پایان روزهای خوب دلار

در هفته‌ای که گذشت دلار آمریکا همچنان به روند صعودی خود ادامه داد ولی شرایط خوب هفته قبل دیگر برای دلار تکرار نشد. به دنبال انتشار پیش‌نویس نشست اخیر کمیته بازار باز که اعلام کرد اکثر مقامات این نهاد با کاهش بازخرید اوراق قرضه در صورت بهبود هر چه بیشتر اقتصاد موافقند، دلار در روز‌های اخیر تقویت شد ولی این خبر به تنهایی کافی نبود و در پی کاهش پیش‌بینی‌نشده خرید و فروش در بازار مسکن، که در سه سال اخیر بی‌سابقه بوده است، دلار در برابر یورو، یکی از مهم‌ترین رقبایش، سقوط کرد. البته داده‌های اخیر چندان حائز اهمیت نیستند که بتوانند کارشناسان را برای اشتباه بودن سیاست‌های اتخاذشده از سوی فدرال‌رزرو قانع کنند. از همین رو، بانک مرکزی آمریکا هنوز سیاست تعدیلی خود را آغاز نکرده است. شاخص دلار بلومبرگ نیز که تغییرات واحد پول آمریکا را نسبت به 10ارز مهم جهانی دنبال می‌کند، برای اولین بار در هفته گذشته 2/0درصد افت کرد و به 1026واحد رسید. به جز افت در برابر یورو، دلار آمریکا این هفته را با افزایش ارزش در برابر ارزهای معتبر دنیا پشت سر گذاشت. اما همتای کانادایی دلار، شرایط دیگری داشت. در هفته جاری به دلیل کاهش شاخص‌های خرده‌فروشی و عمده‌فروشی و نیز افزایش کمتر از حد انتظار شاخص بهای مصرف‌کننده، که نتوانست هدف 15‌ماهه بانک مرکزی کانادا را برآورده سازد، نگرانی‌هایی مبنی بر ایجاد رکود در اقتصاد به وجود آمده که موجب سقوط ارزش واحد پول این کشور شده است. علت دیگری که این نگرانی را تشدید می‌کند، کاهش تولید ناخالص داخلی در ماه ژوئن است. همچنین داده‌های اقتصادی کانادا با کاهش 4/0درصدی که در ماه ژوئن داشتند، رشد سه‌ماهه دوم این کشور را به 5/1درصد تقلیل داده‌اند. در هر حال دلار کانادا در برابر اکثر همتایان خود با افت ارزش مواجه شد. دیگر همتای دلار، یعنی دلار استرالیا هم این هفته سقوط کرد تا دلاری‌های بازار جهانی هفته چندان خوبی را نداشته باشند. یورو این هفته نیز به دلیل چشم‌انداز شرایط خوب اقتصادی در اروپا تقویت شد که مهم‌ترین آن هم بهبود در برابر دلار و پوند بود. علاوه بر آن بیشترین افزایش پنج‌روزه برای یورو در مقابل ین ژاپن اتفاق افتاد که در پنج هفته گذشته ثبت نشده بود. گفته می‌شود یکی از علل این افزایش بی‌سابقه، اظهارات شورای اداری بانک مرکزی اروپا مبنی بر عدم نیاز به کاهش بیشتر نرخ بهره است. در طرف دیگر، پوند انگلیس با بیشترین افت طی دو ماه اخیر مواجه شد که تحلیلگران را نسبت به داده‌های مثبت اقتصادی انگلستان در هفته‌های اخیر بدگمان کرد، چرا که این شرایط خوب موجب افزایش ارزش پوند شده بود و انتظار می‌رفت این روند ادامه یابد، در حالی که با نزدیک شدن به سخنرانی هفته آینده رئیس بانک این کشور، مارک کارنی، واحد پول انگلیس افت کرد. گفته می‌شود وی از برنامه این نهاد برای پایین نگه داشتن هزینه تسهیلات سخن خواهد گفت. این دومین هفته متوالی پس از پرواز بی‌سابقه پوند است، که این ارز چنین شرایطی را تجربه می‌کند. پوند این هفته با 8/0درصد کاهش به نرخ 97/85 پِنس به ازای هر یورو رسید. همین ارز در شش ماه گذشته حدود شش درصد تقویت شده است که حکایت از عملکرد فوق‌العاده‌اش در برابر سایر رقیبان دارد. ولی در شرایط فعلی به نظر می‌رسد حرکت اقتصاد انگلستان با کُندی مواجه خواهد شد.

