چین و هند ناجیان طلا بودند

تقاضای طلا در فصل دوم سال میلادی جاری به پایین‌ترین میزان خود در چهار‌ساله گذشته کاهش پیدا کرد و اکنون سرمایه‌گذاران برای افزایش قیمت‌ها به تقاضای طلای هند و چین چشم دوخته‌اند. اگر نقطه روشنی در گزارش سه‌ماهه شورای جهانی طلا وجود داشته باشد، این نقطه شاید اوج‌گیری تقاضای طلای این دو غول آسیایی باشد. تقاضای هند که در فصل دوم 71 درصد بالاتر از دوره مشابه سال 2012 و 21 درصد بالاتر از فصل اول بوده، دوباره در این فصل یعنی فصل دوم با خرید مجموعاً 310 تن طلا توانست رتبه اولی خود را از چین باز پس گیرد. تقاضای چین نیز که در فصل دوم با 87 درصد صعود نسبت به مدت مشابه سال گذشته و شش درصد افت نسبت به سه‌ماهه اول روبه‌رو بوده، در این فصل مجموع خریدهایش به 7/275 تن رسید. اما حتی افزایش تقاضای این دو غول آسیایی نیز برای جبران طلای قابل توجهی که از صندوق‌های سرمایه‌گذاری خارج شده، کافی نخواهد بود؛ این صندوق‌ها در فصل دوم شاهد فروش 2/402 تن طلا بوده‌اند، که این بیش از دو برابر 5/176 تنی است که در فصل اول شاهدش بودیم. این بدان معنی است که در فصل دوم مجموع تقاضا برای طلا با 3/856 تن، افتی 12درصدی نسبت به سه‌ماهه مشابه سال گذشته را تجربه کرده و کمترین میزان در چهار سال گذشته بوده است.
گزارش شورای جهانی طلا نشان می‌دهد چرا قیمت طلا در سه‌ماهه دوم سقوط کرده. در این مدت قیمت‌ها با بیش از 25 درصد افت از 70/1584 دلار در هر اونس در نهم آوریل به کمترین میزان خود در سه سال گذشته یعنی 71/1180 دلار در تاریخ 28 ژوئن رسید. پس از آن با اینکه قیمت‌ها به سطح فعلی 1367 دلار در هر اونس رسید، اما با این حال هنوز اینکه بگوییم قیمت‌ها در نیمه دوم سال با حمایت خریدهای هند و چین بهبود خواهد یافت، خالی از ریسک نیست. اولاً، به فرض کاهش خروجی صندوق‌های سرمایه‌گذاری و به فرض کندتر‌ شدن سرعت فروش خالص این صندوق‌ها نسبت به نیمه اول سال، به نظر می‌رسد در سه‌ماهه سوم شاهد ارقام منفی دیگری باشیم. فاکتور‌ کاهنده دیگر، کاهش خرید بانک‌های مرکزی است؛ این خریدها در سه‌ماهه دوم 1/71 تن بوده که پایین‌ترین سطح در دو سال گذشته و حدود نیمی از میزان خرید مدت مشابه سال 2012 است. با این حال، اگر فرض بر این باشد که جریان صندوق‌ها و خرید بانک‌های مرکزی یکدیگر را تقریباً خنثی کنند، در این صورت محرک بازار تنها تقاضای هند و چین خواهد بود. شورای جهانی طلا معتقد است با توجه به اینکه تقاضای هند در نیمه اول امسال به 5/566 تن رسیده، تقاضای این کشور در سال جاری می‌تواند به هزار تن برسد، که این البته به خصوص با توجه به پیش‌رو بودن فصل جشن و ازدواج، غیرمنطقی به نظر نمی‌رسد. با این حال، دولت هند می‌خواهد واردات طلا را به کمتر از 850 تن محدود کند، و یک بار دیگر نیز اقداماتی را برای کاهش خریدها ترتیب دهد. این اقدامات شامل بالا بردن مالیات بر واردات به رکورد 10 درصد، ممنوعیت واردات سکه و مدال، نقدی کردن پرداخت خریداران و الزام به اینکه 20 درصد از کل واردات بایستی با هدف صادرات که معمولاً به شکل جواهرات است، مورد استفاده قرار گیرد. بسیاری از معامله‌گران طلای هند همچون شورای جهانی طلا، بر این باورند تقاضا حتی در صورت اقدامات دولت، انعطاف‌پذیر باقی خواهد ماند. اما آنچه بازار نباید آن را نادیده بگیرد، این است که به نظر می‌رسد دولت در مهار کسری حساب جاری خود کاملاً مصمم است. با توجه به اینکه طلا از لحاظ ارزشی پس از نفت خام دومین واردات هند است، اهمیت این موضوع بیشتر آشکار می‌شود. این احتمال همواره وجود دارد که دولت برای محدودسازی واردات روی این اقدامات تا زمان به نتیجه رسیدن آن، پافشاری کند. در ماه می خریداران هندی از مزیت سقوط قیمت‌ها استفاده کردند و واردات را به رکورد 162 تن رساندند. این خود باعث افزایش مالیات بر واردات به هشت درصد شد، و واردات نیز به 31 تن در ماه ژوئن کاهش یافت. در ماه جولای با افزایش واردات به 6/47 تن، اکنون یک بار دیگر به افزایش مالیات بر واردات و تدابیر دیگر منجر شده است. اگر دولت هند رشد مالیات را حفظ کرده و تدابیر دیگری را اتخاذ کند، در این صورت حفظ رشد واردات این کشور یا حداقل حفظ واردات قانونی این کشور در هر نرخی سخت خواهد بود. مالیات‌های جدید ممکن است محرک قاچاق شود. نیز به نظر می‌رسد چین امسال در تعقیب تقاضای هزارتنی