فراز و فرود فرزندآوری
همه‌گیری کاهش تولد نوزادان در جهان ثروتمند را به دنبال دارد؟
آلن کرید که در بازاریابی دیجیتال فعالیت می‌کند می‌گوید هنگامی که کامپالا پایتخت اوگاندا به قرنطینه کووید 19 وارد شد افراد مجرد به دنبال «شرکای زندگی در قرنطینه» بودند. خود او و دوستانش نمی‌تو انستند برای خرید وسایل پیشگیری به داروخانه‌ها و فروشگاه‌های محلی بروند و ناگزیر بودند به وسایل رایگانی اتکا کنند که صندوق جمعیت سازمان ملل از طریق اپلیکیشن خدمات موتوری SafeBoda ارائه می‌داد. اما سه نفر از دوستانش درست در وسط تحصیلات دانشگاهی به طور ناخواسته بچه‌دار شده‌اند. او می‌گوید ما کار نمی‌کنیم، جایی نمی‌رویم و هیچ اتفاقی هم نمی‌افتد. بنابراین وقت زیادی داریم.
همزمان در کشور ثروتمند سنگاپور که وسایل پیشگیری به سادگی پیدا می‌شود جوانانی که در گذشته و قبل از همه‌گیری تمایلی به فرزندآوری نداشتند اکنون با جدیت بیشتری حتی نسبت به دوران رکود اقتصادی جهانی از داشتن فرزند اجتناب می‌کنند. دولت تلاش می‌کند با اهدای پاداش 2200دلاری برای فرزندآوری در دو سال آینده مردم را به این کار تشویق کند. این پاداش علاوه بر طرح‌های پرداخت و پس‌انداز موجود است.
اما این مبلغ برای کیث (Keith) جوابگوی هزینه پدر شدن نیست. این مرد 36ساله می‌گوید می‌دانم که من و همسرم بدون فرزند در 30 تا 40 سال آینده زندگی خوبی خواهیم داشت. چرا باید آن را به خطر اندازیم؟
هنوز و با گذشت چند ماه زود است که به تاثیر کووید 19 بر نرخ فرزندآوری بپردازیم اما به نظر می‌رسد الگوهای متفاوتی در کشورهای فقیر و ثروتمند پدیدار می‌شوند. زنان دوست ندارند در این دوران ابهام و سردرگمی بچه‌دار شوند. بسیاری از آنان در جهان ثروتمند ازدواج یا افزودن یک نفر دیگر به اعضای خانواده را به تاخیر می‌اندازند. اما در کشورهای فقیر که زنان در این‌باره حق انتخاب ندارند احتمال دارد فرزندآوری افزایش یابد. دولت‌ها تلاش می‌کنند خود را با وضعیت جدید سازگار کنند.
تنها سنگاپور نیست که سعی می‌کند نرخ زادوولد را بالا ببرد. سوگا یوشی هیده نخست‌وزیر جدید ژاپن در هفته گذشته خواستار آن شد که بیمه سلامت درمان ناباروری در آزمایشگاه را تحت پوشش قرار دهد. آمار دولتی نشان می‌دهد نرخ بارداری‌های جدید در سه ماه گذشته نسبت به همین دوره در سال قبل 11 درصد کاهش داشته است.
جابه‌جایی‌های بزرگ در کشورهای فقیر عاملی برای افزایش فرزندآوری است. در اردوگاه‌های پناهندگان جایی که افراد به کارهای غیررسمی مشغول هستند تعطیلی ناشی از قرنطینه خانواده‌ها را گرد هم آورد. وقتی هند در ماه مارس اعلام قرنطینه کرد میلیون‌ها کارگر شهری شغل خود را از دست دادند و به روستاهای زادگاهشان در سرتاسر کشور و در نپال و بنگلادش بازگشتند. آنها به نزد خانواده‌هایشان رفتند که در حالت عادی یک یا دو بار در سال در تعطیلات عمومی آنها را ملاقات می‌کردند. وینیت شارما از صندوق جمعیت سازمان ملل می‌گوید این رویداد پیش‌بینی‌های جمعیتی را بر هم می‌زند. ما هیچ‌گاه انتظار نداشتیم همسران برای یک دوره طولانی‌مدت نزد هم بمانند.
البته نزد هم بودن بیشتر به معنای فرزندآوری بیشتر نیست اما کووید 19 این بار زنجیره‌های عرضه وسایل پیشگیری را نیز پاره کرده است. افراد فقیر معمولاً برای چند ماه وسایل پیشگیری نمی‌خرند بنابراین حتی یک خلل کوتاه‌مدت در زنجیره عرضه می‌تواند به بارداری‌های ناخواسته بینجامد. داده‌های درمانی هند حاکی از آن‌اند که بین ماه‌های دسامبر و مارس توزیع قرص‌ها و وسایل پیشگیری مردان به ترتیب 15 و 23 درصد کاهش یافت. کاربرد وسایل پیشگیری درازمدت نیز روندی نزولی را تجربه کرد.
