دردسرهای یک تماس

در اوایل هفته، دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا با گفت‌وگوی تلفنی با خانم سای اینگ ـ ون، رئیس‌جمهور تایوان، طلسم چندساله سیاست آمریکا را شکست. اقدامی که واکنش شدید دولت چین را به همراه داشت چرا که این کشور تایوان را به عنوان یک استان جدایی‌طلب می‌شناسد در حالی که تایوان همواره خود را یک دموکراسی مستقل از چین می‌داند. تیم موقت ترامپ طی بیانیه‌ای اعلام کرد طی این تماس، رئیس‌جمهور تایوان برای پیروزی در انتخابات آمریکا به ترامپ تبریک گفته است و مکالمه تلفنی 10 دقیقه‌ای این دو نفر در مورد روابط نزدیک اقتصادی، سیاسی و امنیتی میان دو کشور تایوان و آمریکا بوده است. این حرکت، ممکن است به اولین چالش و تهدید برای سیاست‌های خارجی ترامپ تبدیل شود، و این در حالی است که رئیس‌جمهور منتخب آمریکا خود را برای مراسم تحلیف 20 ژانویه آماده می‌کند. از سال 1979 که واشنگتن درخواست دولت پکن در خصوص به رسمیت شناختن «کشور چین واحد» را پذیرفته است، این کشور روابط سیاسی خود با تایوان را قطع کرده و هیچ رئیس‌جمهوری از آمریکا با سران تایوان به عنوان یک کشور مستقل گفت‌وگو نداشته است. با وجود این ایالات متحده روابط باثبات اما غیررسمی خود را با این جزیره خودمختار حفظ کرده و از نظر نظامی آن را حمایت می‌کند. پکن، تایوان را یک استان چین قلمداد می‌کند و از اعطای حتی نشانه‌های استقلال به آن خودداری می‌کند. چین همواره تهدید کرده که اگر تایوان اعلام استقلال کند به زور متوسل خواهد شد. در واکنش به این تماس تلفنی و اعتراض دیپلماتیک دولت چین، کاخ سفید اعلام کرد مقامات در خصوص ادامه تعهد ایالات متحده به سیاست چین واحد به پکن اطمینان داده‌اند. با وجود این، در حالی که تیم مشاور دونالد ترامپ و همچنین مقامات کاخ سفید در تلاش بودند تا با ناگهانی و بی‌ارزش جلوه دادن تماس تلفنی او با سای اینگ-ون، جو متشنج ایجاد‌شده بین دو کشور را آرام کنند، رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده با ارسال یک پیام توئیتری دیگر، بر آتش این تنش‌ها هیزم ریخت. ترامپ در این پیام با طعنه به چین گفت: «آیا چین، هنگامی که ارزش واحد پول خود را کاهش داد، مالیات بیشتری روی محصولات آمریکایی اعمال کرد، یا یک پایگاه عظیم نظامی در دریای جنوب چین ایجاد کرد نظر ما را خواست؟ نه، از ما نظرخواهی نکرد.» ترامپ معتقد است دولت چین با دستکاری نرخ یوان، رقابت شرکت‌های آمریکایی با شرکت‌های چینی را در عرصه بین‌المللی دشوار می‌کند. هر چند بسیاری از کارشناسان معتقدند ادعاهای مطرح‌شده ترامپ صحت ندارد و این کار تنها به تحریک دوباره چین منجر می‌شود.