منابع را به سمت آنجایی هدایت کنید که باید هدایت کرد؛ یعنی به سمت تولید؛ چه تولید کشاورزی، چه تولید صنعتی. کشورِ با این عظمت، با این بزرگی، با این‌همه محصولات متنوع، آدم خجالت می‌کشد وقتی می‌بیند -حالا بنده در روزنامه می‌بینم، شماها در خیابان می‌بینید- انواع و اقسام میوه خارجی را در خیابان! پرتقال ما، سیب ما روی درخت می‌ماند، آن‌وقت برویم میوه خارجی وارد کنیم؟ اینها را باید فکر کرد، اینها را باید کار کرد. ببرند منابع کشور را به سمت تولید، نه به سمت وابستگی بیشتر، نه به سمت واردات. آن‌وقت مسئله‌ای مثل مسئله انتخابات وقتی پیش می‌آید، همه حواس‌ها را پرت کند، همه [به آن] بپردازند؛ خب نه، این مسئله مسئله گذرا است؛ کسانی که باید فکر کنند دارند فکر می‌کنند، کسانی که باید عمل کنند دارند عمل می‌کنند؛ مسئولین کشور ذهن‌شان را به این چیزها مشغول نکنند. این چیزی است که من، هم به مردم عزیزمان عرض می‌کنم، هم به مسئولین محترم عرض می‌کنم: همه سیاست‌های ما، همه رفتارهای ما باید با توجه به وجود یک جبهه دشمنِ وسیع باشد؛ باید همه توجه ما به این باشد. هیچ انسانی را، هیچ مجموعه‌ای را مردم ستایش نمی‌کنند وقتی‌که از وجود دشمن غفلت کند؛ تعریف نمی‌کنند که دل اینها با همه خوش است. خب بله، او لبخند می‌زند، شما هم لبخند می‌زنی اما مواظب باش که پشت این لبخند چیست! دشمنی‌ها را نباید فراموش کرد، دشمن‌ها را نبایستی از یاد برد. یک جبهه دشمن در مقابل ما وجود دارد. ما امروز در مسئله امنیتمان، در مسئله اقتصادمان، در معیشتمان، در فرهنگمان، در مسئله جوان‌ها، در مسئله آسیب‌های اجتماعی باید توجه کنیم که نقش این دشمن چیست و در همه مسائل بر اساس این سیاستگذاری کنیم، بر اساس این قانون‌گذاری کنیم، بر اساس این اقدام کنیم، بر اساس این حرف بزنیم. غفلت از دشمن افتخار ندارد؛ بدانیم دشمن هست. بعضی‌ها اعتراض می‌کنند که آقا، شما چرا دائماً می‌گویید دشمن دشمن؛ خب [اگر] نگوییم، یادمان می‌رود که دشمن داریم و آن‌وقت دشمن در غفلت ما می‌آید هر کار دلش خواست می‌کند.

بیانات در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش

۱۹ /بهمن/ ۱۳۹۴

■ مجلس شورای اسلامی جایگاه بسیار بااهمیتی است. چرا؟ چون مجلس ریل‌گذار حرکتِ دولت است. دولت‌ها را در نظر بگیرید مثل یک قطاری که بر روی یک ریلی باید حرکت کنند؛ این ریل را مجلس شورای اسلامی با قوانین خود می‌گذارد. البته در گذاشتن قانون، دولت و مجلس همکاری می‌کنند؛ دولت لایحه می‌دهد، مجلس لایحه را کم و زیاد می‌کنند، اصلاح می‌کنند، تصویب می‌کنند. این ریل گذاشته می‌شود و دولت باید روی این ریل حرکت بکند. اگر چنانچه مجلس به دنبال رفاه مردم، عدالت اجتماعی، گشایش اقتصادی، به دنبال پیشرفت علم، پیشرفت فناوری، به دنبال عزت ملی و استقلال ملت باشد، ریل‌گذاری او به سمت این هدف‌ها خواهد بود؛ اگر مجلس مرعوب غرب باشد، مرعوب آمریکا باشد، دنبال حاکمیت جریان اشرافی‌گری باشد، ریل‌گذاری او در این جهت‌ها خواهد بود؛ کشور را بدبخت خواهند کرد.