باشد؛ این کشور در نیمه اول امسال با خرید 570 تن طلا، توانست از هند که تا پایان سال گذشته بزرگ‌ترین خریدار طلای جهان بود، پیشی بگیرد. افت شدید قیمت‌ها، نگرانی‌ها در مورد رشد اقتصادی و همچنین نگرانی‌ها در مورد عملکرد سرمایه‌گذاری‌های جایگزینی همچون دارایی و سهام، به افزایش تقاضای طلای چین کمک کرده است. با این حال معامله‌گران طلا نیز گزارش می‌دهند خریداران چین در سه‌ماهه دوم با سقوط قیمت‌ها موجودی خود را افزایش داده‌اند؛ به همین دلیل آنها ممکن است اکنون با موجودی کافی که دارند، در نیمه دوم خریدشان را کاهش دهند. در صورت بهبود اقتصادی و حتی وجود نشانه‌های اولیه‌ای از این وضعیت، سرمایه‌گذاران ممکن است به خصوص در صورت ثبات نسبی قیمت‌ها، نسبت به گزینه‌های دیگری غیر از طلا ترغیب شوند. به نظر می‌رسد تقاضای چین در نیمه دوم نسبت به هند به مراتب بهتر باشد؛ اما با این حال حتی در صورت درست بودن پیش‌بینی صعودی بودن تقاضای این دو کشور نیز، جای تردید وجود دارد که تقاضای این دو برای افزایش مجدد قیمت‌ها کافی باشند. خیلی سخت است این فلز زردرنگ با کمک هر سه عامل بتواند به رکورد بالای 30/1920 دلار سپتامبر 2011 برسد؛ چون بعید است هر سه عامل دوباره با هم در یک راستا عمل کنند. تقاضای طلای سرمایه‌گذاران غربی که از تورم و کاهش ارزش پول می‌ترسند، خرید بانک‌های مرکزی کشورهای در حال توسعه جهان و تقاضای قوی مصرف‌کنندگان چینی و هندی، می‌توانند طلا را به این رکورد برسانند. اما از سپتامبر 2011 به بعد، در بهترین حالت، دو عامل از این سه عامل در هر لحظه‌ روی قیمت طلا تاثیرگذار بوده‌اند، و در حال حاضر نیز تنها تاثیر تقاضای چین و هند مشهود است.

صعود طلا به کانال 1400
از اواخر ماه ژوئن که طلا به کمترین سطح سه سال گذشته یعنی 1180 دلار رسید، تاکنون قیمت‌های آن در حال افزایش بوده است. در این مدت قیمت طلا با توقف موج فروش‌های سرمایه‌گذارانی که امسال باعث کاهش قیمت‌ها شده‌اند، حمایت می‌شده است. برای نمونه، صندوق تامینی تحت مدیریت آقای جان پالسون، که امسال بیش از نیمی از سهام بزرگ‌ترین صندوق سرمایه‌گذاری با پشتوانه طلای جهان را فروخته، شرکتش بیش از نیمی از فروش حدود 1/1 میلیون اونس شمشی را که در صندوق طلای اس‌پی‌دی‌آر نگهداری می‌شده طی سه‌ماهه دوم با خرید معاوضه طلا در بازار خارج از بورس جبران کرده است. فروش طلا توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری طی دو هفته گذشته کند شده است. علاوه براین، افت جایگاه‌های کوتاه‌مدت قراردادهای آتی و آپشن‌های ایالات متحده، می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که موج فروش‌های به راه افتاده در حال تنزل است. یکی از تحلیلگران استاندارد‌بانک می‌گوید این تغییر یعنی کندی فروش‌ها بازار را از فشار خارج ساخته، اما با این حال سرمایه‌گذاران هنوز در ورود به بازار دودل هستند. آنها با توجه به نامشخص بودن وضعیت کلی اقتصاد ایالات متحده، منتظر آینده سیاست تسهیل مقداری هستند. تحلیلگران در بارکلیز این هفته پیش‌بینی کردند طلا در صورتی که فدرال‌رزرو تا سپتامبر شروع به کاهش تسهیل مقداری کند، قیمت آن تا دسامبر به 1229 دلار سقوط خواهد کرد؛ اما در صورت تعویق آن تا ماه دسامبر، قیمت طلا می‌تواند تا 1482 دلار هم تا اکتبر افزایش یابد. روز جمعه 23 آگوست قیمت طلا بعد از انتشار داده‌های ضعیف‌تر از انتظار فروش خانه در ایالات متحده، به بالاترین سطح خود در یازده هفته گذشته صعود کرد. این داده‌ها سرمایه‌گذاران را به ادامه تدابیر محرک فدرال‌رزرو امیدوار ساخت. در بخش کومکس بورس نیویورک، طلا برای تحویل ماه دسامبر با 25 دلار افزایش به 80/1395 دلار در هر اونس رسید یعنی بالاترین سطح از 6 ژوئن. داده‌ها نشان می‌داد فروش خانه‌های نوساخت ایالات متحده در ماه جولای 4/13 درصد کاهش یافته و به پایین‌ترین سطح خود از اکتبر رسیده است. پیتر هاگ، مدیر تجارت جهانی در شرکت فلزات کیتکو در یادداشتی به مشتریان گفت: «به نظر می‌رسد وضعیت اقتصادی این کشور خیلی هم قوی نیست.» طی هفته‌های اخیر داده‌های اقتصادی ضعیف باعث اشتیاق سرمایه‌گذاران به این فلز شده است. اکنون برخی تجار امیدوار هستند با توجه به اهمیت کلیدی که بخش مسکن برای اقتصاد ایالات متحده دارد، این گزارش فدرال‌رزرو را به ادامه محرک اقتصادی در مدت طولانی‌تری ترغیب کند.