چشم‌ها در انتظار تایید شورای نگهبان

محمدصالح جوکار، رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها درباره آخرین وضعیت برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1400 گفت: با توجه به اینکه در شرایط خاصی قرار داریم، باید بتوانیم با استفاده از سازوکارهای مناسب شرایط برگزاری انتخابات الکترونیکی را فراهم کنیم. رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها ادامه داد: آنچه مهم است، انتخابات ریاست‌جمهوری باید در زمان مقرر برگزار شود و درصورتی‌که پاندمی کرونا تا زمان برگزاری انتخابات ادامه داشته باشد، لازم است پروتکل‌های بهداشتی رعایت شود. او افزود: اینکه انتخابات ریاست‌جمهوری به صورت الکترونیکی برگزار شود یا اضافه بر 12 ساعت قانونی عمل کنیم، بستگی به نظر شورای نگهبان دارد. جوکار بیان کرد: نظر شورای نگهبان از این نظر حائز اهمیت است که سازوکارهای برگزاری انتخابات الکترونیکی باید به گونه‌ای فراهم شود که فناوری به کار گرفته‌شده در تولید نرم‌افزار برای برگزاری انتخابات خوب پاسخگو باشد. او یادآور شد: نظر شورای نگهبان حفظ و پاسداری رای مردم است که برای تحقق این امر مهم زمان برگزاری انتخابات را باید افزایش دهیم که نیاز به اصلاح قانون دارد. رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها اظهار کرد: در صورت فراهم شدن زیرساخت‌ها و تایید شورای نگهبان برگزاری انتخابات به صورت الکترونیکی هیچ ایرادی ندارد.

ضرورت وضع محدودیت برای کاندیداهای ریاست‌جمهوری؟

در هفته‌های اخیر مجلس شورای اسلامی اقدام به وضع محدودیت‌هایی برای کاندیداهای ریاست‌جمهوری کرد. موضوعی که موجی از واکنش‌ها را برانگیخت و واکنش‌ها عمدتاً معطوف به این بود که گویی مجلس می‌خواهد شرایطی را فراهم کند که رسیدن به جایگاه ریاست‌جمهوری توسط شخص یا اشخاصی راحت‌تر شود. این موضوعی است که هفته گذشته رئیس مجلس شورای اسلامی، به آن واکنش نشان داد. محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، در جریان نشست علنی مجلس که با دستور کار بررسی طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست‌جمهوری در حال پیگیری بود، نسبت به برخی انتقادها به این طرح پیرامون محدود کردن رای مردم گفت: بعضی وقت‌ها برداشت این می‌شود که افرادی که ما بر اساس قانون مشخص می‌کنیم اینها در حقیقت تشخیص صلاحیت می‌شوند. خیر، این‌طور نیست؛ ما در این مرحله صرفاً برای ساماندهی فرآیند ثبت‌نام کاندیداها این کار را انجام می‌دهیم یعنی قبلاً کسی که سواد خواندن و نوشتن داشته می‌رفته ثبت‌نام می‌کرده ولی با این قانون دیگر امکان این کار را ندارد. وی  خطاب به نمایندگان مجلس تاکید کرد: اینقدر فضا را نباید محدود و تنگ کرد. چه ضرورتی دارد که ما اینقدر فضا را محدود کنیم در حالی که طبق قانون تشخیص آنهایی که صلاحیت دارند بعد از ثبت‌نام‌ها با شورای نگهبان است و ما صرفاً در حال سامان دادن به وضعیت نابسامان ثبت‌نام‌ها در انتخابات هستیم. در همین راستا، زهرا نژادبهرام، فعال اصلاح‌طلب نیز در گفت‌وگویی که با ایلنا داشت، ضمن انتقاد از ایجاد محدودیت برای کاندیداهای ریاست‌جمهوری اظهار کرد: یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب با بیان اینکه طرح‌های مجلس نباید منجر به کاهش ظرفیت مشارکت در انتخابات شود، گفت: ساختار انتخاباتی از ظرفیت‌های مهم جمهوری اسلامی است بر همین اساس تمامی عملکردهای ما باید در این جهت باشد که ظرفیت‌های دموکراسی را در درون کشور تقویت کنیم نه اینکه محدودیت انتخاب‌شوندگان و انتخاب‌کنندگان را بیشتر کنیم.

