شناسه خبر : 11725 لینک کوتاه

رولت کره‌ای

تقابل با کره‌ شمالی

اقدامات دو هفته گذشته کره‌ شمالی حتی در مقایسه با معیارهای پرخاشگرانه خود آن کشور بی‌سابقه بوده است.

جواد طهماسبی
The Economist
اقدامات دو هفته گذشته کره‌ شمالی حتی در مقایسه با معیارهای پرخاشگرانه خود آن کشور بی‌سابقه بوده است. دیکتاتور جوان کره، کیم جونگ‌اون ایالات متحده را به نبردی هسته‌ای تهدید کرد، وعده داد تا بارانی از موشک بر سرزمین آمریکا و پایگاه‌های نظامی هاوایی و گوام فرو ریزد، با کره ‌جنوبی وضعیت جنگی اعلام کرد، خبر داد که به زودی رآکتور تولید پلوتونیوم را در سایت هسته‌ای یانگ بیون راه‌اندازی می‌کند تا بتواند اورانیوم بیشتری برای تولید سلاح هسته‌ای غنی‌سازی کند و ورود مدیران کره ‌جنوبی به مجتمع صنعتی کوی‌سانگ را ممنوع کرد تا تنها نشانه همکاری بین دو کره نیز از میان برداشته شود. تمام این رویدادها پس از سومین آزمایش هسته‌ای رژیم در ماه فوریه اتفاق افتاد. از سال 1994، زمانی که کره‌ شمالی و آمریکا با جنگ به اندازه تار مویی فاصله داشتند این تنش‌ها به بدترین وضعیت در شبه‌جزیره کره رسیده است.
سوال اینجاست که چه عاملی این شرایط را برانگیخت و چگونه می‌توان به آنها پاسخ داد. کاخ سفید تلاش کرد تا خصومت‌ها را آرام کند و بیان کرد که گفتارها و اقدامات یکسان نخواهد بود و برخی از تهدیدها صرفاً بلوف هستند. تهدید هسته‌ای علیه سرزمین آمریکا کاملاً توخالی است و سال‌ها طول می‌کشد تا کره بتواند به فناوری ارسال موشک‌های دارای کلاهک هسته‌ای دست پیدا کند. کره‌ شمالی مجبور است تحول عظیمی در ارتش 1/1 میلیون نفری خود ایجاد کند. پیونگ‌یانگ که پایتخت کره است به هیچ عنوان شباهتی به شهر آماده جنگ ندارد اما همزمان دلایل تاسف‌باری مشاهده می‌شود که نشان می‌دهد باید تهدیدهای آقای کیم را جدی قلمداد کرد. می‌توان به راحتی تصور کرد چگونه حلقه تحریک و بازداری از کنترل خارج می‌شود به ویژه اگر ایالات متحده و کره ‌جنوبی در مورد اقدامات کره‌ شمالی قضاوتی غلط انجام دهند. حتی اگر جنگی هسته‌ای در نگیرد تنش در شبه‌جزیره پرجمعیت کره عواقب بسیار وخیمی به همراه خواهد داشت. کره‌ شمالی ناتوان در زمان کوتاهی توسط آمریکا و کره‌ جنوبی خلع سلاح خواهد شد اما نمی‌توان وفاداری متعصبانه ارتش آن کشور را نادیده گرفت. جنگ تلفات انسانی سنگینی به همراه خواهد داشت. بیش از 7/1 میلیون سرباز در شبه‌جزیره کره خدمت می‌کنند و توپ‌های نظامی کره‌ شمالی شهر پرجمعیت سئول را هدف قرار داده‌اند. ژنرال‌های آمریکایی حدس می‌زنند که بروز جنگ حداقل یک میلیون نفر تلفات خواهد داشت که هزاران نفر از آنها آمریکایی خواهند بود. جنگ علاوه بر تلفات انسانی اقتصاد رو به شکوفایی آسیا را هم به بن‌بست می‌کشاند.
علاوه بر این، آقای کیم رهبری نظامی را بر عهده گرفته است که اهمیتی برای خشونت علیه مردم خود قائل نیست. بین 150 تا 200 هزار فرد و یا کل خانواده در کره‌ شمالی زندانیان سیاسی هستند که در بدترین بازداشتگاه‌ها به سر می‌برند. کشاورزان به گروه‌های مختلف دسته‌بندی شده‌اند و دشوارترین کارهای جسمی را به انجام می‌رسانند. زنانی که تلاش می‌کنند با قاچاق پناهندگان در مرز چین امرار معاش کنند در صورت عدم پرداخت رشوه مناسب هدف گلوله قرار می‌گیرند. از برخی جهات کره‌ شمالی تحت حاکمیت رهبر جدید خود نسبت به زمان پدرش که در سال 2011 وفات کرد بسیار ترسناک‌تر شده است. امیدهای اولیه مبنی بر اینکه آقای کیم ممکن است جوانی خواهان تغییر باشد با انفجارهای هسته‌ای و تولید نامحدود بمب به ناکامی گرایید. برخی عقیده دارند که او در سال 2010 فرمان غرق رزمناو کره ‌جنوبی با 46 خدمه و گلوله‌باران جزیره متعلق به کره ‌جنوبی را صادر کرده است. کیم جونگ‌ایل عملاً جهان خارج را در درون خود به لرزه انداخته بود و اکنون پسرش به طرز وحشیانه‌ای تنش‌ها را شدت بخشیده است. هیچ کس نمی‌داند چگونه می‌توان او را از آستانه جنگ بازگرداند. انجام چنین کاری تا اندازه‌ای به انگیزه‌های او بستگی دارد. شاید پرخاشگری مسیری باشد که او برای اثبات توانایی رهبری خود به سرداران قدیمی کشور در پیش گرفته است. شاید او ادعا کند که قصد داشته تهدید امپریالیسم را از بین ببرد و سپس آرام بگیرد. شاید او از ایجاد بحران و هیاهو لذت می‌برد گویی که در حال بازی ویدئویی است و از همه نگران‌کننده‌تر، شاید او دچار غرور بیش از حد شده و مرتکب محاسبات اشتباه شود.
هرگاه پدر آقای کیم تنش‌آفرینی می‌کرد حداقل چنین وانمود می‌شد که جایی برای چانه‌زنی باقی مانده است. کره‌ شمالی در مقابل کمک، نفت و یا دریافت احترام حاضر می‌شد به میز مذاکرات بر سر برنامه خلع سلاح هسته‌ای بازگردد. این برنامه اغلب ظاهرسازی بود اما حداقل تا مدتی کره‌ شمالی را مشغول می‌کرد و شاید هم مانند توافق توقف کار رآکتور یونگ بیون در سال 2007 روند تولید سلاح‌های هسته‌ای کشور را کند می‌کرد. اما در حال حاضر آقای کیم اعلام کرده است توانایی هسته‌ای کشورش قابل مذاکره نیست.

