انقلاب نفتی در آمریکا

خاورمیانه یکی از نقاط استراتژیک دنیاست که ذخایر عظیمی از سوخت فسیلی را در خود جای داده است و این یکی از دلایلی است که آمریکا و اروپا تحولات این منطقه را زیر نظر دارند. با این وجود به نظر می‌رسد آمریکا عملیات‌های نظامی پرهزینه خود در این منطقه غنی را پایان دهد. اما چرا؟ به عقیده برخی کارشناسان انرژی دلیل چنین عملکردی آن است که انقلاب نفتی عظیمی در این کشور در حال شکل‌گیری است. این سوال نه‌تنها برای دیپلمات‌ها و سربازان اهمیت دارد، بلکه برای دست‌اندرکاران بازار نفت نیز مهم است. آنها در 60 سال گذشته با این ایده خو گرفته‌اند که واشنگتن به طور حتم از مهم‌ترین منطقه تولید سوخت فسیلی محافظت می‌کند. در ظاهر امر برخی شواهد گواه آن هستند که پاسخ به این سوال مثبت است. در این اواخر واردات نفت آمریکا به پایین‌ترین میزان خود در 15 سال گذشته رسیده است؛ یعنی حدود 7/7 میلیون بشکه در روز. همزمان پنتاگون تعداد هوابردهایی را که در خلیج فعالیت می‌کنند نصف کرده است. با این وجود به نظر می‌رسد ظواهر امر تا حدودی گمراه‌کننده باشند. همان‌طور که طی روزهای اخیر کارلوس پاسکال (هماهنگ‌کننده روابط بین‌المللی آمریکا در حوزه انرژی) در یک کنفرانس خبری گفت: ما با کالاهایی جهانی سروکار داریم. او در ادامه افزود: هنگامی که بی‌ثباتی یا عدم امنیت در هر گوشه‌ای از جهان اتفاق می‌افتد، این امر سبب می‌شود بهای کالاهای آن منطقه افزوده شود. علاوه بر آن آمریکا هنوز هم مانند گذشته حدود نیمی از نفت خام مورد نیاز خود را از منطقه خاورمیانه وارد می‌کند. آخرین آمار منتشرشده سازمان انرژی آمریکا نشان می‌دهد دولت واشنگتن روزانه 5/2 میلیون بشکه (معادل 25 درصد واردات نفت خام آمریکا) را از کشورهای عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر، کویت، بحرین و عراق وارد می‌کند. هرچند واردات نفت خام از خاورمیانه به نسبت روزهای اوج خود در اوایل دهه 2000 میلادی کاهش یافته است اما این میزان هنوز هم بیش از واردات دهه 1990 میلادی است. در این دهه دخالت آمریکا در منطقه بسیار زیاد بود. جورما علیا مدیر شرکت رویال داچ شل در سخنرانی خود در کنفرانس سالانه امنیت در مونیخ گفت: به سختی می‌توان تصور کرد ایالات متحده آمریکا منافع خود در خاورمیانه را رها کند. در ماه‌های اخیر واردات نفت خام آمریکا از عربستان سعودی به زحمت به 4/1 تا 6/1 میلیون بشکه در روز می‌رسید (معادل متوسط واردات آمریکا در 25 سال قبل). این میزان فقط از نقطه اوج واردات در سال‌های 1991 و 2003 میلادی کمتر است. هنگام دو جنگ با عراق، عربستان تولید خود را افزایش چشمگیری داد تا کمبود تولید نفت عراق را جبران کند. میزان محموله‌های بارگیری‌شده از عربستان به سمت آمریکا نسبت به سال 2009 میلادی ( 7/0 میلیون بشکه در روز- پایین‌ترین میزان واردات به دلیل بحران اقتصادی) بیشتر است. از سوی دیگر انقلاب نفت خام در آمریکا سبب می‌شود واشنگتن از دخالت سیاسی و نظامی در غرب آفریقا نیز دست بردارد. غرب آفریقا منطقه‌ای است که بقیه کمبود واردات نفت آمریکا را تامین می‌کند. محموله‌های نفت از کشورهایی مانند نیجریه و آنگولا اکنون نصف شده‌اند زیرا در این مناطق همان نفت خام باکیفیت و کم‌سولفوری تولید می‌شود که در حوزه‌های نفتی آمریکا پالایش می‌شود.