انتظار غلط آمریکایی
ایران هنوز به برجام پایبند است
با روی کارآمدن جو بایدن به عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا، انتظار بر این می‌رفت که پیرو اظهارات وی در ایام کاندیداتوری، زمینه‌های بازگشت آمریکا به برجام فراهم شود. حالا و با گذر حدود یک ماه از حضور وی بر کرسی ریاست‌جمهوری آمریکا، انتظارات بر این است که مواضع وی شفاف شود. البته به نظر می‌رسد برخی تلاش‌ها از سوی آمریکایی‌ها در جریان است که ایران را ملزم کنند نخستین گام را بردارد، در حالی‌که مقامات ایرانی بارها اعلام کرده‌اند چنین نخواهند کرد و این آمریکاست که باید بی‌قید و شرط به برجام برگردد. در آخرین اخبار وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا با بیان اینکه در حال حاضر مسیر دیپلماسی باز است، مدعی شد که ایران هنوز از پایبندی به تهعداتش در ذیل برجام فاصله دارد. «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا، در سخنانش بار دیگر عنوان کرد که «اگر ایران به برجام بازگردد، واشنگتن نیز اقدام مشابهی انجام خواهد داد که در این صورت باید روی یک توافق طولانی‌تر و سخت‌تر کار کرد». آنتونی بلینکن افزود: «ما باید سایر موارد مشکل‌ساز مربوط به برنامه موشک‌های بالستیک ایران را بررسی کنیم.» وزیر خارجه آمریکا مدعی شد که «مسیر دیپلماسی اکنون باز است، اما ایران هنوز از پایبندی به تعهداتش فاصله دارد». رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا در ادامه ادعاهای خود تاکید کرد که «واشنگتن برای بازگرداندن ایران به توافق برجام انگیزه دارد». این اظهارات در حالی از سوی مقامات آمریکایی مطرح می‌شود که نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد، افکار عمومی و محافل کارشناسی اغلب طرفدار بازگشت بی‌قید‌وشرط آمریکا به برجام هستند. هفته پیش نیوزویک یک گزارش منتشر کرد که نشان می‌داد طبق یک تحقیق افکارسنجی که جزئیات آن در گزارش هفته‌نامه نیوزویک آمده است، ۶۷ درصد کارشناسانی که جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می‌دادند، حامی بازگشت بی‌چون و چرای آمریکا به برجام کنونی بوده‌اند. در مقابل در ایران نیز، هفته گذشته رئیس‌جمهوری صراحتاً اعلام کرد، برجام به هیچ عنوان دوباره قابل مذاکره نبوده و این آمریکاست که باید به آن برگردد. همچنین، مجید تخت‌ر‌وانچی، نماینده کشورمان در سازمان ملل، هم در گفت‌وگویی با شبکه یورو نیوز، در توضیح اینکه آیا ایران برنامه‌ای ندارد که خودش قدمی را برای این منظور (برجام) بردارد و آیا ایران نمی‌خواهد گام نخست را بردارد، مطرح کرد: این انتظار غلطی است که اینها می‌گویند ایران گام اول را بردارد. ما که در برجام هستیم. کسی که از برجام خارج شده باید ثابت کند تغییر رویه داده است. چطور انتظار می‌رود ایران که در برجام است گام بردارد؟ ایران چه گامی بردارد؟ او درباره اینکه «در حال حاضر دیگر ایران هم در برجام نیست»، گفت: خیر، ایران هنوز در برجام حضور دارد.
استیضاح دژپسند کلید خورد
هفته گذشته؛ جلال محمودزاده نماینده مردم مهاباد، از کلید خوردن طرح استیضاح فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد و امور دارایی خبر داد. وی بیان کرد: تخلف در واگذاری شرکت‌های دولتی و عدم رعایت اصل 44 قانون اساسی در خصوصی‌سازی، سیاست‌های پولی و مالی غلط، عدم رعایت سیاست‌های پولی اقتصاد مقاومتی، ضعف در تنظیم سیاست‌های اقتصادی و پولی کشور، نرخ پایین رشد اقتصادی، عدم کنترل بازار سرمایه، عدم هدایت نقدینگی به سمت تولید مولد و همچنین عدم حمایت از دهک‌های پایین جامعه از جمله محورهای استیضاح وزیر اقتصاد است. در ادامه این اخبار، احمد نادری نماینده مردم تهران، درباره آخرین وضعیت بررسی طرح استیضاح وزیر امور اقتصاد و دارایی در قوه مقننه، گفت: این طرح با 102 امضا تقدیم هیات رئیسه مجلس شده است. وی همچنین اظهار کرد: نمایندگان فرصت‌هایی به وزیر اقتصاد برای اصلاح امور داده بودند اما با راهی که آقای دژپسند در پیش گرفته است به نظر می‌رسد برای اصلاح برخی اقدامات از سوی وزارت امور اقتصاد و دارایی عزمی وجود ندارد. گفتنی است، پیش از این طرح استیضاح دیگری از دژپسند وزیر اقتصاد با بیش از 100 امضا تقدیم هیات رئیسه مجلس شده بود.
