تاریخ انتشار:
بازگشایی سفارت بریتانیا در تهران
ادعاهای فرمانده سابق و سیل تکذیب‌نامه‌ها
سرانجام پس از حدود چهار سال با سفر فیلیپ هاموند وزیر امورخارجه بریتانیا به تهران سفارت‌های ایران و بریتانیا در لندن و تهران به صورت همزمان بازگشایی شدند.
در روزهای پایانی هفته دولت به سر می‌بریم. بسیاری از اخبار و برنامه‌های رئیس‌جمهور و اعضای کابینه در هفته دولت مرتبط با این ایام بود. «اعتماد» در مطلبی طنزگونه در این باره نوشت: «... در سال‌های گذشته به‌ویژه در دوره زمامداری دولت‌های نهم و دهم رسم بر این بوده است که دولتمردان برای آنچه که هر چه باشکوه‌تر برگزار شدن برنامه‌های این هفته می‌نامیدند، از دو ابزار مهم و کلیدی یعنی قیچی و کلنگ به هر صورت ممکن بهره ببرند. هر طرح و پروژه‌ای که دم‌دست‌شان می‌آمد یا روبان افتتاح آن قیچی می‌شد یا کلنگ آن بر زمین می‌نشست.
خلق‌الله هم با حیرت سیاهه پروژه‌ها و فیلم‌های شیرین‌کاری‌های عزیزان دولتی را تماشا می‌کردند، اما کمتر اثری از اقدامات در زندگی خود می‌یافتند. با همه این احوال و با توجه به نوع رفتار دولت یازدهم، به نظر می‌رسد این شیوه تبلیغاتی در ایام زمامداری جناب حسن روحانی -البته تا 1394- تغییر کرده است و قرار نیست، مانند دست‌کم یک دهه گذشته در این ایام تنها شاهد ژست‌های عزیزان کابینه با قیچی و کلنگ در کنار تابلوهای پروژه‌های کوچک و بزرگ باشیم. البته باز باید تاکید کنیم تا همین شهریورماه1394، اصلاً بعید نیست که در دو سال بعد برخی دولتی‌ها برای ایجاد موج هم که شده به روش‌های تبلیغاتی گذشته متشبث شوند و قیچی و کلنگ‌ها را از گنجه بیرون آورده و روز از نو و روزی ازنو.»
خلق‌الله هم با حیرت سیاهه پروژه‌ها و فیلم‌های شیرین‌کاری‌های عزیزان دولتی را تماشا می‌کردند، اما کمتر اثری از اقدامات در زندگی خود می‌یافتند. با همه این احوال و با توجه به نوع رفتار دولت یازدهم، به نظر می‌رسد این شیوه تبلیغاتی در ایام زمامداری جناب حسن روحانی -البته تا 1394- تغییر کرده است و قرار نیست، مانند دست‌کم یک دهه گذشته در این ایام تنها شاهد ژست‌های عزیزان کابینه با قیچی و کلنگ در کنار تابلوهای پروژه‌های کوچک و بزرگ باشیم. البته باز باید تاکید کنیم تا همین شهریورماه1394، اصلاً بعید نیست که در دو سال بعد برخی دولتی‌ها برای ایجاد موج هم که شده به روش‌های تبلیغاتی گذشته متشبث شوند و قیچی و کلنگ‌ها را از گنجه بیرون آورده و روز از نو و روزی ازنو.»
در روزهای اخیر هم حامیان و هم مخالفان توافق ایران و قدرت‌های جهانی وارد گود تبلیغات شده‌اند و تلاش دارند تا جای ممکن بر افکار عمومی و مجالس دو کشور ایران و ایالات متحده اثر بگذارند. در همین ایام در فضای مجازی تصویری دست‌به‌دست می‌شود که هرچند در صحت و سندیت آن شبهاتی پیش آمده است اما خود این دست‌به‌دست شدن‌ها نشان‌دهنده استقبال مردم کشورهای مختلف از توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ است. به گزارش «خبرآنلاین» تصویری در نرم‌افزارهای پیام‌رسان و شبکه‌های اجتماعی به گردش درآمده که در توضیح آن نوشته شده است: «بیلبورد حمایت از توافق هسته‌ای با عکس جواد ظریف و جان کری، نصب شده در ایالت نیوجرسی.» نشردهندگان می‌گویند این تصویر از جمله طرح‌های باراک اوباما برای کسب نظر موافق کنگره آمریکاست، اقدامی که طی آن از مردم خواسته شده با کنگره تماس گرفته و تاکید کنند با توافق موافقت کند.
