در ضرورت تعطیلی چند‌هفته‌ای

با توجه به شیوع کرونا، سطح فعالیت‌های اجتماعی کاهش یافته و اکثریت مردم پروتکل‌های بهداشتی (ماسک، شست‌وشوی دست، فاصله‌گذاری اجتماعی) را رعایت می‌کنند. در عین حال به دلیل ناقل بودن افراد بدون علائم، افراد بیمار ناخواسته افراد جدیدی را مبتلا می‌کنند که در نتیجه زنجیره انتقال بیماری ادامه می‌یابد. فرض کنیم یک فرد متوسط با 50 نفر در تماس است و به دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی، هر فرد بیمار تقریباً یک نفر دیگر را بیمار می‌کند. در این صورت اگر در یک شهر 200 نفر بیمار باشند، تعداد بیماران کمابیش حدود 200 نفر می‌ماند. به دلیل اینکه هر بیمار به طور متوسط یک فرد سالم را بیمار می‌کند، اگر به دلیلی ناگهان تعداد بیماران به 500 نفر برسد، از آن به بعد تا مدت‌ها تعداد بیماران حدود 500 نفر خواهد ماند.

به طور مشابه اگر بتوان به طریقی - ‌مثلاً یک تعطیلی ضربتی‌- تعداد بیماران را به 100 نفر رساند، با حفظ سطح تعاملات و رعایت پروتکل‌ها، از آن به بعد تعداد بیماران حول و حوش 100 نفر باقی خواهد ماند. تفاوت این سناریوها در آن است که وقتی سطح پایدار تعداد بیماران حدود 500 نفر است، تعداد مرگ‌و‌میر حدود پنج برابر زمانی است که سطح پایدار تعداد بیماران 100 نفر است.

از همین مثال ساده روشن است که نقش یک تعطیلی ضربتی چند‌هفته‌ای چقدر برجسته است: بعد از چند هفته تعطیلی و کاهش شدید تماس‌ها، تعداد بیماران افت شدیدی خواهد کرد. اگر بعد از تحمل این چند هفته دشوار، سطح تعاملات و فعالیت‌های اقتصادی دقیقاً به سطح فعلی برگردد، از آن به بعد سطح پایدار تعداد بیماران و به دنبال آن مرگ‌و‌میر روزانه در سطح تعادلی بسیار پایین‌تری پایدار خواهد شد.

فعالیت‌های اقتصادی می‌تواند در سطح فعلی ادامه یابد و البته پروتکل‌ها همچنان با جدیت رعایت شود. مساله‌ای که پیش‌روی سیاستگذار است به بیان ساده به شرح زیر است: میزان مرگ‌و‌میر روزانه فعلی در حدود 500 نفر را تا مدت مدیدی بپذیرد یا سختی دو سه هفته تعطیلی را به جان بخرد و از آن پس تعداد مرگ‌و‌میر روزانه 100 تا 150 نفر را تحمل کند. یعنی با چند هفته تعطیلی سراسری می‌توان سالانه جان بیش از 100 هزار نفر را نجات داد. لازم به تاکید است که اولاً سطح فعالیت‌های اقتصادی می‌تواند بعد از این تعطیلی به سطح فعلی بازگردد و ثانیاً باید رعایت پروتکل‌های ساده بهداشتی (ماسک و شست‌وشوی دست و فاصله‌گذاری اجتماعی) با شدت و جدیت فعلی و حتی بیشتر ادامه یابد. به نظر می‌رسد انتخاب بین جان 100 هزار نفر از هموطنان به ازای تعطیلی دو‌هفته‌ای چندان محل تردید و تعلل نباشد.