سوال از علوی
در هفته‌های گذشته محمود علوی با حضور در صداوسیما در مصاحبه‌ای شرکت کرد که برخی گفته‌های وی در این گفت‌وگو برای وی حاشیه‌ساز شده است. در تازه‌ترین تحول علی خضریان نماینده مجلس ضمن اعلام خبر طرح سوال نمایندگان از وزیر اطلاعات اظهار کرد: با توجه به اظهارات سیدمحمود علوی وزیر اطلاعات، احتمال نقض سیاست‌های کلی جمهوری اسلامی و در مخالفت با فتوای مقام معظم رهبری درباره حرام بودن تولید سلاح هسته‌ای که متاسفانه منجر به ایجاد هزینه سیاسی برای نظام جمهوری اسلامی شده، طرح سوال از وی تهیه و در سامانه مجلس ثبت شده است تا این عضو کابینه پاسخگوی نمایندگان باشد. وی با بیان اینکه وزیر اطلاعات بعد از گذشت چند روز درصدد جبران اظهارات خود اقدامی نکرده است، افزود: اظهارات علوی بر خلاف جایگاه سازمانی وزارت اطلاعات مبنی بر افزایش امنیت برای کشورمان بوده و امنیت ملی را دچار مشکل کرده است. ضمن اینکه در حوزه سیاست خارجی هم ممکن است این اظهارات، جمهوری اسلامی را دچار مشکلاتی کند. خضریان اضافه کرد: امروز نمایندگان مجلس سوالی را ثبت کرده و به امضا رسانده و از وزیر اطلاعات علت مواضع خلاف دیدگاه‌های کلان جمهوری اسلامی را جویا شده‌اند و مقرر شد این سوال در کمیسیون تخصصی یعنی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس رسیدگی شده و مشخص شود علت اظهارات وزیر اطلاعات در این باره چه بوده و چرا او درصدد جبران اظهارات برنیامده است. رئیس کمیته سیاسی، نظامی و امنیتی کمیسیون اصل 90 گفت: هیات رئیسه کمیسیون اصل 90 مجلس، کمیته سیاسی، نظامی و امنیتی این کمیسیون را موظف کرده تا نسبت به طرز کار این موضوع بررسی‌های لازم را صورت دهد که اگر این اظهارات از منظر این کمیسیون امکان بررسی داشته باشد و خسارت‌بار بودن اظهارات وزیر اطلاعات محرز شود، موضوع بررسی شده و پس از طی مراحل لازم از وزیر اطلاعات توضیحاتی پیرامون این موضوع خواسته شود تا رسیدگی‌های لازم به این پرونده انجام شود.
میانجی‌گری دوحه به جای مسقط
از اخبار مهم هفته گذشته، سفر وزیر امور خارجه قطر به تهران بود. وی در این سفر با حسن روحانی رئیس‌جمهوری و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان دیدار و گفت‌وگو کرد. روابط دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی مهم‌ترین محورهای مذاکرات او با مقام‌های کشورمان بود. آن‌گونه که ایسنا گزارش داده است، «محمد بن‌عبدالرحمن بن‌جاسم آل‌ثانی» در حالی به ایران سفر کرده است که کشورش سعی دارد در عین قرار داشتن در مسیر عادی‌سازی روابط با کشورهای عربی همسایه از وقوع هرگونه تاثیر نامطلوب این عادی‌سازی بر رابطه دوحه با تهران جلوگیری کند. خرداد 1396 وقتی چهار کشور عربستان، امارات، بحرین و مصر با ادعای حمایت قطر از تروریسم با این کشور قطع رابطه کردند و تمام مرزهای زمینی، دریایی و هوایی خود را به روی قطر بستند، ایران یگانه کریدور حمل‌و‌نقلی بود که باقی ماند و همین امر در حالی که ایران تاکید داشت که برای هرگونه کمک انسان‌دوستانه به مردم قطر آمادگی دارد به دلیل مهمی برای تقویت روابط دو کشور تبدیل شد که پیش از آن نیز در طول تاریخ خود هیچ‌گاه روی تنش به خود ندیده بود. پس از گذشت بیش از سه سال از آن بحران و در شرایطی که کشورهای تحریم‌کننده دوحه، پایان اختلافات خود با قطر را اعلام کرده و به سمت عادی‌سازی روابط و بازگشایی مرزها حرکت می‌کنند، این مقامات دیپلماتیک قطر هستند که نه‌تنها تاکید دارند به این دلیل تغییری در روابطشان با دو کشور حامی خود در این سال‌ها یعنی ایران و ترکیه ایجاد نخواهند کرد بلکه اعلام کردند برای تقویت و توسعه همکاری با جمهوری اسلامی ایران مصمم‌اند. سویه دیگر سفر وزیر امورخارجه قطر به تهران را باید در تمایل این کشور برای ایفای نقش میانجی‌گر منطقه‌ای و بین‌المللی جست‌وجو کرد. نقشی که در سال‌های گذشته و پیش از درگذشت سلطان قابوس پادشاه عمان بر عهده مسقط قرار داشت. قطر که در این مدت میزبانی مذاکرات صلح افغانستان را بر عهده داشته، بارها ابراز تمایل کرده که به عنوان واسطه‌ای میان ایران و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس عمل کند.
