شناسه خبر : 12603 لینک کوتاه
تاریخ انتشار:

زبان سرخ بوریس نمتسوف سر سبزش را بر باد داد

بهای حقیقت

دوستانش او را مردی خوش‌تیپ می‌دانستند که عاشق سیاست، ورزش، سفر و غذاست. برای کرملین اما بوریس نمتسوف مخالفی سرسخت بود که این روزها همه توانش را بر تغییر سیاست‌های روسیه در قبال اوکراین گذاشته بود.

ترجمه: محسن عارفی

دوستانش او را مردی خوش‌تیپ می‌دانستند که عاشق سیاست، ورزش، سفر و غذاست. برای کرملین اما بوریس نمتسوف مخالفی سرسخت بود که این روزها همه توانش را بر تغییر سیاست‌های روسیه در قبال اوکراین گذاشته بود. قرار بود فردای آن روز کذایی به دعوت او راهپیمایی در اعتراض به پیوستن کریمه به روسیه برگزار شود. اما جمعه‌شب در نزدیکی کاخ کرملین با چهار گلوله کشته شد. تظاهرات روز یکشنبه حالا قرار است به جای اوکراین، بر زنده نگه داشتن یاد او تمرکز کند. هرچند ولادیمیر پوتین گفته است شخصاً پرونده مرگ نمتسوف را پیگیری می‌کند اما شمار زیاد مخالفان رهبر روسیه که در این سال‌ها کشته شده‌اند، ابهاماتی ایجاد کرده است. تاکنون، عامل ترور نمتسوف شناسایی نشده اما برخی از منتقدان کرملین، سرویس‌های اطلاعاتی را مسوول این اتفاق می‌دانند در حالی که عده‌ای دیگر نیز ملی‌گرایان تبهکار را عامل ترور او می‌دانند. مقامات روسیه اعلام کردند در حال بررسی تمام فرضیه‌های احتمالی وقوع این جنایت هستند که برخی از این فرضیه‌ها نظیر این فرضیه، که ممکن است نمتسوف توسط هم‌قطارانش کشته شده باشد تا او را فدایی مبارزه علیه پوتین جلوه دهند، مورد تمسخر و استهزا قرار گرفت. ولادیمیر پوتین نیز به نوبه خود، با نوشتن نامه‌ای خطاب به مادر نمتسوف، قول داد عاملان این جنایت را به سزای عمل‌شان برساند. در حالی که طرفداران نمتسوف، برای ادای احترام به او در پیاده‌رویی که وی در آن مکان به ضرب گلوله کشته شد، گل قرار می‌دادند، از طرف دیگر، سایه ترس و وحشت بر سایر مخالفان دولت روسیه مستولی شده است. آنها از این می‌ترسند که مبادا ترور نمتسوف به نقطه عطفی برای ترویج دوباره خشونت علیه رهبران سرشناس و تشدید فضای ترس و وحشت در سیاست داخلی روسیه تبدیل شود. «میخائیل خودورکوفسکی»، سرمایه‌دار بزرگ نفتی و از مخالفان ولادیمیر پوتین که سابقه زندانی سیاسی را نیز یدک می‌کشد، ترور نمتسوف را برگ وحشتناک دیگری از تاریخ روسیه می‌داند. او با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: بیش از یک سال است که تمام شبکه‌های تلویزیونی پر از انزجار علیه ماست و امروز هر کسی از وبلاگ‌نویسان گرفته تا خود پوتین، دنبال دشمن می‌گردند و یکدیگر را متهم به تحریک یکدیگر می‌کنند. چه بر سر ما آمده است؟ ولادیمیر میلوف، وزیر سابق انرژی روسیه که نمتسوف را در نوشتن مقاله‌ای درباره فساد دولت پوتین همراهی کرده از این مساله نگران است که مبادا دولت مقامات پیشین این کشور نظیر نمتسوف و خودش را با این تصور که آنها خائن هستند، از میان بردارد. میلوف با انتشار بیانیه‌ای گفت: شکی نیست که دولت در ترور نمتسوف دست دارد و انگیزه اصلی هم از این کار احیای سنت ترس و ارعاب توسط دولت و پاشیدن بذر وحشت در میان مخالفان است. «ایرینا خاکامادا»، عضو سابق پارلمان و از دوستان صمیمی نمتسوف در مصاحبه با مجله «اسناب» گفت: عاملان این حادثه یا گروه‌های متخاصم در سرویس‌های امنیتی روسیه قصد دارند اقدامات مخوف شوروی سابق را احیا کنند یا این تندروها هستند که فکر می‌کنند اجازه دست زدن به هر کاری را دارند. مقامات روسیه، روز شنبه و پس از ترور نمتسوف اعلام کرده بودند یکی از بخش‌های تحقیقات درباره این حادثه، بررسی این فرضیه است که آیا ممکن است نمتسوف، از مخالفان سرسخت پوتین، به‌عنوان کشته‌شده راه مبارزه علیه دولت معرفی شود و بدین ترتیب با تهییج احساسات مخالفان، آنها را علیه دولت به خیابان‌ها کشاند. این فرضیه که با انتشار بیانیه‌ای از سوی کمیته پیگیری قتل نمتسوف اعلام شده، مهم‌ترین و اصلی‌ترین پاسخ رسمی به قتل نمتسوف محسوب می‌شود. پلیس همچنین این فرضیه را نیز مطرح کرده که شاید افراطیونی که به دفتر نشریه شارلی ابدو پاریس حمله کردند، او را به دلیل مواضعش علیه این اقدام، به قتل رسانده باشند. همچنین، دست داشتن یکی از طرفین تندرو در جریان ناآرامی‌های اوکراین نیز یکی از فرضیه‌های مطرح‌شده دیگر از سوی پلیس است. در این بیانیه همچنین بر تمرکز تحقیقات پلیس روی انگیزه مالی یا شخصی قتل نمتسوف تاکید شده است. در این بیانیه آمده است: تحقیقات روی ابعاد مختلف متمرکز شده است که نخستین فرضیه این است که قاتل نمتسوف قصد دارد وضعیت سیاسی کشور را ملتهب کند که کشتن نمتسوف بهترین بهانه برای کسانی ‌است که در دستیابی به اهداف سیاسی خود ناکام مانده‌اند. کرملین نیز با انتشار بیانیه‌ای از قول پوتین اعلام کرد: این قاتل قسی‌القلب، تمام نشانه‌های یک قاتل اجیر شده و شخصیت تحریک‌کننده را به همراه دارد. پوتین همچنین مراتب همدردی خود را با بستگان، بازماندگان و دوستداران نمتسوف اعلام کرد. پوتین با ارسال نامه‌ای خطاب به مادر نمتسوف گفت: تمام اقدامات لازم در این زمینه انجام شده و عاملان و سازمان‌دهندگان این قتل وحشیانه به سزای عمل خود خواهند رسید. رسانه‌های خبری روسیه در نخستین اخبار خود از ترور نمتسوف اعلام کردند، قاتل یا قاتلان، نمتسوف را از یک خودرو در حال حرکت هدف گلوله قرار داده‌اند. اما روز شنبه، شبکه تلویزیونی TVT ویدئویی را از یک دوربین ترافیکی منتشر کرد که نشان می‌داد ضارب پیاده بوده گرچه یک خودرو برف‌روبی که از کنار محل وقوع ترور می‌گذشت، صحنه ترور را پوشش داده اما به نظر می‌رسد ضارب در راه‌پله‌های پل «بولشوی موسکورتسکی»، محل عبور نمتسوف، مخفی شده و پس از شلیک به نمتسوف، خودرو دیگری در صحنه حاضر می‌شود و قاتل را سوار می‌کند و از محل بلافاصله دور می‌شود.