ارزهای آسیایی
بازار ارزهای آسیایی را با روپیه هند آغاز می‌کنیم، این ارز با دو درصد کاهش به نرخ 33/63 به ازای هر دلار رسید چرا که اقتصاد سوم آسیا با خطر کسری بودجه و نیز رشد نه تنها ناپایدار، بلکه کاهنده اقتصاد روبه‌روست. شکاف بودجه‌ای و نیز افزایش مطالبات بانک‌ها از دیگر مشکلات پیش روی بانک مرکزی این کشور است که همگی سقوط زیاد واحد پول این کشور را سبب شده‌اند. روپیای اندونزی به دنبال اعلام طرح بانک مرکزی این کشور به منظور افزایش عرضه ارز خارجی، از افتی که در چهار سال اخیر بی‌سابقه بوده است، نجات یافت و روز جمعه‌ 4/0‌درصد تقویت شد. البته در هفته اخیر حدود 7/3درصد سقوط کرده است. به همین دلیل به نظر نمی‌رسد طرح بانک مرکزی این کشور چندان موثر واقع شود. در مورد مالزی هم اوضاع تقریباً مشابه است و مازاد حساب جاری این کشور کاهش یافته و به رقم 6/2 میلیارد رینگت (معادل 788 میلیون دلار) رسیده است که نزدیک‌ترین میزان به کسری بودجه از سال 1999 محسوب می‌شود. تایلند هم تلاش می‌کند تا با راهکارهایی از کاهش بیشتر ارزش واحد پول خود جلوگیری به عمل آورد که تا به حال موفق بوده و در تازه‌ترین اقدام خود نرخ سه‌ماهه پیش‌بینی‌شده برای بات را از 33 به 3/31 به ازای هر دلار کاهش داده است. همچنین وون کره جنوبی 3/0درصد افت کرد که با توجه به داده‌های خوب اقتصادی کره جنوبی ناامید‌کننده بود. البته در مورد کشورهای آسیایی به ویژه شرق آسیا، به دلیل مراودات تجاری تنگاتنگ با اروپا و آمریکا، تحولات بازار و سیاستگذاری‌ها بسیار تعیین‌کننده هستند. افت شدید ین ژاپن در هفته‌های اخیر که در چند روز گذشته با کاهش بسیار زیاد این ارز در برابر یورو همراه شد، موید این گفته است. تنها کشوری که به دلیل شرایط ویژه حاکم بر اقتصاد آن، تاثیر چندانی از این نوسانات نمی‌پذیرد، چین است، که طبق معمول این هفته نیز تنها با کاهش اندک 1/0درصدی به 12/6 به ازای هر دلار رسید. یادآور می‌شود هفته گذشته یوان نرخ بی‌سابقه 11/6 در برابر دلار را تجربه کرد که در نوع خود جالب توجه بود. اما اتفاق مهمی که این هفته در بازار‌های مالی چین رخ داد، سقوط ارزش سهام شرکت‌های بزرگ چینی و به طور کلی شاخص بورس این کشور بود. در هفته‌های اخیر نگرانی‌هایی در مورد کاهش نقدینگی در بازار به وجود آمده است که می‌تواند دلیل افت شاخص بورس تلقی شود. در ضمن شاخص بورس شانگهای 3/9درصد در سال جاری افت کرده است.
حال به سراغ دیگر ارزهای مهم جهان می‌رویم. واحد پول آفریقای جنوبی، رند برای دومین هفته پیاپی سقوط کرد و دلیل عمده آن هم شرایط اقتصادی در برخی بازار‌های نوظهور بود. ولی در روز کاری پایانی هفته 4/0درصد در برابر دلار تقویت شد. در نهایت رئال برزیل پس از اقدامات موثر بانک مرکزی این کشور برای توقف روند نزولی ارزش پول خود، 6/3 درصد صعود کرد و به نرخ 34/2 به ازای هر دلار رسید. این بانک با اعلام برنامه60 میلیارد دلار خود در قالب وام و دیگر تسهیلات بانکی، سعی در جلوگیری از افت رئال دارد.