خواب سوداگران

علی طهماسبی: ریسک و بازدهی همراه همیشگی هم‌اند. هیچ عقل سلیمی دنبال پذیرش ریسک، بدون کسب بازدهی نیست. پول نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. چراکه پول در جست‌وجوی حداکثر بازدهی با حداقل ریسک است. موقعیت‌هایی که به فراخور نوع بازار و زمان در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد ممکن است به سرعت تکرار نشود. از سوی دیگر، ریسک بازارها از ابتدای سال تاکنون دستخوش تصمیم‌گیری‌های سیاسی بوده است. یک‌سالگی خروج آمریکا از برجام این بار با اقدامات متقابل ایران در کاهش تعهدات برجامی همراه شده است و هرگونه تقابل لفظی طرفین، لااقل به‌طور موقت روی بازارها تاثیر گذاشته است. همزمان، نمی‌توان اقدامات بانک مرکزی در جلوگیری از تلاطم بازار ارز را نادیده گرفت. به ‌طوری که از ابتدای سال تا 18 تیرماه با وجود تنش‌های لفظی سیاسی و نوسانات مقطعی بازار ارز بازدهی منفی یک‌درصدی به همراه داشته است. در همین مدت بازار سکه بازدهی منفی 2 /2درصدی داشته و طلا نیز با فاصله بیشتر، بازدهی مثبت 6 /2درصدی را ثبت کرده است. در این بین، سردمدار بازارها، بورس اوراق بهادار تهران بوده است که با وجود اعلام رسمی تحریم خبر بزرگ‌ترین هلدینگ پتروشیمی توسط آمریکا، بازدهی بیش از 39 درصد را از آن خود ساخته و پس از آن بازار املاک نیز با بیش از 20 درصد رشد همراه شده است. سپرده‌های بانکی نیز با وجود غوغای تورم در ماه‌های اخیر مشمول افزایش از سوی شورای پول و اعتبار نشد تا همچنان سپرده‌های ماه‌شمار کوتاه‌مدت 10 درصد و یک‌ساله 15 درصد، از جذابیت اندکی برخوردار باشند. با توجه به تورم انتظاری بالا، سپرده‌گذاری در بانک جذابیت خود را از دست داده و از این منظر، بازارهای مالی دیگر از جمله بورس سهام با موج تقاضا مواجه شده است. سپرده‌های بلندمدت بانکی که عمدتاً اکنون یک‌ساله هستند، با توجه به افزایش تورم و عدم تطابق سود بانکی با آن شاخص، دیگر سپرده‌گذاران را ترغیب به حفظ پول در بانک نمی‌کنند. مجموع این ارقام نشان می‌دهد که طی مدت چندماهه از ابتدای سال 98، سوداگری در بازارهای مالی نسبت به سال قبل کاهش قابل توجهی داشته است. در شرایط کنونی که به نظر نمی‌رسد تهدیدهای سیاسی علیه ایران جنبه واقعی به خود بگیرند و در کنار آن، اقدامات امنیتی علیه سوداگران این بازار، به نظر می‌رسد که بازار ارز لااقل در کوتاه‌مدت در محدوده فعلی نوسان ملایمی داشته باشد. بازار املاک نیز در صورت ثبات نسبی در بازار ارز، جهش قابل ملاحظه‌ای نخواهد داشت. نکته قابل توجه اینکه سیاست‌های بانک مرکزی خصوصاً در باب نرخ سود روی سایر بازارهای مالی و حتی فیزیکی کاملاً موثر و مشهور خواهد بود. سیاست‌های جدید نیز که به عملیات بازار باز مشهود است قرار است با اثرگذاری بر این شاخص مهم، ثبات را در بازارهای مالی به همراه بیاورد. به‌علاوه اینکه موقعیت فعلی فرصت مناسبی است که شرکت‌های دولتی غیربورسی که شرایط لازم را دارند وارد بورس شوند یا سهام دولت در شرکت‌های بورسی عرضه شود. در روی دیگر سکه با تشدید تنش‌ها بین ایران و کشورهای غربی، بورس سهام اولین گزینه ریزش خواهد بود و مجدداً شاهد سوداگری در بازارهای طلا، سکه و ارز خواهیم بود. امری که با توجه به شروع تبلیغات انتخاباتی آمریکا، دور از ذهن به نظر می‌رسد.