بوریس نمتسوف که بود؟
استانداری که معاون نخست‌وزیر شد
«بوریس یفیموویچ نمتسوف»، متولد 9 اکتبر 1959 میلادی در شهر «سوچی»، دانشمند و سیاستمدار لیبرال روس بود. وی در دولت «بوریس یلتسین»، به‌عنوان معاون اول رئیس‌جمهور، دوران سیاسی درخشانی را سپری کرد و از سال 2000 میلادی به منتقد شماره یک ولادیمیر پوتین تبدیل شد. نمتسوف از سال 1976 تا 1981 میلادی در رشته فیزیک در دانشگاه دولتی «لوباچفسکی» تحصیل کرد. او در سال 1985 میلادی و در حالی که تنها 25 سال داشت، از تز دکترای خود در رشته‌های فیزیک و ریاضیات دفاع کرد. تا سال 1990 میلادی به عنوان محقق در موسسه تحقیقاتی رادیوفیزیک روسیه فعالیت کرد و در این مدت بیش از 60 مقاله علمی با موضوع فیزیک کوانتوم، ترمودینامیک و آکوستیک منتشر کرد. وی همچنین یک مدل فرضیه‌ای برای لیزر آکوستیک و طراحی منحصربه‌فردی برای آنتن‌های کاوشگر فضایی ارائه کرد.

