مراسم تحلیف زیر سایه خاتمی

بدون شک یکی از خبرسازترین رخدادهای هفته پیش نخستین حضور حسن روحانی در قامت رئیس‌جمهور منتخب در دیدار کارگزاران عالی‌رتبه نظام با مقام معظم رهبری بود. نوع استقرار میهمانان بلندپایه نیز در این نشست در جای خود قابل تامل بود. به نظر می‌رسید روسای دولت دهم و یازدهم علاقه‌ای به هم‌نشینی با هم نداشته و هر دو ترجیح داده بودند که تا جای ممکن در کنار هم قرار نگیرند. محمود احمدی‌نژاد که از یکشنبه معروف سال پیش اختلافات پنهان خود با دو رئیس قوه را نیز در معرض دید همگان قرار داده بود، در این مراسم بهترین مکان را در همجواری با نوه رهبر کبیر جمهوری اسلامی که اتفاقاً او نیز یکی از منتقدان شاخص دولتش بود، دانست. احتمالاً رئیس دولت دهم با توجه به اخلاقِ حسنه حاج سیدحسن‌آقا اطمینان داشت که در حال و احوالپرسی‌های معمول با این چهره محبوب، از گزند نیش و کنایه‌های و گلایه‌های احتمالی در امان خواهد بود.
در این مراسم اما مقام معظم رهبری به مسائل مهمی به ویژه در عرصه دیپلماسی کشور اشاره کردند که بدون شک می‌تواند راه‌گشای دولت تدبیر و امید در این مسیر باشد. آیت‌الله خامنه‌ای درباره بحث تعامل با دنیا تصریح کردند: «...‌ما همواره معتقد به تعامل با دنیا بوده و هستیم اما نکته مهم در تعامل با دنیا، شناخت طرف مقابل و درک اهداف و شگردهای اوست زیرا اگر او را به درستی نشناسیم، پشت پا خواهیم خورد... در تعامل با دنیا، نباید عملکرد دشمنان خود را از یاد ببریم حتی اگر بنا بر مصالحی، آن را به روی او نیاوریم.» ایشان همچنین با اشاره به اظهارات اخیر دولتمردان و برخی از نمایندگان کنگره آمریکا برای مذاکره با ایران اعلام کردند: «در ابتدای امسال هم گفتم که به مذاکره با آمریکا خوش‌بین نیستم، اگرچه در سال‌های گذشته مذاکره در مسائل خاصی همچون عراق را منع نکردم... آمریکایی‌ها غیرقابل اعتماد و غیرمنطقی هستند و در برخوردهایشان صادق نیستند... موضع‌گیری مسوولان آمریکایی در همین چند ماه گذشته، بار دیگر ضرورت خوش‌بین نبودن به آنها را تایید کرد.» مقام معظم رهبری در پایان تاکید کردند: «در تعامل با دنیا، هنر این است که بتوانید راه خود را ادامه دهید بدون آنکه طرف مقابل بتواند مانع حرکت شما بشود و اگر تعامل با دنیا منجر به برگشت از مسیر شود، یک خسارت است.»