در مجالس دو کشور هم شاهد تحولاتی هستیم. طبق اخبار رسانه‌های جهانی هری رید رهبر دموکرات‌ها در سنا به صف حامیان توافق پیوسته است. در مجلس ایران اما به نظر می‌رسد برخی از منتقدان دولت ابتکار عمل را در دست گرفته باشند. انتخاب علیرضا زاکانی نماینده منتقد دولت به ریاست کمیسیون بررسی برجام در مجلس نشانه‌های مثبتی را به افکار عمومی و رسانه‌های جهانی ارسال نکرد.
«کیهان» نیز این روزها به شدت خواهان فعالیت بیشتر منتقدان برجام در مجلس است. این روزنامه چهارشنبه هفته پیش در گزارش یک خود با عنوان «برجام بلاتکلیف است /تعطیلی مجلس به صلاح نیست» نوشت: «در حالی که ده‌ها تن از نمایندگان مجلس خواستار تغییر برنامه تعطیلات مجلس بودند، هیات رئیسه با این موضوع مخالفت کرده و از فردا به مدت سه هفته مجلس تعطیل خواهد بود. از فردا مجلس شورای اسلامی در این موقعیت حساس که به نوعی یک پیچ تاریخی بااهمیت قلمداد می‌شود، باز به تعطیلات می‌رود. طبق برنامه‌ریزی مجلس، نمایندگان از 7 تا 12 شهریورماه بار دیگر برای سرکشی در حوزه انتخابیه حضور می‌یابند و بلافاصله پس از آن مرحله دوم تعطیلات تابستانی نمایندگان نیز از 14 تا 26 شهریورماه آغاز می‌شود و 29 شهریور نمایندگان برای رسیدگی به طرح‌ها و لوایح و دستور جاری مجلس در خانه ملت حضور می‌یابند... در این بازه زمانی که نمایندگان در تعطیلات به سر می‌برند کشور زمان زیادی را از دست می‌دهد چرا که تا 28 شهریور کنگره آمریکا وقت دارد تا برجام را بررسی کند و در صورتی که کنگره آن را رد کند، اوباما 12 روز فرصت دارد تا آن را وتو کند و بنابراین تا اوایل مهر این
فرآیند طول می‌کشد و این در حالی است که نمایندگان مجلس 29 شهریور پس از بیش از سه هفته به بهارستان بازمی‌گردند.
این تعطیلات تامل‌برانگیز مجلس در شرایط کنونی هر فرد آگاهی را به یاد تعطیلات مجلس در دوران مذاکرات نهایی ایران با 1+5 که منجر به نگارش متن توافق هسته‌ای شد، می‌اندازد، چرا که در جریان مذاکرات حساس وین که به تهیه برجام منتهی شد نمایندگان در دور نخست تعطیلات تابستانی بودند و این تعطیلات امکان تاثیرگذاری را از مجلس به عنوان نهادی که قرار است در راس امور باشد گرفته بود.» در همین روزهای پیش از تعطیلات از راهروهای پارلمان خبر می‌رسد که طرح‌های سوال و استیضاح علی‌اصغر فانی، محمود گودرزی، محمد فرهادی و... در حال جمع‌آوری امضاست.
این تعطیلات تامل‌برانگیز مجلس در شرایط کنونی هر فرد آگاهی را به یاد تعطیلات مجلس در دوران مذاکرات نهایی ایران با 1+5 که منجر به نگارش متن توافق هسته‌ای شد، می‌اندازد، چرا که در جریان مذاکرات حساس وین که به تهیه برجام منتهی شد نمایندگان در دور نخست تعطیلات تابستانی بودند و این تعطیلات امکان تاثیرگذاری را از مجلس به عنوان نهادی که قرار است در راس امور باشد گرفته بود.» در همین روزهای پیش از تعطیلات از راهروهای پارلمان خبر می‌رسد که طرح‌های سوال و استیضاح علی‌اصغر فانی، محمود گودرزی، محمد فرهادی و... در حال جمع‌آوری امضاست.