زندگی حرفه‌ای نمتسوف
او یکی از مهم‌ترین اشخاصی بود که بحث سرمایه‌داری را وارد اقتصاد روسیه کرد و باید وی را معمار اقتصاد نوین این کشور نامید. نمتسوف نخستین استاندار استان «نیژنی نووگورود» بود که از سال 1991 تا 1997 میلادی در این سمت فعالیت کرد. بعدها یعنی در سال 1997 میلادی به‌عنوان وزیر سوخت و انرژی، در دولت روسیه مشغول به خدمت شد. او همچنین در سال‌های 1997 تا 1998 میلادی به‌عنوان معاون نخست‌وزیر روسیه و عضو شورای امنیت ملی این کشور منصوب شد. نمتسوف در سال 1998 میلادی، جنبش «روسیه جوان» را بنیان نهاد. وی همچنین بارها به‌عنوان نماینده پارلمان روسیه انتخاب شد. او در سال 1990 میلادی عضو مجلس نمایندگان مردم شد و در فاصله سال‌های ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۷ میلادی نیز عضو فدراسیون روسیه بود. از سال ۱۹۹۹ تا سال ۲۰۰۳ میلادی نیز در مجلس دومای روسیه حضور داشت و مدتی نیز سخنگوی مجلس بود.