روایتی از دلایل امتناع پوتین از دیدار قالیباف
در هفته‌های گذشته، سفر قالیباف و هیات همراه به روسیه و امتناع پوتین رئیس‌جمهوری روسیه از دیدار با وی خبرساز شده بود. در این راستا، امیرعبداللهیان، دستیار ویژه و مدیرکل امور بین‌الملل مجلس شورای اسلامی، توضیحاتی را ارائه کرد. وی در بخشی از سخنانش گفت: آنها به ما گفتند که طبق پروتکل برای دیدار با پوتین، باید شخص مورد نظر با عزت و احترام بین 10 تا 14 روز همراه تیم پزشکی کرملین در این کشور حضور یافته و بعد از آن می‌تواند حتی با پوتین دیدار و مصافحه کند. امیرعبداللهیان تاکید کرد: ما در پاسخ به طرف روسی اعلام کردیم که روسای قوای ما آنقدر بیکار نیستند که بتوانند دو هفته در آنجا بمانند، مجدداً روس‌ها با ما دیدار داشتند و پیام‌ها و یادداشت‌هایی بین ما رد‌و‌بدل شد، آنها بیان کردند که اگر می‌خواهید مدل پروتکلی را که با روسای‌جمهور دو کشور CIS داشتید داشته باشید، یعنی تیم پزشکی کرملین به ایران بیاید و بین 10 تا 14 روز در کنار رئیس مجلس شورای اسلامی بماند و بعد با همان تیم به روسیه بیاید، که ما اعلام کردیم این موضوع عزتمند نیست و شرایط ما اجازه حضور تیم کرملین در مجلس را نمی‌دهد. دستیار ویژه و مدیرکل امور بین‌الملل مجلس شورای اسلامی گفت: برای طرف روس مضمون پیام رهبری بسیار اهمیت داشت و می‌خواست هر‌چه سریع‌تر از آن اطلاع پیدا کند، بنابراین دبیر شورای عالی امنیت روسیه با کاظم جلالی سفیر ایران در روسیه دیدار و اعلام کرد یکی از این روش‌ها را بپذیرید، زیرا منتظریم که شما هر‌چه سریع‌تر پیام مهم رهبری را به ما تحویل دهید، در نهایت آنها بعد از آنکه مخالفت‌های ما را با این پروتکل‌ها دیدند، پیشنهاد دیگری را مطرح کرده و گفتند که پوتین فردی را مکلف کند که این شخص نامه رهبر معظم را تحویل بگیرد که البته در این میان باز هم اعلام شد هر کسی که می‌خواهد در روسیه دیدار داشته باشد، باید تست کرونا بدهد که باز ما ضمن مخالفت، بیان کردیم این موضوع با حفظ شئونات و عزت ما مطابقت ندارد و رئیس مجلس ما در روسیه تست نخواهد داد. ما تا این حد برای رعایت عزت ملی و پروتکل‌های مدنظر خود در جزئیات دقیق بودیم.