ادعاهای فرمانده سابق و سیل تکذیب‌نامه‌ها
در روزهای نخست هفته پیش گفت‌وگوی اسماعیل احمدی‌مقدم رئیس پیشین ناجا با «رمزعبور» واکنش‌های زیادی را به همراه داشت. «شرق» در این باره نوشت: فرمانده نیروی انتظامی وقت که هربار خاطره‌ای از ۸۸ رو می‌کند، در این گفت‌وگو از نقش «احمدی‌نژاد» در ماجراهای آن سال گفته است. ناگفته‌های فرمانده سابق نیروی انتظامی از رئیس دولت سابق خواندنی است...فرمانده سابق نیروی انتظامی در این گفت‌وگو از تصورات پیروزی «احمدی‌نژاد» پیش از انتخابات گفته است: «خودش را از پیش برنده می‌دانست. حتی به من گفته بود تلاش کنید خاتمی به میدان بیاید و یک بار برای همیشه پرونده‌اش جمع شود و برود پی کارش. نظرش این بود آنها باید یک بار شکست بخورند، تمام شوند و بروند.» ...او در ادامه به روز ۲۵ خرداد اشاره می‌کند و می‌گوید: «روز اول فتنه ۸۸ (احمدی‌نژاد) با آقای مشایی رفت مسکو و برگشت... از ساعت شش در دفترش جلسه بود. رفتم دیدم هیچ‌کس نیامده است و فقط من بودم.
بعد از من، آقای حسین طائب رسید. قبل از آمدن آقای طائب، ایشان گفت: «چه خبر؟» گفتم: «خیابان این جوری بود.» گفت: «خیلی خوب شد. دایره را تکان دادیم و اضافات و آشغال‌ها رو آمد. با آنها برخورد کنید و همه را جمع کنید ببرید. بروید خاتمی و بقیه را دستگیر کنید و شر همه را کم کنید و بروید.» گفتم: «مرد حسابی! چه می‌گویی؟ می‌روی مصاحبه و سخنرانی می‌کنی و می‌گویی خس و خاشاک و آت و آشغال. الان همه به خیابان‌ها ریخته‌اند و بحران است و نمی‌شود قضیه را به این سادگی جمع کرد و حالا می‌گویی بگیرید ببرید و تمام؟!» خیلی ناراحت و تند شدم و گفتم: «حالا اینها به کنار، برای چه می‌روی آنجا مشایی را با خودت می‌بری؟» پرسید: «چرا؟» گفتم: «علما نسبت به او موضع دارند و با این کارت، انگشت در چشم علما می‌کنی. چرا حالا که او را می‌بری وسط این فتنه، جلوی دوربین می‌بریش که همه او را ببینند؟ باید الان اوضاع را آرام کنیم و داری برعکس عمل می‌کنی».... فرمانده پیشین ناجا در این گفت‌وگو هم از «علی لاریجانی» نام برده و او را در آن روزها متهم به بازی دوگانه کرده است.
واکنش «علی لاریجانی» را که از سوی اصولگرایان تندرو به ساکت فتنه ملقب شده مورد نقد قرار داده و گفته است: «آقای لاریجانی رفتارهای شائبه‌آفرین داشت، مثلاً اجازه بدهید بروند فلان‌جا سخنرانی کنند یا چه اشکالی دارد در استادیوم آزادی جمع شوند؟... استدلال‌شان این بود که بد چیزی هم نشد. اگر این انتخابات ابطال شود، میرحسین به دلیل فتنه‌آفرینی‌اش و احمدی‌نژاد به خاطر رفتارهای سوءاش ردصلاحیت می‌شوند و هرکس رئیس‌جمهور شود، به نفع مملکت خواهد بود. از بین چه کسانی؟ سایر کاندیداهایی که باقی می‌مانند. کروبی، میرحسین و احمدی‌نژاد ردصلاحیت می‌شوند و این سه را اوت کنیم و رئیس‌جمهوری از بین باقی‌مانده‌ها انتخاب می‌شود. گفتیم این چه حرفی است که می‌زنید؟! مگر چنین چیزی ممکن است؟ بعضی از دوستان خودی که با آن طرف هم نبودند، فکر می‌کردند الان فرصت خوبی است که از شر احمدی‌نژاد و بقیه با هم خلاص شوند.