اندیشکده گات‌مچر (GuttMacher) اشاره می‌کند که فشاری که کووید 19 بر نظام درمان کشورهای در حال توسعه تحمیل کرد باعث می‌شود خدمات در بخش کنترل بارداری ضعیف شوند. طبق پیش‌بینی این اندیشکده، 10 درصد کاهش در این خدمات در 132 کشور دارای درآمد کم و متوسط به عدم دسترسی 50 میلیون زن به وسایل پیشگیری مورد نیاز و به‌تبع آن به 15 میلیون بارداری ناخواسته منجر می‌شود. طبق این برآورد 28 هزار مادر و 170 هزار نوزاد جان خود را از دست خواهند داد و 3 /3 میلیون سقط جنین ناایمن اتفاق می‌افتد.
در مقابل، در کشورهای ثروتمند زنان کنترل بیشتری بر برنامه‌ریزی خانواده دارند. در اینجا اضطراب ناشی از همه‌گیری کرونا سقوط شدید نرخ زادوولد را باعث می‌شود. نظرسنجی اندیشکده گات‌مچر از زنان آمریکایی 18 تا 34ساله در خانواده‌هایی با درآمد کمتر از 75 هزار دلار نشان داد یک‌سوم از آنها قصد دارند به خاطر کووید 19 دیرتر بچه‌دار شوند یا فرزندان کمتری داشته باشند. مقاله موسسه اقتصاد کار پیش‌بینی می‌کند بین ماه‌های نوامبر و فوریه میزان تولد ماهانه در آمریکا 15 درصد کاهش یابد که در مقایسه با کاهش زمان بحران مالی 2009-2007، 50 درصد بیشتر است.
ممکن است کووید 19 روند چنددهه‌ای حرکت به سمت خانواده‌های کوچک در جهان ثروتمند را سرعت بخشد. در سنگاپور، نرخ باروری یعنی تعداد فرزندانی که انتظار می‌رود یک زن در دوره حیاتش داشته باشد حتی قبل از همه‌گیری کرونا 14 /1 بود که از نرخ جایگزینی 1 /2 بسیار پایین‌تر است. وقتی نیویورک قرنطینه شد بسیاری از مردم درمان ناباروری را متوقف کردند.
برخی بیمارستان‌ها پدران را به بخش زایمان راه نمی‌دادند. طبق گفته برایان لوین بنیانگذار و مدیر موسسه باروری نیویورک که شبکه‌ای از درمانگاه‌های باروری در آمریکا و کاناداست، حتی فکر حضور تنهایی در بیمارستان باعث می‌شود برخی زنان از بارداری منصرف شوند. او می‌گوید «شما در دسامبر و ژانویه شاهد تولدهای زیادی نخواهید بود چراکه مردم در منزل و بیکار اما هراس‌زده بودند».
زنان از این هراس دارند که در دوران بارداری به کووید 19 مبتلا شوند. پزشکان می‌گویند امکان انتقال ویروس از مادر به جنین وجود دارد. برخی دیگر در دوران قرنطینه آنقدر کارهای خانه برای خود ترتیب داده‌اند که دیگر فکر مراقبت از یک نوزاد به ذهنشان خطور نمی‌کند. کارن بنجامین از دانشگاه دولتی اوهایو می‌گوید «مردم نمی‌گویند که بچه نمی‌خواهند آنها می‌گویند نمی‌توانند و نباید بچه‌دار شوند».
در درمانگاه «فرزندآوری با برنامه» که بزرگ‌ترین ارائه‌دهنده خدمات سقط جنین و تولید مثل در سراسر کشور است شمار سقط جنین‌های قانونی بالا رفته است. جیلیان دین که در بخش زنان و زایمان واحد نیویورک کار می‌کند، می‌گوید: مراجعه‌کنندگان به بارداری‌هایی پایان می‌دهند که اگر شرایط این‌گونه نبود حتماً آن را ادامه می‌دادند. من مراجعه‌کنندگانی دارم که کارگران خط مقدم یا تنها افراد شاغل در خانواده هستند بنابراین احساس می‌کنند لازم است اکنون هر کاری که می‌توانند انجام دهند تا از نیروی کار خارج نشوند.
تجربه شیوع بیماری زیکا (Zika) که باعث ناقص‌الخلقه شدن نوزاد می‌شود در سال‌های 2016-2015 نشان می‌دهد اثرات کووید 19 در کشورهای در حال توسعه نیز یکسان نخواهد بود. در برزیل با درآمد متوسط که نیمی از بارداری‌ها در شرایط عادی ناخواسته هستند شمار زادوولد پس از شیوع زیکا کاهش یافت. این امر نشانه‌ای دال بر آن است که بسیاری از زنان موفق شدند وسایل پیشگیری تهیه کنند (یا به سقط غیرقانونی روی آوردند). شمار زادوولد بیشترین کاهش را در شمال شرق تجربه کرد؛ جایی که بیماری از آنجا و با شدت بیشتری آغاز شد. پژوهش دانشگاه تگزاس به این نتیجه می‌رسد که امسال کووید 19 باعث کاهش بارداری زنان سیاهپوست و دیگر اقلیت‌ها در برزیل خواهد شد چراکه این افراد علاوه بر فقر مالی به امکانات پزشکی نیز دسترسی ندارند.