ضرورت ریشه‌یابی علل بروز فساد
همچنین هفته گذشته، ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه، در جلسه شورای عالی پیشگیری از وقوع جرم حضور یافته و به ایراد سخنانی پرداخت. وی با تاکید بر لزوم ریشه‌یابی علل بروز مفاسد به عنوان یکی از راهکارهای پیشگیری از وقوع جرم گفت: هر زمان که در راستای رفع علت‌های وقوع جرم حرکت شود، معلول‌ها هم از بین خواهند رفت. برای مردم قابل قبول نیست که یک تخلف یکسان برای دو، سه یا چهار مرتبه تکرار شود. اگر ریشه‌ها به درستی شناخته و خشکانده شود دیگر فساد زمینه بروز پیدا نخواهد کرد. رئیسی همچنین تاکید کرد که باید اولویت‌ها در طرح «تعیین ساز‌و‌کار و نحوه مشارکت قوای سه‌گانه در پیشگیری از فساد اقتصادی و اداری» تعیین شده و برای هرکدام راهکارهای مشخصی پیش‌بینی شود. رئیس قوه قضائیه با بیان اینکه شورای عالی پیشگیری از وقوع جرم، به دنبال اجرای قوانینی است که قبلاً مجلس شورای اسلامی آنها را به تصویب رسانده است، سهم پیگیری در موفقیت اجرای قوانین را بیشتر از تصمیم‌گیری و سندسازی دانست و گفت: باید در شورای عالی پیشگیری از وقوع جرم، اجرای قانون مطالبه و پیگیری شود. رئیسی بر لزوم زمانبندی برنامه‌های گنجانده‌شده در طرح «تعیین ساز‌و‌کار و نحوه مشارکت قوای سه‌گانه در پیشگیری از فساد اقتصادی و اداری» تاکید کرد و گفت: مدیران باید خط قرمزهایی را که قانون برای آنها مشخص کرده است، بسیار جدی بگیرند.
♦♦♦
تسنیم: محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه همچنین درباره رایزنی‌ها برای حضورش در انتخابات و فهرست‌هایی در فضای مجازی با ریاست‌جمهوری وی تصریح کرد: جدیت فهرست انتخاباتی من در فضای مجازی به اندازه همان فهرست‌های کارتونی است؛ همانند گذشته اعتقاد دارم به انتخابات ریاست‌جمهوری ورود نکنم.
ایسنا: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، پیشنهاد سفر به تهران و یافتن راه‌حلی مشترک برای ادامه نظارت‌های آژانس در ایران را ارائه داده است.
ایلنا: امیر سرتیپ حاتمی، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، در گفت‌وگوی تصویری با همتای ژاپنی خود گفت: ترور ناجوانمردانه شهید سپهبد قاسم سلیمانی به دست ارتش تروریست آمریکا و ترور دانشمند شهید فخری‌زاده به دست عوامل صهیونیست‌ها، مصداق بارز تروریسم دولتی و عامل بی‌ثباتی و ناامنی در منطقه است.
مهر: رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون تلفیق، با اشاره به تخصیص ارز ۴۲۰۰تومانی برای تامین کالاهای اساسی و دارو در سال آینده، گفت: کمیته‌ای برای نظارت بر نحوه تخصیص این ارز به کالاهای اساسی تشکیل می‌شود.
مهر: مجید محتشمی، عضو جبهه اصلاح‌طلبان، با اشاره به اینکه هنوز کاندیداتوری فردی قطعی نیست از چند گزینه احتمالی ریاست‌جمهوری خبر داد و گفت: عارف و پزشکیان برای کاندیداتوری در انتخابات ۱۴۰۰ تلاش می‌کنند.
ایلنا: اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور با بیان اینکه ایران از خیلی از بحران‌ها سربلند بیرون آمده است گفت: برخی طراحی‌ها و توطئه‌ها که علیه ایران انجام شد اگر علیه هر کشور دیگری بود، می‌توانست آن کشور را از پای در‌آورد و علت اینکه ایران توانست از این بحران‌ها عبور کند، انسجام و همبستگی ملی در میان مردم است که در مواقع لازم به نمایش گذاشته می‌شود.
فارس: علی ربیعی، سخنگوی دولت، با تاکید بر اینکه سیاست قطعی دولت این است که نرخ ارز کالاهای اساسی به یکباره و فعلاً، تغییر نخواهد کرد، تصریح کرد: دولت، به هیچ وجه افزایش قیمت این کالاها و تحمیل فشار بیشتر تورمی بر مردم را نخواهد پذیرفت.
تسنیم: سردار سرتیپ دوم پاسدار رمضان شریف، سخنگوی سپاه، با اشاره به اقدامات ذلیلانه رژیم صهیونیستی علیه ملت ایران و دانشمندان و نخبگان این مرزوبوم، گفت: به‌طور قطع رژیم غاصب و جعلی صهیونیستی پاسخ شیطنت‌های خود را دریافت خواهد کرد.