دعوای دوستان‌مان در مجلس با آقای لاریجانی از همین نقطه است، چون آقای لاریجانی با هر دو طرف موضع داشت.» این اظهارات با واکنش بسیاری از چهره‌های کشور مواجه شد. دفتر محمود احمدی‌نژاد رئیس دولت سابق، با انتشار تکذیب‌نامه‌ای اعلام کرد که اصولاً احمدی‌مقدم در حدی نبود که مورد مشورت رئیس دولت قرار بگیرد. برخی چهره‌های دیگر از نزدیکان علی لاریجانی رئیس مجلس گرفته تا مجمع روحانیون مبارز نیز اعلام کردند، که ادعاهای احمدی‌مقدم با واقعیت تطابق ندارد. این تکذبیه با واکنش رئیس پیشین ناجا مواجه شد. او به «خبرآنلاین» تاکید کرد: «...فعلاً هر صحبتی بکنم، تکذیب می‌شود! مگر اینکه چیزهایی بگوییم که همه خوش‌شان بیاید!... بگذارید گرد و خاک‌ها بخوابد، بعد صحبت می‌کنم.»
بعد از من، آقای حسین طائب رسید. قبل از آمدن آقای طائب، ایشان گفت: «چه خبر؟» گفتم: «خیابان این جوری بود.» گفت: «خیلی خوب شد. دایره را تکان دادیم و اضافات و آشغال‌ها رو آمد. با آنها برخورد کنید و همه را جمع کنید ببرید. بروید خاتمی و بقیه را دستگیر کنید و شر همه را کم کنید و بروید.» گفتم: «مرد حسابی! چه می‌گویی؟ می‌روی مصاحبه و سخنرانی می‌کنی و می‌گویی خس و خاشاک و آت و آشغال. الان همه به خیابان‌ها ریخته‌اند و بحران است و نمی‌شود قضیه را به این سادگی جمع کرد و حالا می‌گویی بگیرید ببرید و تمام؟!» خیلی ناراحت و تند شدم و گفتم: «حالا اینها به کنار، برای چه می‌روی آنجا مشایی را با خودت می‌بری؟» پرسید: «چرا؟» گفتم: «علما نسبت به او موضع دارند و با این کارت، انگشت در چشم علما می‌کنی. چرا حالا که او را می‌بری وسط این فتنه، جلوی دوربین می‌بریش که همه او را ببینند؟ باید الان اوضاع را آرام کنیم و داری برعکس عمل می‌کنی».... فرمانده پیشین ناجا در این گفت‌وگو هم از «علی لاریجانی» نام برده و او را در آن روزها متهم به بازی دوگانه کرده است.
واکنش «علی لاریجانی» را که از سوی اصولگرایان تندرو به ساکت فتنه ملقب شده مورد نقد قرار داده و گفته است: «آقای لاریجانی رفتارهای شائبه‌آفرین داشت، مثلاً اجازه بدهید بروند فلان‌جا سخنرانی کنند یا چه اشکالی دارد در استادیوم آزادی جمع شوند؟... استدلال‌شان این بود که بد چیزی هم نشد. اگر این انتخابات ابطال شود، میرحسین به دلیل فتنه‌آفرینی‌اش و احمدی‌نژاد به خاطر رفتارهای سوءاش ردصلاحیت می‌شوند و هرکس رئیس‌جمهور شود، به نفع مملکت خواهد بود. از بین چه کسانی؟ سایر کاندیداهایی که باقی می‌مانند. کروبی، میرحسین و احمدی‌نژاد ردصلاحیت می‌شوند و این سه را اوت کنیم و رئیس‌جمهوری از بین باقی‌مانده‌ها انتخاب می‌شود. گفتیم این چه حرفی است که می‌زنید؟! مگر چنین چیزی ممکن است؟ بعضی از دوستان خودی که با آن طرف هم نبودند، فکر می‌کردند الان فرصت خوبی است که از شر احمدی‌نژاد و بقیه با هم خلاص شوند.