خانم مالو سیکولی وکیلی در شهر سائو‌پائولو بزرگ‌ترین شهر برزیل در ماه می تصمیم گرفت تا زمان فروکش کردن همه‌گیری تلاشی برای بچه‌دار شدن انجام ندهد. اما چند روز بعد متوجه شد که باردار است. خاطرات زیکا اضطراب بچه‌دار شدن را تشدید کرد. او می‌گوید «اولین‌باری که برای سونوگرافی مراجعه کردم به‌شدت عصبی بودم. من حتی از حضور در خیابان هراس داشتم چه رسد به مراجعه به درمانگاه، آزمایشگاه یا بیمارستان».
پرسش بزرگ آن است که تاثیر کووید 19 بر نرخ زادوولد تا کی به طول می‌انجامد. تاریخ نشان می‌دهد که روند کاهش به سرعت معکوس می‌شود.
آنهایی که در دوران همه‌گیری به طور ناخواسته باردار شدند بعدها در زندگی فرزندان کمتری خواهند داشت. وقتی نگرانی از کووید 19 به پایان برسد آن دسته از زنان کشورهای ثروتمند که فرزندآوری را به تاخیر انداخته بودند دوباره دست به کار خواهند شد. پس از بروز سارس در سال 2003 و توفان کاترینا، نرخ باروری به ترتیب در هنگ‌کنگ و آمریکا به شدت کاهش یافت اما پس از آن به سرعت به جایگاه اول بازگشت. همه‌گیری آنفلوآنزای اسپانیایی در سال 1918 نیز کاهش زادوولد در سال بعد را به همراه داشت اما نرخ آن در سال 1920 دوباره بالا رفت. این تاثیر در سراسر جهان مشاهده شد و نشان داد پایان جنگ تنها پدیده‌ای نیست که افزایش زادوولد را به همراه دارد. زوج‌ها دارای فرزندانی می‌شوند که ولادت‌شان را به تاخیر انداخته بودند.
در نیویورک نشانه‌هایی از تلاش دوباره زوج‌ها برای فرزندآوری دیده می‌شود. ادوارد نجات متخصص باروری در مرکز «باروری نسل آینده» در منهتن شاهد کاهش شدید مراجعات در ماه مارس بود. او دلیل آن را عدم اطمینان به آینده می‌داند. مطب او تعطیل شد اما 95 درصد از بیماران ترجیح دادند در موج اول همه‌گیری درمان ناباروری را ادامه ندهند. او اکنون بیماران بیشتری را نسبت به دوران قبل از همه‌گیری ویزیت می‌کند. او می‌گوید برای اکثر مردم این فقط یک وقفه بود.
اما شاید این امر همیشه امکان‌پذیر نباشد. در جنوب اروپا، افرادی که در زمان آخرین بحران اقتصادی به بزرگسالی رسیده بودند هنوز اثرات منفی آن را به خاطر دارند. آنها نمی‌توانستند شغل ثابت پیدا کنند و صاحب خانه شوند. برای افرادی که اکنون در دهه 30 زندگی هستند زمان دوباره تکرار می‌شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که 29 درصد از افراد 18 تا 34ساله در اسپانیا و 37 درصد در ایتالیا که قصد داشتند در ژانویه سال 2020 صاحب فرزند شوند تا ماه مارس از تصمیم خود منصرف شدند. در اینجاست که سیاست دولت اهمیت پیدا می‌کند. دولت‌ها باید علاوه بر مقابله با همه‌گیری، بار دشواری‌های اقتصادی ناشی از کووید 19 را سبک‌تر سازند. همچنین آنها می‌توانند برای وسایل پیشگیری یارانه بدهند و برای زنان اختیار بیشتری در تنظیم خانواده قائل شوند. آنها می‌توانند سیاست‌هایی را در زمینه تحصیل و مراقبت تدوین کنند تا فرزندآوری آسان‌تر شود.
فجایعی مانند آنچه در خانواده‌های بیچاره داستان‌های تولستوی می‌بینیم از جهات مختلف آسیب می‌زنند. مقایسه کووید 19 با جنگ‌ها، همه‌گیری‌ها و فجایع طبیعی گذشته زیاد سودمند نیست. جهان هیچ‌گاه در گذشته این‌گونه قرنطینه درازمدت و گسترده را تجربه نکرده بود. درست است که مردم در زمان بحران نگرانی‌های بیشتری برای بچه‌دار شدن دارند اما محصور ماندن در داخل خانه‌ها و ممنوعیت اختلاط با دیگر خانوارها ممکن است آنها را وسوسه کند فرزندان بیشتری بیاورند. راشل اسنو رئیس شعبه جمعیت و توسعه در صندوق جمعیت سازمان ملل می‌گوید: «شاید ما شاهد شناخت جدیدی از زندگی خانوادگی باشیم».
منبع: اکونومیست