مراسم تحلیف زیر سایه خاتمی
این روزها بحث تحلیف رئیس‌جمهور منتخب و میهمانان این مراسم به یکی از بحث‌های داغ رسانه‌ای در کشور بدل شده است. از سویی جک استراو وزیر سابق امور خارجه بریتانیا و نماینده شاخص مجلس این کشور از عزم خود برای حضور در مراسم تحلیف یکی از دوستان قدیمی خود سخن می‌گوید از سوی دیگر روح‌الله حسینیان نماینده اصولگرای مجلس با شنیدن این خبر تهدید می‌کند که با پرتاب گوجه‌فرنگی به استقبال این میهمان جمهوری اسلامی خواهد رفت! رسانه‌ها درباره چندوچون این مراسم گزارش‌های زیادی منتشر کرده‌اند. اعتماد در این باره نوشت: «مراسم تحلیف حسن روحانی به عنوان یازدهمین رئیس‌جمهوری کشور، متفاوت‌ترین مراسم تحلیف تاریخ جمهوری اسلامی نیز هست؛ مراسمی که برای نخستین بار در حضور سران 44 کشور جهان و با پوشش وسیع رسانه‌ای و در حضور شبکه‌های معتبر جهانی برگزار خواهد شد و از هم‌اکنون مقدمات حضور چهره‌های برجسته خبری جهان نظیر فرید زکریا تحلیلگر شناخته‌شده سی‌ان‌ان و دیگر چهره‌های شاخص رسانه‌ای در آن فراهم شده است. ازدحام میهمانان ملی و بین‌المللی این مراسم به حدی است که از هم‌اکنون محدودیت‌های محل استقرار، باعث حذف تعداد زیادی از میهمانان معمول و متداول از لیست دعوت‌شدگان شده است. این محدودیت‌ها باعث شده تا از صندلی‌های صحن مجلس تنها 20 صندلی به مجموعه دولت احمدی‌نژاد اختصاص پیدا کند. از همراهان رئیس‌جمهور منتخب هم تاکنون تنها 12نفر اجازه همراهی او در صحن مجلس را پیدا کرده‌اند و بقیه باید به جایگاه خبرنگاران و میهمانان بروند. از جمع سران نظام هم به جز رئیس قوه قضائیه و اعضای شورای نگهبان که بر اساس قانون باید در مراسم تحلیف حاضر باشند، رئیس و چند تن از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام، رئیس مجلس خبرگان، فرمانده سپاه پاسداران، فرمانده ارتش و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در صحن حضور خواهند داشت و برخلاف دوره‌های قبل، اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، تعداد زیادی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام و فرماندهان نیروهای زمینی، دریایی و هوایی ارتش و سپاه، چهره‌هایی نظیر سردار رحیم صفوی، سردار قاسم سلیمانی، دریادار شمخانی و سردار رشید هم در این مراسم حاضر نخواهند بود... از دیگر غایبان مراسم تحلیف رئیس‌جمهوری یازدهم، نمایندگان ولی‌فقیه در استان‌ها هستند و برای فراهم شدن امکان حضور چهره‌هایی نظیر رئیس سازمان بازرسی کل کشور و رئیس دیوان عالی کشور و دیگر میهمانان، قرار است در روز تحلیف، صندلی‌هایی به صحن مجلس اضافه شود. درباره ساعت این برنامه به ویژه به دلیل تقارن آن با ماه رمضان نیز ابهاماتی وجود داشته و در نتیجه هنوز ساعت قطعی این برنامه اعلام نشده است. از دیگر موارد مهم اما حضور یا عدم حضور سیدمحمد خاتمی در این برنامه است. بسیاری از دلسوزان نظام خبر حضور احتمالی رئیس‌جمهور سابق در این برنامه را به فال نیک گرفته و بر این باورند که این اقدام جشن ملی 24 خرداد را تکمیل خواهد کرد. اما در مقابل بخشی از جریان‌های رسانه‌ای به ویژه در کیهان و فارس به شدت از این موضوع ابراز نگرانی کرده و خواهان ممانعت از حضور این چهره شاخص نظام که به قول رئیس‌جمهور منتخب یکی از عوامل اصلی برپایی حماسه سیاسی در خردادماه بوده است، شده‌اند. در میانه هفته گذشته با اعلام لیست مدعوین از سوی هیات‌رئیسه مجلس و غیبت نام رئیس‌جمهور سابق، همه نگاه‌ها معطوف به لیست همراهان رئیس‌جمهور منتخب در مراسم تحلیف شد. به نظر می‌رسد پرسش اصلی بسیاری از رسانه‌ها و مردم از امروز تا یازدهم این ماه داغ حضور یا عدم حضور «سیدخندان» در صحن بهارستان باشد.

حمله کیهان به حلقه اصلی یاران روحانی
از 24 خردادماه و پیروزی ائتلاف اصلاح‌طلبان و میانه‌روها، روزنامه کیهان هشدارهای متعددی را درخصوص اطرافیان رئیس‌جمهور منتخب مطرح و او را از برخی یارانش برحذر داشته است. با این حال در این مدت کمتر از سوی حلقه اصلی یاران روحانی شاهد پاسخی به نوشته‌های کیهان بوده‌ایم. سرانجام در هفته گذشته کاسه صبر یاران روحانی نیز لبریز شد و یکی از چهره‌های نزدیک به رئیس‌جمهور منتخب در مقام پاسخگویی به کیهان و مدیر مسوول آن بر‌آمد. اکبر ترکان در اظهارات خود موضع‌گیری حسین شریعتمداری مدیر‌مسوول روزنامه کیهان در برابر رئیس‌جمهور منتخب را طبیعی خواند و اعلام کرد: «آقای شریعتمداری سمبل افراط است. ایشان نمی‌تواند به یک‌باره اعتدالی شود. آقای شریعتمداری بهتر است مسیر خودشان را ادامه بدهند چون از اول مسیرشان همین بوده است اما آقای روحانی معتدل است؛ لذا اینکه آقای شریعتمداری بر اساس فکر خودش اعلام نظر کند، اشکالی ندارد.» این اظهارات اما برای کیهان‌نشینان بسیار گران آمد. این روزنامه فردای اظهارات ترکان در خبر ویژه خود از خجالت این وزیر اسبق درآمد و نوشت: «اظهارات ترکان در اغلب رسانه‌های وابسته به شبکه فتنه بازتاب داشت و به نظر می‌رسد حلقه انحرافی جدیدی درصدد مصادره رای مردم به نفع مواضع افراطی، انحصارجویانه و فرصت‌طلبانه خویش است. نظر آقای ترکان به خودی خود اعتباری ندارد اما چون اولاً - به شکل غیرقانونی- از کوپن و اعتبار رئیس‌جمهور منتخب استفاده می‌کند و ثانیاً بی‌پاسخ ماندن اظهارات وی ممکن است در وی ایجاد توهم کند، توضیح یک مطلب مهم ضرورت دارد. برای کیهان روشن است که چرا آقای ترکان به این روزنامه حمله می‌کند و آن را افراطی می‌خواند. ماجرا از این قرار است که روزنامه کیهان قریب 12 سال پیش پرونده تخلفات در شرکت نفتی پتروپارس را که ترکان مدیر‌عامل و بهزاد نبوی رئیس هیات‌مدیره آن بود، گشود.»