نمتسوف و شروع فعالیت‌های سیاسی
در سال 1986 میلادی و وقوع فاجعه نیروگاه هسته‌ای «چرنوبیل»، نمتسوف در زادگاهش یک جنبش اعتراضی را علیه احداث نیروگاه‌های هسته‌ای جدید در کشور راه‌اندازی کرد.
او در سال 1989 میلادی، برای ورود به کنگره نمایندگان مردم تلاش ناموفقی داشت اما در سال 1990 میلادی و در نخستین انتخابات آزاد روسیه کاندیدای نمایندگی شد و به‌عنوان تنها کاندیدای غیر‌کمونیست برگزیده شد. او توانسته بود بر 11 رقیب دیگرش پیروز شود. وی به‌محض ورود به پارلمان، وارد گروه‌های سیاسی ائتلاف اصلاحات و چپ معتدل شد. نمتسوف، در پارلمان روسیه در کمیته قانونگذاری و در اصلاحات بخش کشاورزی، لیبرالیسم و تجارت خارجی فعالیت می‌کرد. او هنگامی که این پست را در اختیار داشت، با «بوریس یلتسین» ملاقات کرد. یلتسین به نوعی شیفته فعالیت‌های نمتسوف شده بود. در خلال حملاتی که در سال 1991 میلادی از سوی مخالفان نسبت به دولت یلتسین انجام شد، نمتسوف به شدت از رئیس‌جمهور حمایت کرد و در تمام مدت کودتای 1991 علیه دولت یلتسین، به او وفادار ماند. پس از عبور از این بحران، بوریس یلتسین با تقدیر از نمتسوف به وی نشان وفاداری اعطا کرد و او را به عنوان نماینده رئیس‌جمهور برگزید. نمتسوف در حدفاصل سال‌های 2000 تا 2003 میلادی موقعیت سیاسی دشواری داشت. او به شدت معتقد بود، سیاست‌های ولادیمیر پوتین دموکراسی و آزادی‌های شهروندی را به عقب می‌راند. او خواستار همکاری با «آناتولی چوبایس»، سیاستمدار قدرتمند و راستگرای روس شد که طرفدار روابط دوستانه با کرملین بود. بنابراین پاسخ حزب راستگرا به درخواست نمتسوف ابهام‌آمیز و گیج‌کننده بود و سبب متفرق کردن بسیاری از رای‌دهندگان لیبرال شد و در انتخابات پارلمانی سال 2003 میلادی، حزب نیروهای راستگرا به رهبری چوبایس و نمتسوف با کسب تنها چهار درصد آرا، در مجموع دو میلیون و 400 هزار رای اخذ کرد. نمتسوف در سال 2004 میلادی از رهبری حزب استعفا کرد و مسوولیت شکست در انتخابات سال 2003 را به گردن گرفت. او سپس به ریاست شورای مدیران کمپانی نفتی «نفتیانوی» و همچنین به‌عنوان مشاور سیاسی «ویکتور یوشچنکو»، رئیس‌جمهور اوکراین برگزیده شد. نمتسوف در ژانویه 2004، با همکاری مشاور قدیمی و هم‌حزبی‌اش، «ولادیمیر کارا-مورزا»، مقاله‌ای را با عنوان «فرجام‌خواهی از اکثریت پوتینیسم» منتشر کرد که در آن نسبت به خطر قریب‌الوقوع بودن دیکتاتوری پوتین هشدار داده بود. وی یک‌ ماه بعد کمیته‌ای با عنوان کمیته 2008 تشکیل داد که این کمیته یک چتر حمایتی متشکل از افراد صاحب‌نامی چون «گری کاسپاروف»، «ولادیمیر بوکوفسکی» و سایر لیبرال‌های پیشرو بود. نمتسوف در فوریه 2004 به سمت مدیرعامل بانک «نفتیانوی» انتخاب شد که در دسامبر 2005 مقامات دولتی در تحقیقات خود از این بانک، وی را به پولشویی و کلاهبرداری متهم کردند که این اتفاق منجر به برکناری نمتسوف از تمامی مسوولیت‌هایش در این بانک و کمپانی‌های زیرمجموعه آن شد. نمتسوف در سال 2004 میلادی و در خلال برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری اوکراین، به یکی از طرفداران پروپاقرص پیروز نهایی این انتخابات یعنی «ویکتور یوشچنکو» تبدیل شد. این اتفاق در حالی افتاد که دولت روسیه از جریان مخالف یوشچنکو یعنی «ویکتور یانوکویچ» حمایت می‌کرد. اندکی پس از «انقلاب نارنجی»، که منجر به برگزاری چندین تظاهرات و انتخابات در اوکراین شد، یوشچنکو، نمتسوف را به‌عنوان یکی از مشاوران اقتصادی خود برگزید. هدف اصلی نمتسوف در واقع بهبود روابط تجاری روسیه و اوکراین بود اما پس از آنکه دولت پوتین حمایت جدی خود را از مخالفان انتخابات ریاست‌جمهوری اوکراین اعلام کرد، این هدف به سرانجام نرسید. انتخاب نمتسوف از سوی یوشچنکو بسیار بحث‌برانگیز شد زیرا نمتسوف منتقد همیشگی پوتین بود. روابط میان نمتسوف و دولت اوکراین در اواسط سال 2005 میلادی با این اتهام که نمتسوف تصمیمات کابینه اوکراین را مورد انتقاد قرار داده، رو به سردی گرایید و نمایندگان این کشور خواستار اخراج او از خاک اوکراین شدند. با این‌ حال و با وجود انتقادات گسترده، نمتسوف تا اکتبر 2006 میلادی، همچنان به‌عنوان مشاور اقتصادی یوشچنکو باقی ماند تا آنکه دفتر ریاست‌جمهوری اوکراین اعلام کرد نمتسوف از سمت مشاور مستقل رئیس‌جمهور برکنار شده است. ‌نمتسوف در 26 دسامبر 2007 از کاندیداتوری در انتخابات ریاست‌جمهوری 2008 روسیه کناره‌گیری کرد و گفت نمی‌خواهد باعث شکسته شدن آرای کاندیدای دیگر دموکرات‌ها یعنی «میخائیل کاسیانوف» شود.
وی در تاریخ 13 دسامبر 2008، با همراهی «گری کاسپاروف»، یک جنبش سیاسی مخالف دولت با نام حزب Solidarnost تشکیل داد که هدف از تشکیل این حزب، متحد کردن نیروهای مخالف در روسیه بود. او در یکی از سخنرانی‌هایش در این حزب از نامزد شدن برای احراز پست شهردار شهر سوچی خبر داد. نمتسوف، به‌عنوان یکی از شهروندان سوچی، با طرح دولت پوتین برای برگزاری بازی‌های المپیک زمستانی 2014 در این دهکده مخالف بود. در تاریخ 10 مارس 2010، نام نمتسوف همچنین در میان یکی از 34 امضا‌کننده اصلی طومار اینترنتی ضد پوتین با عنوان «پوتین باید برود»، دیده می‌شد. او در سپتامبر 2010، با همراهی «ولادیمیر ریژکوف»، «میخائیل کاسیانوف» و «ولادیمیر میلوف»، حزب «برای روسیه‌ای عاری از فساد و بی‌قانونی» را تشکیل داد که این حزب سه ماه بعد به «حزب آزادی مردم» تغییر نام داد. در ماه می 2011، این حزب درخواست ثبت خود را به وزارت دادگستری روسیه ارائه کرد که این درخواست رد شد. این حزب به هر دری زد تا انتخابات مجلس در دسامبر 2011 را تحریم کند. آنها همچنین تصمیم گرفتند در انتخابات ریاست‌جمهوری 2012 روسیه یک گزینه جایگزین معرفی کنند. ولادیمیر پوتین، در تاریخ 16 دسامبر 2010 میلادی، در یک برنامه زنده تلویزیونی اعلام کرده بود: نمتسوف، میلوف و ریژکوف، در طول دهه 90 میلادی، از طریق «برزوفسکی» و سایر متهمانی که هم‌اکنون در زندان هستند، میلیاردها روبل به جیب زده و خرج کرده‌اند و حالا دوباره برگشته‌اند تا جیب‌های خود را پر کنند. در ژانویه 2011، این سه، در دادگستری مسکو، شکایتی را علیه اظهارات پوتین مطرح کردند که این شکایت پس از یک ماه از سوی دادگاه رد شد.