عقب‌نشینی بدون امتیاز
غرب چه کاری باید انجام دهد؟ در درازمدت بهترین راه سرنگونی آقای کیم از درون خود کشور است. اکنون طبقه جدیدی از بازرگانان در حال ظهور است که تنها امید برای اقتصاد کشور به حساب می‌آید. جهان باید تلاش‌های خود در جهت همکاری با این گروه و سایر عوامل خواهان تغییر را مضاعف کند. این کار را می‌توان از طریق آشنا ساختن مقامات رده میانی با نحوه عملکرد جوامع دارای اقتصاد بازار و قانون‌مدار و همچنین تامین بودجه ایستگاه‌های رادیویی که اخبار جهان را به کره‌ شمالی ارسال می‌کنند انجام داد. اما این پاسخ درازمدت است. در حال حاضر این ضرورت احساس می‌شود که باید آقای کیم را سر جای خود نشاند. به هر حال او تنها وعده ارزشمند کشورش یعنی تعلیق برنامه‌های هسته‌ای را زیر پا گذاشته است. کره‌ شمالی و سایر تولیدکنندگان سلاح‌های هسته‌ای باید بفهمند که اقدامات‌شان به بهای سنگینی تمام می‌شود. به همین دلیل رئیس‌جمهور کره ‌جنوبی به صراحت اعلام کرد حملات مخفیانه همسایه شمالی مانند حملات سال 2010 با پاسخی کوبنده مواجه خواهند شد. آمریکا حق دارد تا سامانه دفاع موشکی را به گوام بفرستد. پرواز بمب‌افکن‌های 2B که قادر به حمل بمب‌های هسته‌ای هستند بر فراز شبه‌جزیره کره نشانه‌ای دال بر حمایت ایالات متحده از کره ‌جنوبی و اخطاری برای کره‌ شمالی بود. اگر خانم پارک از پشتیبانی آمریکا مایوس شود ممکن است کره ‌جنوبی خود در جست‌وجوی دستیابی به سلاح هسته‌ای برآید. اکنون بیش از هر زمان دیگر آمریکا باید چین را متقاعد سازد تا در مواضع خود تجدید نظر کند. به استثنای کمک‌های بشردوستانه برای مردم فلاکت‌زده کره‌ شمالی هرگونه مراودات بازرگانی که به نفع رژیم آن کشور باشد باید متوقف شود. چین که خود از آزمایش‌های هسته‌ای اخیر کره‌ شمالی نگران است به تحریم‌های مالی جدید سازمان ‌ملل علیه این کشور رای مثبت داد. چین این توانایی را دارد تا جلوی مهم‌‌ترین منابع تامین مالی کره‌ شمالی را بگیرد. با وجود این تعهد چین برای اجرای تحریم‌ها شکننده است و ظاهراً این کشور اصرار دارد تا حساب‌های دو بانک بزرگ شانگهای که صدها میلیون دلار دارایی آقای کیم و خانواده‌اش در آنها قرار دارند از تحریم‌ها مستثنی شوند. تلاش‌ها در جهت تغییر رفتار کره‌ شمالی تا به حال ناکام مانده‌اند. اما هنوز راه‌های زیاد دیگری در پیش رو قرار دارد.

دراین پرونده بخوانید ...

دیدگاه تان را بنویسید

 

پربیننده ترین اخبار این شماره

پربیننده ترین اخبار تمام شماره ها