فشار برای مسکوت ماندن پرونده حادثه قم
بنا بر اعلام نمایندگان مجلس گزارش پیگیری و شناسایی آمرین و مسببان اغتشاش در سخنرانی رئیس مجلس در سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در شهر قم در کمیسیون امنیت ملی به پایان رسیده است، اما برخی چهره‌های اصولگرا از جمله کریمی‌قدوسی مانع از قرائت این گزارش در صحن علنی بهارستان شده‌اند. در این میان در هفته گذشته برخی از رسانه‌های اصولگرا در اخباری از چندوچون این گزارش اخباری را منتشر کرده‌اند. به طور نمونه عصر ایران در این زمینه نوشت: «یک منبع موثق که نخواست نامش فاش شود با اشاره به محتویات گزارش اخیر کمیته تحقیق و تفحص اعلام کرد در این گزارش نام دو نماینده مجلس و رئیس دفتر یکی از شخصیت‌های مشهور در شهر قم به عنوان عاملان و محرکان اصلی بر هم زدن سخنرانی علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی آمده است. همچنین بر اساس مستندات این گزارش مسوولان برخی نهادها در واقعه حمله به رئیس مجلس در سخنرانی 22 بهمن در قم نقش داشته‌اند.» تابناک نیز در خبری دیگر مدعی شد: «طبق این گزارش یکی از مسوولان استان قم که در جایگاه مراسم حضور داشت پیش از سخنرانی لاریجانی اقدام به جا به جایی چند نفر از مسوولان حاضر در جایگاه مراسم می‌کند که این اقدام با توجه به مطلع بودن وی از بروز تشنجات بوده تا هنگام پرتاب اشیا به سوی جایگاه این شخصیت‌ها آسیب ندیده و یا این حمله موجب هتک حرمت آنها نشود.» باید منتظر ماند و دید که در این زورآزمایی کدام‌یک از طرفین می‌تواند مچ طرف مقابل را با خاک آشنا کند؟

ترسیم اولیه چهره کابینه روحانی
این روزها به اندازه تعداد وزرای تاریخ حیات جمهوری اسلامی گزینه‌های ورود به کابینه تدبیر و امید در رسانه‌ها مطرح شده‌اند. اخباری که صحت و سقم آن تا روز اعلام فهرست نهایی قابل سنجش نیست. با این همه در روزهای میانی هفته گذشته محمدرضا تابش از نمایندگان مجلس و از نزدیکان حسن روحانی از نهایی شدن فهرست کابینه توسط کارگروه‌های تخصصی که برای این منظور در نظر گرفته شدند خبر داد و اعلام کرد: «این لیست در اختیار رئیس‌جمهور منتخب قرار گرفته است» از فهرستی که منابع آگاه به سایت اعتدال گفته‌اند هشت نفر آنان قطعی شده که هفت نفر آنان به عنوان وزیر کابینه روحانی به مجلس معرفی خواهند شد. در این فهرست نام اسحاق جهانگیری به عنوان معاون اول، محمد‌جواد ظریف به عنوان وزیر امور خارجه، بیژن نامدار‌زنگنه وزیر نفت، حمید چیت‌چیان به عنوان وزیر نیرو، محمد‌علی نجفی وزیر آموزش و پرورش، رضا ویسه وزیر صنعت، معدن و تجارت، سید حسن هاشمی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و عباس احمد‌آخوندی هم به عنوان وزیر راه و شهرسازی قرار دارد. به نظر می‌رسد که هنوز روحانی برای انتخاب وزرای برخی از وزارتخانه‌های کلیدی از جمله کشور، اطلاعات، فرهنگ و ارشاد و... مسیری دشوار داشته باشد، مسیری که سبب می‌شود وعده ارائه لیست کابینه در روز تحلیف خوش‌بینانه به نظر برسد.