دعوای دوستان‌مان در مجلس با آقای لاریجانی از همین نقطه است، چون آقای لاریجانی با هر دو طرف موضع داشت.» این اظهارات با واکنش بسیاری از چهره‌های کشور مواجه شد. دفتر محمود احمدی‌نژاد رئیس دولت سابق، با انتشار تکذیب‌نامه‌ای اعلام کرد که اصولاً احمدی‌مقدم در حدی نبود که مورد مشورت رئیس دولت قرار بگیرد. برخی چهره‌های دیگر از نزدیکان علی لاریجانی رئیس مجلس گرفته تا مجمع روحانیون مبارز نیز اعلام کردند، که ادعاهای احمدی‌مقدم با واقعیت تطابق ندارد. این تکذبیه با واکنش رئیس پیشین ناجا مواجه شد. او به «خبرآنلاین» تاکید کرد: «...فعلاً هر صحبتی بکنم، تکذیب می‌شود! مگر اینکه چیزهایی بگوییم که همه خوش‌شان بیاید!... بگذارید گرد و خاک‌ها بخوابد، بعد صحبت می‌کنم.»
بازگشایی سفارت بریتانیا در تهران
سرانجام پس از حدود چهار سال با سفر فیلیپ هاموند وزیر امورخارجه بریتانیا به تهران سفارت‌های ایران و بریتانیا در لندن و تهران به صورت همزمان بازگشایی شدند. این تحول در رسانه‌ها به صورت گسترده مورد توجه قرار گرفت. فیلیپ هاموند در نشست خبری مشترک با محمدجواد ظریف همتای ایرانی خود، بازگشایی سفارت را اولین قدم برای تسهیل روابط میان مردم ایران و انگلیس دانست. وزیر امور خارجه انگلیس با بیان اینکه ایران همواره در منطقه یک کشور مهم بوده و خواهد بود، اظهار داشت: از زمان انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس‌جمهور در ایران ما شاهد بودیم که جو بهتری برای بهبود روابط در بازگشایی سفارت‌ها داشته‌ایم. وزیر خارجه ایران نیز در این نشست خبری با تاکید بر اینکه ایران و انگلیس وارد مرحله جدیدی از روابط بر اساس احترام متقابل شده‌اند، گفت: این یک شروع مجدد برای روابط دو کشور است... ما با انگلستان اشتراک نظر برای مبارزه با داعش و تروریسم، ایجاد ثبات در منطقه و همکاری‌های اقتصادی داریم و در مورد برخی مسائل منطقه‌ای نیز نیاز به گفت‌وگو داریم. مراسم بازگشایی سفارت بریتانیا در تهران با حاشیه‌هایی نیز مواجه شد.
حاشیه‌هایی که سبب شد برخی از معترضان از سوی ناجا بازداشت شوند. در بریتانیا نیز بحث بازگشایی سفارتخانه‌ها مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. عصر ایران در این باره نوشت: «...معترضانی که چهار سال پیش از دیوار سفارت انگلیس بالا رفتند و بعضاً هیجان اعتراض خود را با تخریب اشیا و در و دیوار این سفارتخانه فرونشاندند، حالا هزینه تعمیرات را روی دست ایران گذاشته‌اند. هرچند وزارت خارجه انگلیس اعلام کرده است که هزینه تعمیرات سفارتخانه لندن در تهران را خود پرداخت کرده است. به گزارش روزنامه «دیلی‌تلگراف» دولت انگلیس نخواسته است پیش از بازگرداندن روابط دیپلماتیک کامل با ایران روی مساله غرامت پافشاری کند و وزارت امور خارجه با امید اینکه این مساله در آینده حل شود تمام هزینه‌های تعمیر سفارت در تهران را پرداخت کرده است.