چهار راهکار برجامی چین

سخنگوی وزارت امور خارجه چین با مطرح کردن اینکه خروج آمریکا از برجام دلیل اصلی انحراف این توافق از مسیر درستش است، به چهار راهکار پیشنهادی وزیر امور خارجه این کشور برای حل‌و‌فصل مسائل پیرامون توافق در نشست دیروز وزرای امور خارجه کشورهای عضو برجام اشاره کرد. هوآ چونیینگ، سخنگوی وزارت امور خارجه چین در پیامی توئیتری درباره خروج آمریکا از توافق هسته‌ای نوشت: خروج آمریکا از برجام و فشار حداکثری‌اش بر ایران،  دلیل اصلی منحرف شدن مساله هسته‌ای ایران از مسیر درست است.  بازگشت آمریکا به توافق و ازسرگیری پایبندی به آن، راه درست کاهش تنش‌هاست. 

چونیینگ همچنین در یک رشته توئیت به چهار راهکار ارائه‌شده توسط وانگ‌یی، وزیر امور خارجه چین در جلسه مجازی وزرای امور خارجه کشورهای عضو برجام اشاره کرد که روز گذشته برگزار شد.  این چهار راهکار شامل موارد زیر است که سخنگوی وزارت خارجه چین آنها را در صفحه توئیترش مطرح کرد:

1-  تلاش بی‌وقفه برای حمایت از برجام و علیه فشار حداکثری انجام شود. 

۲- در راستای بازگشت بی‌قید و شرط آمریکا به برجام تلاش شود. آمریکا باید تحریم‌ها علیه ایران و نهادها و افراد طرف سوم را لغو کند. 

3- مسائل مربوط به پایبندی منصفانه و بی‌طرفانه حل‌و‌فصل شود.

4- مسائل امنیت منطقه به درستی کنترل شود. 

چین پیشنهاد کرده است یک فرصت مذاکراتی  چندجانبه در منطقه خلیج‌فارس برای آغاز روند گفتمانی فراگیر در راستای رسیدن به اتفاق نظر بر سر مسائل امنیت منطقه به واسطه رایزنی برابر و پیشرفتی تدریجی ایجاد شود.

نه بخشیدیم، نه فراموش کردیم!

هفته گذشته، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه با یک نشریه افغان درباره مواضع ایران در قبال طالبان گفت‌وگو کرد. ظریف در این گفت‌وگو با اشاره به کشته شدن هشت کارمند سفارت ایران به همراه یک خبرنگار به وسیله طالبان در مزار شریف گفت: نه بخشیده‌ایم و نه فراموش کرده‌ایم. اما اینکه بخواهیم انتقام بگیریم، ما همان زمان تصمیم گرفتیم. در آن دوران نیروهای ما در مرز مستقر شدند. امکان یک درگیری وجود داشت. دولت ایران تصمیم گرفت که این‌چنین درگیری حتماً به ضرر مردم افغانستان خواهد بود و فقط به ضرر طالبان نخواهد بود. لذا ما از درگیری صرف نظر کردیم و از انتقام‌گیری هم صرف نظر کردیم. اما اینکه ببخشیم یا فراموش کنیم، نه! یک دردی هست داریم و به‌خاطر مردم افغانستان تحمل کردیم. ما همان زمان اگر می‌خواستیم انتقام بگیریم باید اقدام نظامی می‌کردیم و آن اقدام نظامی را برای مردم افغانستان و مردم ایران مضر می‌دانستیم.

