بازار نوظهور ال‌ان‌جی در آمریکای لاتین

شیوا سعیدی: ناوگان کشتی‌های حامل گاز طبیعی مایع از سراسر جهان هرروز بیش از گذشته در بندرگاه‌های آمریکای لاتین لنگر می‌اندازند. این منطقه که برای مدتی طولانی بازیگری حاشیه‌ای در بازار انرژی تلقی می‌شد، اکنون به بخشی جدایی‌ناپذیر از تجارت بین‌المللی گاز در جهان تبدیل‌شده است. همزمان با آن صادرات گاز به شیلی، آرژانتین و برزیل افزایش می‌یابد. در سال 2012 میلادی واردات ال‌ان‌جی در آمریکای جنوبی حدود 50 درصد افزایش یافته و از سالانه 85/3 میلیون تن به 65/5 میلیون تن در سال رسیده است. به نظر می‌رسد این روند همچنان ادامه داشته باشد. فقط پنج درصد واردات جهانی ال‌ان‌جی به این منطقه اختصاص دارد اما باید توجه داشت که نرخ رشد واردات در آمریکای جنوبی در دهه جاری بی‌سابقه است. بر اساس آمار موسسه سدیگاز یکی از تهیه‌کنندگان داده‌های بازار گاز پیش‌بینی می‌شود تا سال 2020 میلادی میزان واردات 10 درصد افزایش یابد و به 20 میلیارد cm برسد. در سال 2012 بیشترین افزایش واردات به برزیل تعلق داشت. ذخایر هیدروپاور 85 درصد الکتریسیته این کشور را تولید می‌کنند اما خشکسالی در شمال شرقی این کشور سبب شد تولید این انرژی در اواخر سال 2012 و اوایل سال 2013 میلادی کاهش یابد. این کشور 7/2 میلیون تن ال‌ان‌جی در سال گذشته میلادی وارد کرد که تقریباً چهار برابر 610 هزار تنی بود که سال قبل از آن وارد کرده بود. این کشور تمایلی ندارد خود را درگیر قراردادهای تامین ذخایر بلند‌مدت کند بنابراین به بازار نقطه‌ای ال‌ان‌جی روی آورده است تا ذخایر مورد نیازش را تامین کند و از کمبود الکتریسیته نیز جلوگیری کند. اما بهای خاصی برای در پیش گرفتن این روند پرداخته است. در ژانویه 2013 شرکت دولتی پتروبراس، در رقابت با خریداران آسیایی (که در آن کشورها هم رشد واردات تثبیت شده بود) برای خرید هر میلیون واحد گرمایی انگلیسی (BTU) ال‌ان‌جی 18 دلار پرداخت کرد. همچنان روند افزایش تقاضا بیشتر از ذخایر جدید است و از سوی دیگر پتروبراس هم قصد دارد سومین واحد شناور ذخیره‌سازی و تبدیل دوباره به گاز خود را در سال جاری بسازد. این واحد که از ایالت باهیا راهی دریا می‌شود، ظرفیت واردات برزیل را سالانه 7/3 میلیون تن اضافه می‌کند و در نتیجه کل ظرفیت واردات ال‌ان‌جی کشور به 6/9 میلیون تن در سال می‌رسد. پتروبراس قصد دارد چهارمین واحد ذخیره‌سازی و تبدیل دوباره به گاز را با ظرفیت 4/ 5 میلیون تن در سال در خلیج گوانابارا در ریودوژانیرو بسازد. در سال 2014 میلادی هنگامی که ساخت این واحد تمام شود ظرفیت واردات برزیل به 15 میلیون تن در سال خواهد رسید. برزیل با وجود افزایش تقاضا هنوز هم سعی دارد از قراردادهای بلند‌مدت اجتناب کند، حتی با وجود اینکه آگاه است استفاده از چنین قراردادهایی سبب می‌شود کمتر با نوسان قیمت‌ها روبه‌رو شود. اما در ورای اجتناب این کشور از تعهدات بلند‌مدت، منطقی نهفته است؛ در این صورت برزیل مجبور نیست هزینه خرید مقدار گازی را بپردازد که در آینده به آن نیازی نخواهد داشت. احتمال دارد در آینده میزان تقاضای ال‌ان‌جی برزیل سالانه کاهش یابد. بنابراین از آن برای تولید نیرو استفاده خواهد شد زیرا تولید داخلی گاز و ذخایر هیدروپاور به همراه واردات گاز از خط لوله بولیوی کافی نیست. طی موسم‌های بارانی، در برزیل تولید الکتریسیته به کمک آب انجام می‌شود و واردات ال‌ان‌جی این کشور کمتر از ظرفیت اجرایی است. به عنوان مثال در سال 2011 تولید الکتریسیته با آب به معنای کاهش 70 درصدی واردات ال‌ان‌جی نسبت به سال گذشته بود. همچنین برزیل ذخایر دست‌نخورده داخلی گاز طبیعی دارد که بسیار وسیع است. این امر در سال‌های آینده به خودکفایی کشور کمک می‌کند. تولید گاز از حوزه‌های نفتی به میزان ذخایر کمک می‌کند. تولیدات گاز طبیعی داخلی در سال 2012 بیش از 11 درصد افزایش یافته و از 6/14میلیون مترمکعب در سال 2011 به 3/16 میلیارد مترمکعب رسید. دولت این کشور همچنین سرمایه‌گذاری در بخش استخراج گاز از حوزه‌های معمول و غیرمعمول را تشویق می‌کند. استراتژی خرید ال‌ان‌جی آرژانتین شبیه برزیل است، ذخایر عظیمی را در سواحل خود نگهداری می‌کند و به قراردادهای کوتاه‌مدت تامین ذخایر علاقه دارد. این کشور واردات ال‌ان‌جی را از سال 2009 میلادی آغاز کرد و از آن زمان تاکنون روند تقاضا صعودی شده است. در سال 2012 میلادی میزان واردات 15درصد رشد کرده و به 36/3 میلیون تن رسید. آرژانتین هم مانند برزیل محموله‌هایی با قیمت نقطه‌ای می‌خرد. قیمت‌های بالا و پرنوسان به دولت آرژانتین آسیب می‌رساند و از آنجا که دولت به دنبال حفظ ذخایر دلار خود است، سال گذشته در ازای دریافت ال‌ان‌جی، دانه سویا به مشتریان ارائه می‌کرد. آرژانتین امیدوار است بتواند در حوزه گاز خیلی سریع به خودکفایی برسد اما می‌داند در سال‌های آتی همچنان به واردات ال‌ان‌جی نیاز دارد. شرکت دولتی انارسا قصد دارد در سال 2014 هاب ال‌ان‌جی کان جنوبی را افتتاح کند که نوعی واحد ذخیره‌سازی است. با توجه به این امر ال‌ان‌جی وارداتی نقشی مهم در تامین نیاز گاز کشور در سال‌های آتی خواهد داشت. وزارت انرژی آرژانتین پیش‌بینی می‌کند تولید داخلی این کشور بیش از 20 درصد کاهش ‌یابد و از 7/39 میلیارد مترمکعب در سال جاری به 3/31 میلیارد مترمکعب در سال 2016 برسد. ذخایر جدید گاز طبیعی به احیای صنعت تولید گاز در سال‌های بعدی کمک خواهد کرد اما روند سرمایه‌گذاری و توسعه کند خواهد شد.