♦♦♦
تجدید پیمان اصلاح‌طلبان با آرمان‌های امام راحل
اعتماد نوشت: نهاد اجماع‌ساز سرانجام پس از مدت‌ها روی ریل حرکت قرار گرفت. سرانجام نهاد تازه‌تاسیس با عنوان جبهه اصلاح‌طلبان ایران نخستین نشست خود را در جماران برگزار کرد. تصمیمی که به نظر می‌رسد در راستای اعتراض اصلاح‌طلبان به حوادث اخیر صورت گرفته است؛ چراکه به تازگی رفتارهای جریانی مرموز نسبت به بیت امام واکنش‌های فراوانی را برانگیخت. زمانی که صداوسیما پخش سخنرانی سیدحسن خمینی تولیت آستان امام خمینی (ره) را در روز تجدید پیمان دولت با آرمان‌های امام، ناتمام گذاشت و در ادامه قطعنامه پایانی مراسم 22 بهمن نیز بدون اشاره به نام امام خمینی (ره) صادر شد. حالا اصلاح‌طلبان می‌گویند با انتخاب «جماران» می‌خواهند بار دیگر با آرمان‌های امام (ره) و انقلاب تجدید پیمان کنند.
جای خالی لاریجانی در اردوگاه اصولگرایی
شرق نوشت: اگر قرار شود تاثیر دولت روحانی را بر اردوگاه اصولگرایی تحلیل کنیم، یکی از خروجی‌هایش، خروج علی لاریجانی از رسته اصولگرایان بود. اگرچه به نام هنوز برخی او را اصولگرا بدانند اما او قطعاً دیگر هیچ نقشی در اردوگاه اصولگرایی نخواهد داشت؛ گزینه اول آنها در انتخابات سال 84 که حالا حتی به او فکر هم نمی‌شود. گرچه خروج علی لاریجانی یا به‌حاشیه‌رفتنش در اردوگاه اصولگرایی به‌تبع یک اتفاق بزرگ‌تر رقم خورد؛ رخداد خروج خاندان لاریجانی از دایره قدرت. سخنگوی جامعه روحانیت مبارز دیروز گفته است: هیچ‌گونه بحثی درباره آقای لاریجانی در جامعه روحانیت مبارز صورت نگرفته است. اینکه جامعه روحانیت در پی روی کار آمدن آقای لاریجانی است و دیگران به دنبال آقای رئیسی هستند، یک القا از سوی دیگران است.
محرومیت از پست و سمت برای وزرای غیرپاسخگو
ایران نوشت: اخیراً احمدحسین فلاحی، نماینده مجلس، گفته است: برخی از وزرا ممکن است در برابر نمایندگان مردم پاسخگو نباشند یا استیضاح آنها کارایی نداشته باشد؛ بنابر طرحی که در مجلس در دست تهیه است، قرار بر این است که اگر مسوولان اجرایی پاسخ قانع‌کننده‌ای در برابر تصمیمات خود به نمایندگان مجلس ارائه ندهند، برای همیشه از گرفتن پست‌های سیاسی محروم شوند. در واکنش به تدوین چنین طرحی، لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس‌جمهوری، گفت: قانون اساسی میدان عمل فعالان حوزه قدرت سیاسی است. نظارتی که مجلس بر مقامات سیاسی و وزرا دارد، نظارتی سیاسی است. باید به دیده انحصاری به نظارت سیاسی نگاه کرد. یعنی موارد نظارتی که در قانون اساسی آمده، حصری است و نمی‌توان به آن موارد هیچ چیز دیگری اضافه کرد.
ادب نقد، ادب حکمرانی
رسالت نوشت: اقدام مشکوک چند موتورسوار در حاشیه مراسم راهپیمایی موتوری 22 بهمن که از سوی شبه‌رسانه ملکه انگلیس نیز ضریب داده شد، این روزها به‌گونه‌ای موردتوجه دولتی‌ها قرار گرفته و پیگیر آن هستند که احتمال با برنامه قبلی بودن آن وجود دارد چراکه جریان انقلاب ولو اینکه منتقد جدی دولت است، هرگز اقدام به هتک حرمت مقام رسمی کشور نمی‌کند. در اینکه هتک حرمت مقام رسمی کشور مورد تایید جریان انقلابی نیست، همین بس که فعالان این جریان حتی قبل از دست به نامه شدن مسوولان اجرایی آن را محکوم کردند. اما این پایان همه ماجرا نیست چراکه مذموم بودن هتک حرمت در اندیشه‌های رهبر حکیم انقلاب به‌روشنی وجود دارد و ایشان بارها درباره آن نکاتی را مطرح کرده‌اند.