او همچنین در پاسخ به این سوال که رابطه ایران با طالبان چگونه است، گفت: ما به طالبان جنگ‌افزار نمی‌دهیم، زخمی‌های طالبان را درمان نمی‌کنیم اما با طالبان گفت‌وگوی جدی داریم. من شخصاً با «ملا برادر» در تهران ملاقات کردم. کمااینکه دیگر مقامات بین‌المللی یا در دوحه یا در پایتخت‌های خودشان با هیات طالبان دیدار کرده‌اند. بالاخره در مناطق بزرگی از مرز مشترک ایران و افغانستان، متاسفانه دولت افغانستان استقرار ندارد و ما موظفیم که از مردم خودمان دفاع کنیم.  

فرصت طلایی صلح هرمز

هفته گذشته مجید تخت‌روانچی نماینده ایران در نشست شورای امنیت سازمان ملل که به صورت آنلاین برگزار شد، اظهار کرد: ما در مناسبت‌های متعدد موضع خود را در مورد توانایی‌های دفاعی کشورمان کاملاً روشن ساخته‌ایم. طبق حقوق بین‌الملل، توسعه برنامه موشکی متعارف حق ذاتی هر کشوری بوده و ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. از این‌رو، ایران در مورد برنامه مشروع موشک‌های بالستیک خود مذاکره نخواهد کرد. به خاطر واقع شدن در منطقه حساسی چون خاورمیانه، ما اجازه نخواهیم داد امنیت و توانمندی دفاعی متعارفمان به خطر افتاده، محدود یا تضعیف شود. سیاست‌های قلدرمآبانه برخی قدرت‌ها ایران را مرعوب نخواهد کرد تا از وسایل دفاعی مشروع خود دست بردارد.

تنها منبع بی‌ثباتی و ناامنی در منطقه ما حضور تعداد زیادی از نیروهای آمریکایی تقریباً در تمام کشورهای همسایه ایران، خلیج‌فارس و دریای عمان و همچنین جریان سیل‌آسای پیچیده‌ترین سلاح‌های آمریکا و دیگر کشورهای غربی به این منطقه است. منطقه خلیج‌فارس از سال‌ها مداخله خارجی، درگیری و رقابت‌های ناسالم رنج می‌برد. این منطقه در اثر جریان لجام‌گسیخته سلاح‌های خطرناک کشورهای غربی به بشکه باروتی تبدیل شده است. برای فروش سلاح بیشتر به این منطقه، این کشورها به اختلافات در این منطقه دامن می‌زنند و سیاست «تفرقه بینداز و حکومت کن» را در پیش گرفته‌اند.

وقت آن رسیده است که در جهت ایجاد منطقه‌ای بهتر، امن‌تر و مرفه‌تر کشورهای منطقه با حسن نیت با یکدیگر همکاری کنند. ابتکار صلح هرمز ما (موسوم به طرح امید) رهنمودی برای نزدیک کردن کشورهای منطقه به یکدیگر با هدف حل اختلافات آنها و ایجاد روابط دوستانه‌تر میان آنهاست. امیدواریم فراخوان صادقانه و صمیمانه ما برای گشودن صفحه‌ای جدید در همکاری‌های منطقه‌ای، به زودی مورد توجه همسایگان ما در خلیج‌فارس قرار گیرد.

افزایش همکاری‌های نفتی و گازی ایران و روسیه

در هفته گذشته، بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران پس از نشست با الکساندر نوآک، معاون نخست‌وزیر و نیکلای شولگینوف، وزیر انرژی جدید روسیه گفت تهران و مسکو بر تقویت همکاری‌های فنی در بخش‌های نفت و گاز توافق کرده‌اند.