بر سر همین قضیه هسته‌ای و این مذاکرات هسته‌ای -که خب حرف‌ها گفته شد، مطالب گفته شد و این جریان طولانی انجام گرفت- همین دو روز قبل از این، مجدداً بار دیگر یک مسئول آمریکایی گفت ما کاری می‌کنیم که سرمایه‌داران و سرمایه‌گذاران بزرگ دنیا جرئت نکنند بروند ایران سرمایه‌گذاری کنند. دشمنی را می‌بینید! آمریکا این است. یکی از هدف‌های کسانی که دنبال این مذاکرات بودند -و انصافاً هم تلاش کردند و زحمت کشیدند؛ این کسانی که این مذاکرات را انجام دادند، حقیقتاً زحمت کشیدند، عرق ریختند، واقعاً صرف وقت کردند- گشایش اقتصادی با سرمایه‌گذاری خارجی‌ها بود؛ [اما] امروز آمریکایی‌ها جلوی همین را می‌گیرند. چندین بار تا حالا گفته‌اند؛ باز دیروز پریروز، دو سه روز قبل از این، یکی دیگرشان مجدداً گفت ما کاری می‌کنیم که سرمایه‌گذارها جرئت نکنند بروند ایران سرمایه‌گذاری کنند. اینکه بنده ده بار گفتم به آمریکایی‌ها نمی‌شود اعتماد کرد، معنایش این است؛ اینکه می‌گوییم اینها غیرقابل اعتمادند، معنایش این است.

علاج کار کشور عبارت است از بیداری مردم، حفظ انگیزه‌های ایمانی مردم، به کار گرفتن جوانان پرانگیزه و مومن، و تقویت درونی کشور؛ این تنها راه است. ملت ایران باید از درون قوی بشود؛ اقتصادش قوی بشود، علمش قوی بشود، دستگاه‌های مدیریتی‌اش قوی بشود و بالاتر از همه، ایمانش روزبه‌روز قوی‌تر بشود. این راه علاج است؛ این همان راهی است که تا امروز ملت ایران رفته است. و دشمنانی می‌خواستند این انقلاب را، آن روزی که یک نهال باریکی بود از زمین بکَنند و نابود کنند و نتوانستند، امروز همان نهال باریک تبدیل شده است به یک درخت تناور: کَشَجَرَةٍ طَیبَةٍ اصلها ثابِتٌ وَ فَرعُها فِی السمآءِ * تُوتی اُکُلَها کُل حینٍ بِاِذنِ رَبِها؛ امروز انقلاب این است. امروز دشمن غلط می‌کند که به فکر برافکندن انقلاب باشد. مردم اتحاد خودشان را حفظ کنند، یکپارچگی خودشان را حفظ کنند، یک‌صدایی خودشان را در دفاع از انقلاب و اصول انقلاب و آرمان‌های انقلاب حفظ کنند؛ مسئولین محترم کشور که علاقه‌مند به سرنوشت این کشورند، کار را به خاطر خدا و برای رضای خدا برای مردم انجام بدهند؛ به نیروهای داخلی اعتماد کنند و تکیه کنند.

البته ما گفته‌ایم اقتصاد مقاومتی درون‌زا و برون‌گرا است. من هیچ‌وقت نگفتم دور کشور حصار بکشیم، اما این درون‌زایی را فراموش نکنید؛ اگر اقتصاد ملی از درون نجوشد و فوَران نکند، به جایی نخواهد رسید. بله، تعامل با دنیا در زمینه‌های اقتصادی خیلی خوب است اما تعامل هوشمندانه و تعاملی که معنایش درون‌زایی اقتصاد باشد. راهش این است که ملت بِایستد، مسئولین بایستند و آگاهانه و هوشیارانه حرکت کنند. جوان‌های عزیز! به توفیق الهی و به فضل الهی، شماها خواهید دید آن روزی را که آمریکا و بزرگ‌تر از آمریکا و همه متحدین آمریکا، در قبال جمهوری اسلامی ایران هیچ غلطی نخواهند توانست بکنند.

بیانات در دیدار مردم آذربایجان شرقی

۲۸ /بهمن/ ۱۳۹۴

■ شما با یکایک ملت ایران تماس بگیرید و بگویید آیا شما مجلسی می‌خواهید که دردهای کشور را، مشکلات کشور را، مشکلات مردم را بشناسد و بخواهد آن را حل کند یا مجلسی که طرفدار زید یا عمرو باشد. جواب چیست از طرف مردم؟ معلوم است که مردم آن اولی را می‌خواهند؛ برای مردم این مهم است؛ مجلس متدین، مجلس متعهد، مجلس شجاع، مجلس فریب‌نخور که فریب ترفند دشمن را نخورد؛ مجلسی که به عزت ملی و استقلال ملی اهمیت بدهد و عزت ملی را پایمال نکند، استقلال ملی را پایمال نکند؛ بِایستد در مقابل طمع‌ورزی و زیاده‌خواهی استکبار، در مقابل طمع‌ورزی قدرت‌هایی که دستشان از ایران کوتاه شده و دارند تلاش می‌کنند که دوباره برگردند و زمام قدرت را در این کشور در دست بگیرند؛ این‌جور مجلسی. مسئله اقتصاد درون‌زا را ما مطرح کردیم؛ مردم مجلسی می‌خواهند که برای اقتصاد درون‌زا، به معنای واقعی کلمه وقت‌گذاری کند، ریل‌گذاری کند و دولت موظف بشود بر اساس این حرکت بکند؛ آنچه مردم می‌خواهند اینها است.

بیانات در دیدار مردم نجف‌آباد

۵ /اسفند/ ۱۳۹۴