بوریس نمتسوف در نقش یک مخالف
نمتسوف به عنوان یکی از مخالفان جدی دولت، هدایت احزاب و گروه‌های سیاسی مختلفی را بر عهده داشت. او در سال ۱۹۹۸ میلادی جنبش «روسیه جوان» را پایه‌گذاری کرد. او در سال ۲۰۰۵ میلادی در نشست با خبرنگاران گفت: با اطمینان می‌توانم بگویم که از حالا تا پنج سال دیگر، شرایط زندگی مردم اوکراین حتی بدون گاز و نفت خیلی بهتر از مردم روسیه خواهد بود. همچنین می‌توان پیش‌بینی کرد که تا سال ۲۰۱۲ اوکراین به اتحادیه اروپا بپیوندد، این در حالی است که ما در روسیه در همین وضعیت درجا خواهیم زد. نمتسوف، پس از انشعاب در اتحاد نیروهای راست، در سال ۲۰۰۸ جنبش «سولیدارنوست» را که یک جنبش سیاسی و آزادیخواه و مخالف حزب حاکم روسیه بود، پایه‌گذاری کرد. او در سال ۲۰۱۰ میلادی نیز ائتلافی با عنوان «برای روسیه‌ای بدون فساد و بی‌قانونی» را پایه‌گذاری کرد که ثبت آن به عنوان یک حزب از سوی دولت حاکم رد شد. وی درنهایت در سال ۲۰۱۲ میلادی حزب جمهوریخواه روسیه را پایه‌گذاری کرد.

معترض همیشگی، برای همیشه خاموش شد
آیا معمای ترور «بوریس نمتسوف» حل می‌شود؟
«بوریس نمتسوف، از رهبران اپوزیسیون روسیه به ضرب گلوله در مسکو کشته شد.» این خبری تکان‌دهنده بود که یک هفته پیش رسانه‌های خبری روسیه منتشر کردند. این حادثه درست سه ساعت پس از انتقاد نمتسوف از تجاوز روسیه به خاک اوکراین رخ داد. او یکی از مخالفان سرسخت دخالت ولادیمیر پوتین در امور داخلی همسایگان روسیه از جمله اوکراین بود. بوریس نمتسوف مبارز بی‌باکی بود که از فساد پوتین در المپیک سوچی پرده برداشت و در حال آماده کردن پرونده‌ای در مورد اوکراین بود. باراک اوباما خواستار تحقیق بی‌طرفانه و شفاف در مورد این قتل شد. اندکی پیش از برگزاری تظاهرات بزرگ مخالفان سیاست روسیه در اوکراین بوریس نمتسوف، از رهبران سرشناس مخالف ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه به ضرب گلوله در مسکو کشته شد. این حادثه اواخر شامگاه جمعه (۲۷ فوریه مصادف با ۸ اسفند) در نزدیکی کاخ کرملین، محل اقامت ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه رخ داده است.
سخنگوی وزارت کشور روسیه گفت، در ساعات پایانی شامگاه جمعه بوریس نمتسوف در حال عبور از روی پلی در نزدیکی کاخ کرملین بود که فردی ناشناس از پشت چهار گلوله به سوی او شلیک کرد.
بوریس نمتسوف، ۵۵‌ساله و معاون پیشین نخست‌وزیر روسیه، از منتقدان برجسته ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه بود. نمتسوف تنها سه ساعت پیش از به قتل رسیدن در گفت‌وگویی با رادیو «اکو» (Echo) در مسکو ولادیمیر پوتین را به تجاوز بی‌معنا به خاک اوکراین متهم کرد، تجاوزی که به گفته نمتسوف، اقتصاد روسیه را در بحران فرو برده است. خبرگزاری‌ها از این مصاحبه رادیویی به عنوان میراث سیاسی نمتسوف یاد کرده‌اند.
النا الکسی‌یوا، سخنگوی وزارت کشور روسیه گفت، نمتسوف به همراه یک خانم جوان حدود ساعت 23 و 15 دقیقه روی پل سنگی در نزدیکی کاخ کرملین در حال حرکت بود که یک خودرو به او نزدیک شد.
دادستانی روسیه نیز صبح شنبه اعلام کرد برابر تحقیقات انجام‌شده، فردی ناشناس از داخل یک خودرو هفت تا هشت بار به سوی نمتسوف شلیک و چهار گلوله به قربانی اصابت کرده است. میخائیل کاسیانوف، نخست‌وزیر سابق روسیه و یکی از همراهان نمتسوف گفت، در قرن ۲۱ و در سال ۲۰۱۵، رهبر اپوزیسیون در کنار کاخ کرملین به قتل رسیده است. کاسیانوف افزود، بوریس نمتسوف سال‌ها مبارزه می‌کرد تا روسیه کشوری آزاد و دموکراتیک شود و اکنون هزینه این مبارزه را پرداخته است. خبرگزاری فرانسه از مسکو گزارش داده که حادثه ترور نمتسوف پایتخت را در شوک فروبرده است. مردم روی پل محل ترور نمتسوف گل نهاده‌اند.

