تجربه ادغام
چرا وزارتخانه‌های صنایع و بازرگانی ادغام شدند؟
در روزهایی که بحث تفکیک چند وزارتخانه از جمله صنعت، معدن و تجارت مطرح است شاید بد نباشد نگاهی هم به اهداف ادغام آنها شود. چرا دولت دهم وزارتخانه‌های بازرگانی و صنایع و معادن را ادغام کرده بود؟
در روزهایی که بحث تفکیک چند وزارتخانه از جمله صنعت، معدن و تجارت مطرح است شاید بد نباشد نگاهی هم به اهداف ادغام آنها شود. چرا دولت دهم وزارتخانه‌های بازرگانی و صنایع و معادن را ادغام کرده بود؟
مامور دولت دهم برای ادغام وزارتخانه‌های بازرگانی و صنایع در روزهای پایانی دوره وزارتش گفته بود که این ادغام به منزله پایان برخی چالش‌های دو حوزه صنعت و بازرگانی بوده است. مهدی غضنفری 22 تیرماه سال 1392 با بیان اینکه ادغام دو وزارتخانه بازرگانی و صنایع و معادن به نفع تولید و تجارت بوده است، گفت: «به خاطر دارم روزگاری که در وزارت بازرگانی معاون بودم و حتی زمانی که وزیر بودم اختلافات زیادی در موضوع تعرفه‌های وارداتی، نحوه حمایت از تولید یا قیمت‌گذاری و تنظیم بازار با وزارت صنایع وقت داشتیم و بعضاً به خاطر این اختلافات تصمیم‌گیری در یک موضوع حتی ساده ماه‌ها به طول می‌انجامید و بگومگوهای رسانه‌ای فراوانی به‌وجود می‌آمد. گاهی حتی برای اینکه مقدار یک تعرفه وارداتی مطابق میل یک وزیر نبود برگه تصویب آن را در گاوصندوق می‌گذاشت و در آن را قفل می‌کرد تا کلاً از چرخه بررسی خارج شود.» آن‌طور که ایسنا این سخنان غضنفری را منتشر کرده، وی همچنین گفته است: «این چالش‌ها از آن بابت بود که ارتباط کاری این دو حوزه خیلی زیاد بود و تصمیم هر وزیری، کار دیگری را به‌شدت متاثر می‌کرد.» اما آیا با ادغام دو وزارتخانه صنایع و بازرگانی این چالش‌ها و مشکلات حل شده است؟ هرچند دیگر در این سال‌ها تنها یک فرد مسوولیت دولتی این بخش را بر عهده داشته اما در آن زمان که غضنفری وزیر بود، او را متهم به دفاع یکجانبه از حوزه بازرگانی می‌کردند و در زمانی هم که محمدرضا نعمت‌زاده صدارت این وزارتخانه را بر عهده گرفت، او را متهم به دفاع یکجانبه از حوزه صنعت کردند.
از سوی دیگر هرچند در اردیبهشت‌ماه سال 1390 پیش از ادغام، غنضفری گفته بود این ادغام حجم دولت را کوچک می‌کند و با این کار وزارتخانه‌ای چابک ایجاد می‌شود اما از نگاه برخی کارشناسان این هدف محقق نشده است. مصطفی هاشمی‌طبا، وزیر اسبق صنایع و معادن گفته است: «قرار بر این بود که با ادغام دستگاه‌های مختلف از جمله وزارتخانه‌ها با یکدیگر دولت چابک شود اما این مساله در عمل رخ نداد و روزبه‌روز شاهد سنگین‌تر شدن وزن دولت با کارمندان بیشتر و هزینه‌های بالاتر بودیم، به طوری که اگر بروید شرایط کنونی را با چند سال قبل قیاس کنید، متوجه خواهید شد که چه وظایف بیشتری برای دولت تراشیده شده و تا چه میزان بر کارکنان و هزینه‌های آنها اضافه شده است.» نکته قابل توجه آن است که در همین روزهای تصمیم برای تفکیک این وزارتخانه نیز چابک‌سازی بخش دولتی بار دیگر به عنوان یکی از اهداف مطرح می‌شود؛ هدفی که خود نشان می‌دهد از ادغام دو وزارتخانه به دست نیامد و این بار دولت به دنبال آن است که بار دیگر با اقدامی مشابه اقدام قبلی آن را محقق کند.
