اگر و مگر

محمدحسین شاوردی: بازار وارداتی‌ها در همه 18 ماهی که از بسته شدن سایت ثبت سفارش گذشته، با بیم و امید به حیات خود ادامه داده در حالی که امروز در ضعیف‌ترین حالت ممکن از نظر سطح عرضه و تقاضا قرار دارد بنابراین دنبال چشم‌انداز نباشید. این بازار در همین مدت بخش عظیمی از نیروهایش را از دست داده، روابط مالی و تجاری‌اش با دنیای بیرون از بین رفته و به‌رغم تحمل ضرر و زیان بسیار، هنوز هم نتوانسته سرمایه محبوس‌شده خود در گمرکات کشور را به‌طور کامل و قانونی تصاحب کند. این بین، گاه با انتشار اخبار جعلی پیرامون بازگشایی مجرای واردات خودرو و افشای اخباری درباره قاچاق سازمان‌یافته در این بخش، سطح قیمت‌ها روندی سینوسی را طی می‌کند. با اینکه این بازار همچنان زنده است و نفس می‌کشد ولی علائم حیاتی آن مثل سطح و ابعاد معاملات روزمره، وضعیت طبیعی ندارند. دلیل این موضوع فقدان چشم‌انداز امیدوارکننده نسبت به آغاز دوباره واردات و مصائب متعدد این بخش است. در شرایطی که خودرویی به بازار تزریق نمی‌شود و محصولات تازه هم از دسترس مشتریان دورند، وضعیت قطعات یدکی و لوازم مصرفی این بخش از جمله روغن‌ها و روانگردان‌های صنعتی هم در هاله‌ای از ابهام قرار داشته و همین عامل ریسک مصرف خودرو وارداتی را بالاتر برده است. افت و خیز ارزش ریال هم باعث شده تا عدم قطعیت در بین خریداران برای ورود به بازار اوج گیرد و کسی برای خرید اقدام نکند اما آیا این رفتار درست است؟ به نظر می‌رسد با وجود فراز و فرودهای قیمتی پیوسته در بازار خودرو، بهای محصولات وارداتی امکان بازگشت به سطوح گذشته را نداشته و دوره جدیدی از تعادل ایجاد شده است. از مشخصات بارز این دوره از دست دادن اغلب خریداران بازه قیمتی 100 تا 400 میلیون تومان است که به سمت خرید محصولات مونتاژی تمایل پیدا کرده‌اند. چیزی که امروزه حجم تقاضا در این بازار را به یک پنجم میزان معمول و همیشگی رسانده است. دیگر نشانه این دوره کمبود محصولات محبوب در انواع صفرکیلومتر و نیز قحطی خودروهای قدرتمند با موتورهای حجیم است. چیزی که در نهایت به رشد سرسام‌آور قیمت این محصولات تا سه و حتی چهار برابر بهای جهانی منجر شده است. با این طرح کلی از فضای حاکم بر بازار خودرو، همه آنچه درباره رده وارداتی‌ها در سال 99 می‌توان گفت، به هزار اگر و مگر بند است. دولت هیچ سیگنال مثبت یا شفافی در خصوص واردات خودرو ارائه نکرده و از راهروهای مجلس و کمیسیون تلفیق، چند خبر کوتاه درباره امکان بازگشایی واردات محصولات هیبریدی به گوش می‌رسد. در عین حال وضعیت ارزی کشور مناسب نیست و جامعه هم مثل دیگ زودپز منتظر خبری مثل بازگشایی واردات خودرو است تا انگ لوکس‌گرایی را دوباره به پالتو خاکی دولت بچسباند. بنابراین به نظر می‌رسد تا اطلاع ثانوی جز پنج هزار خودرو دپوشده در گمرک، چیزی در انتظار بازار وارداتی‌ها نیست. با وجود این گزاره و نیز حضور زیرپوستی غول تورم و البته دادوبیدادهای گاه و بیگاه سیاستمداران، به نظر می‌رسد هرلحظه مهم‌ترین لحظه برای خرید خودرو است.