هزینه سنگین افشای فساد پوتین!
بوریس نمتسوف، سیاستمداری که به ضرب گلوله کشته شد، مبارز بی‌باکی بود که از فساد پوتین در المپیک سوچی پرده برداشت و در حال آماده کردن پرونده‌ای در مورد اوکراین بود. نمتسوف در سال ۲۰۱۳ به دنبال راهی برای انضمام تعداد بیشتری از مقامات رژیم پوتین به قانون آمریکا بود که آنها را از ورود به روسیه منع می‌کرد یا هرگونه دارایی آنها را در این کشور مسدود می‌کرد. این معاون پیشین نخست‌وزیری روسیه که در نزدیکی کرملین کشته شد، دشمنان بسیاری داشت که البته مهم‌ترین‌شان رئیس‌جمهوری روسیه بود. او خوش‌تیپ، کاریزماتیک و در غرب و اروپای شرقی محبوب بود. آندری سانیکوف، نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری بلاروس و مخالف و قربانی شکنجه لوکاشنکو در همان دوره به نمتسوف گفته بود: «نخست بلاروس را آزاد می‌کنیم و بعد روسیه را.» نمتسوف با اشتیاق پذیرفته بود. او قصد داشت روز یکشنبه راهپیمایی را علیه جنگ ولادیمیر پوتین در اوکراین که از سوی هیچ‌کس به رسمیت شناخته نشد، رهبری کند. او که در حال قدم زدن با آنا دوریکایا، یک مدل اوکراینی بود، هدف شلیک چندین گلوله قرار گرفت. نمتسوف و لئونید مارتینیک دو سال پیش گزارشی را تحت عنوان «المپیک زمستانی در مناطق نیمه‌گرمسیری: فساد و سوءاستفاده در سوچی» منتشر کردند که پوتین را متهم می‌کرد به‌طور شخصی در این پروژه بزرگ و بی‌بندوبار مباشرت داشته و در نتیجه مسوول «رشوه و اختلاس» حدود ۲۶ میلیارد‌دلاری ناشی از آن است. آنها لیست اسامی را اعلام کردند. نمتسوف که متولد سوچی است و مارتینیک افشا کردند که سرمایه‌گذاران خصوصی بخش عمده هزینه‌های این المپیک را متحمل می‌شدند و تنها دو تن از آنها تامین‌کنندگان خصوصی گران‌ترین بازی‌های زمستانی جهان بودند. علاوه بر این، آنها نشان دادند که چطور ۱۵ درصد پول «المپ استوری»، شرکت دولتی که برای تامین مالی المپیک راه‌اندازی شده بود به بوریس و آرکادی روتنبرگ، دوستان دوران کودکی پوتین تعلق گرفت. او در مورد گزارش‌اش گفته بود: پوتین بخشی از یک مافیاست. او فرصتی را در اختیار دوستانش قرار داد تا مقداری نقدینگی جذب کنند. آمریکا با این مساله موافق است. پس از حمله روسیه به اوکراین بود که وزارت خزانه‌داری آمریکا روتنبرگ‌ها یاکونین را به دلیل دوستی با پوتین تحریم کرد. به گفته ایلیا یاشین، یکی از دوستان صمیمی نمتسوف، وی در حال آماده کردن یک سند جدید که ظاهراً باعث حضور نظامی روسیه در اوکراین می‌شد، بود. قتل یکی از مقامات سابق دولت در مرکز مسکو به اندازه کافی و بدون اشاره به شخصیت تهدیدآمیز وی نیز نگران‌کننده است. لایف‌نیوز یکی از نخستین خروجی‌هایی بود که مرگ نمتسوف را تایید کرد. پوتین که معمولاً در مورد قتل شخصیت‌های عالی‌رتبه در روسیه آنقدر محتاط سخن می‌گوید که به ندرت نام آنها را ذکر می‌کند، هیچ زمانی را برای اعلام اینکه شخصاً بر تحقیقات مربوط به این جنایت نظارت خواهد کرد از دست نداد. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین به خبرنگاران گفت که ترور نمتسوف یک اقدام تحریک‌آمیز بوده است. به عبارت دیگر، این اقدام توطئه‌ای از جانب دشمنان پوتین بوده که برای ضربه زدن به وی طراحی شده است. در دسامبر ۱۹۳۴ سرگئی کیروف، رهبر بلشویک در دفترش ترور شد و در پی آن ژوزف استالین اظهارنظری تقریباً مشابه در مورد آن جنایت داشت. در واقع قتل کیروف در دوره آزار و اذیت سیستماتیک مخالفان منطقه استالین انجام شد که به پاکسازی بزرگ شهرت یافت. در آن دوره این‌طور استدلال می‌شد که استالین شخصاً دستور این ترور را داده تا وجود یک دام سیاسی را توجیه کند. به گفته وادی‌ام پروخوروف، وکیل نمتسوف، «چندین ماه پیش، بوریس در شبکه‌های اجتماعی از سوی چند گردن‌کلفت، تهدید شده بود». البته دور از انتظار است که قاتل این‌طور علنی از برنامه خود صحبت کند. در آن دوره این اظهارات تهدیدآمیز به مراکز قانونی انتقال داده‌شده اما از آن زمان هیچ خبری به وکیل وی داده نشد. یک مساله روشن است: هیچ یک از افراد در حلقه نزدیک به نمتسوف در حال حاضر احساس امنیت ندارند.