این در حالی است که در مراسم بازگشایی سفارت انگلیس؛ مسوولان بلندپایه ایرانی حضور نداشتند. با این حال مجید تخت‌روانچی، معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه ایران در حاشیه همایش هسته‌ای دانشگاه علامه درباره پرداخت خسارت به انگلیس گفت: «ابتدا باید سفارتخانه‌ها فعال شوند و سپس موضوعاتی مثل خسارات و... را می‌توان به‌عنوان مسائل جاری در دستور کار و گفت‌وگو قرار داد... آنها باید تخمین خود از خسارت را اعلام کنند و بعد کارشناسان ما در فرآیندی که زمانبر هم هست این موضوع را بررسی می‌کنند. همان‌طور که در اوایل دهه 80 میلادی سفارت ما در لندن خسارت دید و این خسارت از سوی لندن به ما پرداخت شد.» رسانه‌های منتقد دولت در هفته پیش با موضعی بسیار انتقادی به این تحول پرداختند. در این زمینه به بخشی از یادداشتی از «وطن امروز» بسنده می‌کنیم. این روزنامه نوشت: «...امیدی که در سخنان هاموند نهفته است، موضوعی است که باید آن را جدی گرفت. با گشایش سفارت انگلستان در تهران -که می‌توان آن را سفارتخانه نیابتی آمریکا هم نامید- منطقی است فکر کنیم، آمریکا و انگلستان در پی آن هستند باز هم از این نقاط عطف در ایران تولید کنند.»
حاشیه‌هایی که سبب شد برخی از معترضان از سوی ناجا بازداشت شوند. در بریتانیا نیز بحث بازگشایی سفارتخانه‌ها مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. عصر ایران در این باره نوشت: «...معترضانی که چهار سال پیش از دیوار سفارت انگلیس بالا رفتند و بعضاً هیجان اعتراض خود را با تخریب اشیا و در و دیوار این سفارتخانه فرونشاندند، حالا هزینه تعمیرات را روی دست ایران گذاشته‌اند. هرچند وزارت خارجه انگلیس اعلام کرده است که هزینه تعمیرات سفارتخانه لندن در تهران را خود پرداخت کرده است. به گزارش روزنامه «دیلی‌تلگراف» دولت انگلیس نخواسته است پیش از بازگرداندن روابط دیپلماتیک کامل با ایران روی مساله غرامت پافشاری کند و وزارت امور خارجه با امید اینکه این مساله در آینده حل شود تمام هزینه‌های تعمیر سفارت در تهران را پرداخت کرده است.
این در حالی است که در مراسم بازگشایی سفارت انگلیس؛ مسوولان بلندپایه ایرانی حضور نداشتند. با این حال مجید تخت‌روانچی، معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه ایران در حاشیه همایش هسته‌ای دانشگاه علامه درباره پرداخت خسارت به انگلیس گفت: «ابتدا باید سفارتخانه‌ها فعال شوند و سپس موضوعاتی مثل خسارات و... را می‌توان به‌عنوان مسائل جاری در دستور کار و گفت‌وگو قرار داد... آنها باید تخمین خود از خسارت را اعلام کنند و بعد کارشناسان ما در فرآیندی که زمانبر هم هست این موضوع را بررسی می‌کنند. همان‌طور که در اوایل دهه 80 میلادی سفارت ما در لندن خسارت دید و این خسارت از سوی لندن به ما پرداخت شد.» رسانه‌های منتقد دولت در هفته پیش با موضعی بسیار انتقادی به این تحول پرداختند. در این زمینه به بخشی از یادداشتی از «وطن امروز» بسنده می‌کنیم. این روزنامه نوشت: «...امیدی که در سخنان هاموند نهفته است، موضوعی است که باید آن را جدی گرفت. با گشایش سفارت انگلستان در تهران -که می‌توان آن را سفارتخانه نیابتی آمریکا هم نامید- منطقی است فکر کنیم، آمریکا و انگلستان در پی آن هستند باز هم از این نقاط عطف در ایران تولید کنند.»
دیدگاه تان را بنویسید