برق بازار

بازار خودرو ایران در حالی به میانه سال 96 نزدیک می‌شود که تغییر و تحولات بسیاری را در یک سال اخیر به خود دیده است و تا پایان تابستان احتمالاً باز هم شاهد برخی اتفاقات خواهد بود، اتفاقاتی که تاثیری عمیق بر عرضه و تقاضای بازار خواهند گذاشت. در این بین شکل‌گیری یک روند عمومی در بازار که شاخصه آن علاقه‌مندی به خودروهای هیبریدی است، نقش و نمودی آشکار داشته و به وضوح از ترجیح خریداران ایرانی برای محصولات هیبریدی یا اصطلاحاً «سبز» بر خودروهای یگانه حکایت دارد. خودروهای هیبریدی که در دنیا به اقسام مختلفی اعم از شارژی و غیر‌شارژی تقسیم می‌شوند، در یک دهه اخیر در جهان با رشد چشمگیری به لحاظ تقاضا مواجه شده و بر مبنای گزارش اخیر وب‌سایت اینساید ای‌وی، در ماه ژوئن 2017 توانسته‌اند با فروشی بالغ بر یکصد هزار دستگاه در سال، یک درصد از کل تقاضای خودرو در جهان را به خود اختصاص دهند. جالب است که در میان خودروهای الکتریکی که پرفروش شده‌اند کمتر نشانی از برندهای اصلی وجود دارد و برای نمونه دو خودرو چینی بی‌وای‌دی و بایک در زمره پرفروش‌ترین مدل‌های این رده در جهان قرار دارند. در بازار ایران نیز با وجود میل بخش اندکی از واردکنندگان خودرو به عرضه این قبیل محصولات، تعرفه پایین دولت بر این محصولات و نیز تولید انواع متنوعی از خودروهای هیبریدی از سوی برندهای مختلف باعث شده تا برخی خودروهای اینچنینی در بازار ایران نیز حضور یافته و از قضا فروش مناسبی را نیز به ثبت برسانند. برای نمونه در دو سال اخیر و از بدو ورود سدان هیبریدی تویوتا پریوس به ایران، دست‌کم دو تا سه هزار دستگاه از این خودرو به فروش رفته در حالی که لکسوس ان‌ایکس 300 هیبریدی، هوندا آکورد هیبریدی، تویوتا کمری هیبرید، هیوندای سوناتا هیبرید و ب‌ام‌و آی 8 نیز در همین مدت توانسته‌اند فروشی نسبتاً مناسب را در بازار ایران به ثبت برسانند. اخیراً نیز با ورود سه خودرو تویوتا CH-R هیبرید، کیا اوپتیما هیبرید و میتسوبیشی PHEV این قضیه ابعاد کلان‌تری به خود گرفته است. یک نکته جالب در این بین حضور نداشتن هیچ یک از رقبای اروپایی در بین هیبریدی‌های برتر و سلطه خودروسازان شرقی بر این بخش از بازار ایران است که احتمالاً با گسترش خریداران این قبیل خودروها در آینده در ایران، نقش سازندگان ژاپنی و کره‌ای باز هم بیش از این گسترش می‌یابد. البته بازار ایران با وجود فروش سالانه کمتر از 10 هزار دستگاه خودرو هیبریدی، گرچه فعلاً نقش چندانی در نقشه جهانی خودروهای هیبریدی (نه در حوزه واردات و نه در حوزه تولید) ندارد‌، اما به دلیل روبه‌رو شدن با چالش‌های بزرگی نظیر آلودگی هوا در کلانشهرها، رشد سریع شهرنشینی و نیاز به ناوگان حمل‌ونقل پاک و الکتریکی، بحران مصرف بی‌رویه انرژی‌های فسیلی و نیز هزینه بالای مصرف سوخت برای خانوارها قطعاً در دو دهه آینده از جمله بازارهای مهم این قبیل محصولات خواهد بود و نیل به اهدافی متناسب با شرایط کشور، نیازمند درک دقیق سیاستگذاران از این موضوع مهم است. درکی که باید هر چه زودتر صنعت خودرو ایران را به این سمت متمایل کند. شوربختانه با رشد بازار خودروهای هیبریدی باز هم صنعت خودرو ایران آماده همراهی با آهنگ جهانی نیست و کمتر تلاش ملموسی در این حوزه از سوی تولیدکنندگان وطنی دیده شده است.