واکنش پوتین و رهبران خارجی
دیمیتری پسکوف، سخنگوی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه قتل بوریس نمتسوف را عملی وحشیانه و تحریک‌آمیز خواند که به گفته او، این قتل نشان می‌دهد با برنامه‌ریزی بوده و عده‌ای برای این ترور اجیر شده‌اند.
پسکوف گفت، رئیس‌جمهور روسیه مراتب تاسف خود را به خانواده و بستگان نمتسوف اطلاع داده است. سخنگوی ولادیمیر پوتین همچنین افزود، رئیس‌جمهور مقام‌های ارشد وزارت کشور و سازمان امنیت داخلی روسیه را موظف کرده که جریان تحقیقات درباره قتل نمتسوف را شخصاً بر عهده بگیرند. باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا قتل بوریس نمتسوف را بی‌رحمانه و وحشیانه خواند و آن را محکوم کرد. در بیانیه کاخ سفید که ساعتی پس از حادثه انتشار یافت، آمده است: ما دولت روسیه را به بررسی سریع، بی‌طرفانه و شفاف این جنایت فرامی‌خوانیم. کاخ سفید همچنین گفته است مسوولان این قتل باید پاسخگوی عمل خود باشند.
اوباما همچنین به خانواده بوریس نمتسوف و مردم روسیه که به گفته او، یکی از سرشناس‌ترین و سخنورترین مدافعان خود را از دست داده‌اند، تسلیت گفت. اوباما نمتسوف را مدافع خستگی‌ناپذیری توصیف کرد که توان خود را صرف احقاق حقوق مردم روسیه کرد، حقوقی که به همه انسان‌ها تعلق دارد. اوباما همچنین مبارزه شجاعانه نمتسوف علیه فساد را تحسین کرد. اوباما و بوریس نمتسوف در سال ۲۰۰۹ هنگام سفر اوباما به روسیه با یکدیگر دیدار کردند. فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهور فرانسه نیز قتل فجیع بوریس نمتسوف را به شدت محکوم کرد. رئیس‌جمهور فرانسه نمتسوف را «مدافع شجاع و خستگی‌ناپذیر دموکراسی» نامید. اولاند همچنین مبارزه سرسختانه نمتسوف علیه فساد را تحسین کرد. پترو پروشنکو، رئیس‌جمهور اوکراین نیز می‌گوید از ترور نمتسوف تکان خورده است. پروشنکو در صفحه خود در فیس‌بوک نوشت، بوریس نمتسوف پلی میان اوکراین و روسیه بود و این پل توسط قاتل او تخریب شد. پروشنکو افزود، من فکر نمی‌کنم این حادثه تصادفی بوده است. بوریس نمتسوف فعالیت سیاسی خود را با فرمانداری نیژنی نووگوراد در روسیه مرکزی آغاز کرد. در سال‌های ۱۹۹۷ و ۱۹۹۸ در زمان ریاست‌جمهوری بوریس یلتسین معاون نخست‌وزیر و طراح اصلاحات اقتصادی لیبرال در کشورش بود. در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۰۸ او از سوی بلوک لیبرال نامزد انتخابات شد اما پیش از انتخابات از رقابت‌ها کنار کشید. یک سال پیش به دلیل شرکت در تظاهرات اعتراضی چندین روز را در زندان به سر برد. بوریس نمتسوف از جمله رهبرانی بود که مردم را به تظاهرات بزرگ مخالفان جنگ در اوکراین در روز اول ماه مارس (یکشنبه) دعوت کرده بود. لئونید ولکوف، یکی دیگر از سازمان‌دهندگان این تظاهرات ساعتی پس از ترور نمتسوف گفت: این تظاهرات لغو شده و به جای آن یک راهپیمایی در بزرگداشت نمتسوف در مرکز شهر مسکو در روز یکشنبه برگزار خواهد شد.

خاموشی زبان سرخ در میدان سرخ
آخرین سخنان نمتسوف چه بود؟
بوریس نمتسوف، از سیاستمداران منتقد دولت روسیه که در نزدیکی کاخ کرملین کشته شد، حدود ساعت ۸ شب با شبکه رادیویی Ekho Moskvyat مصاحبه کرد. یعنی کمتر از چهار ساعت قبل از آنکه هدف گلوله قرار بگیرد. او در این مصاحبه با تاکید بر ضرورت برگزاری انتخابات سالم در روسیه تاکید می‌کند که انجام اصلاحاتی سیاسی برای حل بحران در آن کشور ضروری است. بوریس نمتسوف خواهان پایان سریع جنگ با اوکراین نیز شد و دولت روسیه را متهم کرد که نزدیک به یک سال پیش و زمانی که شبه‌جزیره کریمه درصدد استقلال برآمد، تجاوز به اوکراین را آغاز کرده است. او همچنین ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه را متهم کرد که نزدیک به یک سال پیش و زمانی که حضور نظامیان روس در کریمه را تکذیب کرد، دروغ گفته است و اضافه کرد ویدئویی در اختیار دارد که نشان می‌دهد نیروهای امنیتی روسیه بین افرادی حضور داشتند که در آن زمان ساختمان پارلمان جمهوری کریمه را اشغال کردند. این فعال سیاسی گفت به باور او بحران روسیه با تجاوز به اوکراین شروع شد و بعد با تحریم‌ها و انزوای روسیه ادامه پیدا کرد. او همچنین گفت که دولت روسیه مشغول تبلیغاتی گسترده به نفع خود است که زمینه‌ساز تحریف ذهن مردم آن کشور شده است. نمتسوف که پیش از این معاون سابق نخست‌وزیر روسیه نیز بود، شب جمعه، ۲۷ فوریه، هنگام عبور از پلی در نزدیکی کاخ کرملین در مسکو چهار بار از پشت هدف قرار گرفت و کشته شد.

خاکسپاری نمتسوف
ده‌ها هزار نفر از هواداران بوریس نمتسوف، سیاستمدار کشته‌شده روس در مراسم وداع با وی در مرکز «ساخاروف» شرکت کردند. در این مراسم که در مسکو با سخنرانی بر سر جسد نمتسوف برپا شد، علاوه بر اعضای خانواده و بستگان وی، همسر بوریس یلتسین، نخستین رئیس‌جمهوری روسیه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی نیز حضور داشت. جسد بوریس نمتسوف سپس به گورستانی انتقال یافت که پیکر «آنا پولیتکوفسکایا»، روزنامه‌نگار روس نیز دفن شده است. وی نیز از منتقدان کرملین بود، که در اکتبر 2006 میلادی به قتل رسید. تعدادی از سیاستمداران اروپایی به دلیل اعمال محدودیت از سوی دولت روسیه در صدور ویزا، نتوانستند در این مراسم شرکت کنند. کاخ کرملین این محدودیت‌ها را در پی وضع تحریم‌های اقتصادی علیه فدراسیون روسیه اعمال کرده است. نمتسوف، سیاستمدار کشته ‌شده، یکی از سرسخت‌ترین منتقدان دخالت روسیه در شرق اوکراین بود و همواره درباره فساد در نظام سیاسی این کشور افشاگری می‌کرد. قتل مرموز این منتقد ۵۵‌ساله در سطح داخلی و بین‌المللی با انتقادهای فراوانی روبه‌رو بوده است. هزاران نفر در مسکو روز یکشنبه با نثار شاخه‌های گل یاد او را گرامی داشتند.

دراین پرونده بخوانید ...

دیدگاه تان را بنویسید

 

پربیننده ترین اخبار این شماره

پربیننده ترین اخبار تمام شماره ها