وی افزود: ما در این نشست در مورد موضوعات مرتبط با ثبات‌بخشی به بازار جهانی نفت گفت‌وگو کردیم. روسیه طی سال‌های گذشته نقش تعیین‌کننده‌ای در ایجاد ثبات در بازار جهانی نفت داشته و با توجه به همکاری جدی در اوپک، در چارچوب اوپک‌پلاس با یکدیگر صحبت کردیم. نظر ما در این زمینه به یکدیگر نزدیک بود. زنگنه گفت: همکاری میان دو کشور در زمینه انرژی روزبه‌روز در حال گسترش است. در شرایط کنونی، با توجه به تحریم‌های آمریکا علیه ایران و روسیه، تقویت همگرایی و همکاری دو کشور بسیار مهم و موثر است. الکساندر نوآک نیز نسبت به رشد روابط میان تهران و مسکو ابراز خرسندی کرد و گفت: «روسیه قطعاً خواهان همگرایی بیشتر با ایران در همه زمینه‌ها، به ویژه در زمینه نفت و انرژی است.» نوآک افزود: در سال‌های اخیر، رایزنی‌ها میان اعضای اوپک و ائتلاف اوپک‌پلاس موثر بوده است و روسیه تلاش کرد تا نقشی سازنده داشته باشد. ایران و روسیه همیشه همکاری‌های نزدیک و رو به رشدی در زمینه نفت و انرژی داشته‌اند و این همکاری ادامه خواهد یافت.

حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات با تاکید بر حق آزادی

هفته گذشته جلسه آنلاین مجمع روحانیون مبارز به ریاست سیدمحمد خاتمی برگزار شد. در این جلسه، پس از بررسی آخرین وضعیت احزاب اصلاح‌طلب در رابطه با انتخابات پیش‌رو و تاکید بر ضرورت فراهم آوردن شرایط لازم برای مشارکت گسترده مردم در امر انتخابات توسط نهادهای مسوول و احیای رکن جمهوریت نظام و همچنین بر تلاش همه‌جانبه اصلاح‌طلبان در فعال شدن در امر انتخابات با تکیه بر اصول اصلاح‌طلبی و آزادی حق انتخاب تاکید شد. همچنین در جلسه مجمع روحانیون مبارز مصوبات شورای نگهبان درباره مصادیق رجال سیاسی-مذهبی و دیگر شرایط مندرج در قانون اساسی درباره نامزدهای ریاست‌جمهوری و مصوبات مجلس شورای اسلامی در ارتباط با قانون انتخابات ریاست‌جمهوری مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت. در این جلسه عنوان شد: «متاسفانه مفاد بسیاری از بندها و مواد مصوبه شورای محترم نگهبان و نیز موادی از لایحه مورد بحث در مجلس اگر تبدیل به قانون شود، منجر به بلاموضوع ‌شدن انتخابات و آرای شهروندان و محدود کردن حق مسلم مردم در انتخاب که روح رکن جمهوریت نظام است خواهد شد. مواد بسیاری از مصوبه شورا و نیز لایحه مورد بحث مجلس با جوهره و روح قانون اساسی و نظرات همیشگی امام خمینی (رضوان‌الله‌تعالی‌علیه) و رهبری معظم انقلاب که همواره بر لزوم مشارکت گسترده تاکید دارند، منافات دارد.»

«جا دارد که صاحب‌نظران و حقوقدانان و علاقه‌مندان به انقلاب اسلامی به بررسی هر دو موضوع (مصوبه شورای محترم نگهبان و لایحه مورد بحث نمایندگان محترم) بپردازند و افکار عمومی را از خطر آسیب‌دیدن جمهوریت نظام آگاه کنند و از باب انجام وظیفه ملی و دینی خیرخواهانه به مسوولان در این مورد تذکر دهند.»

♦♦♦

مهر: محسن دهنوی، نماینده مجلس با بیان اینکه لایحه بودجه ۱۴۰۰ نیازمند اصلاحات جدی و عمیق است، گفت: بودجه‌ای که دولت تدوین کرده، نه فقط «بودجه مذاکره» بلکه «بودجه مذاکره از موضع ضعف» است.

ایسنا: عبدالرضا رحمانی‌فضلی، وزیر کشور گفت: نگرانی ما آن چند روز تبلیغات و تجمعات انتخاباتی است، به‌خصوص که اگر این تجمعات برگزار نشود هم ممکن است در میزان مشارکت تاثیر بگذارد.

خانه‌ملت: مجتبی ذوالنوری رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس از شناسایی سرنخ‌های ترور شهید محسن فخری‌زاده توسط نیروهای امنیتی کشور خبر داد.

ایلنا:‌ محمدجواد حشمتی،‌ رئیس کل دادگستری استان تهران با اشاره به کاهش موجودی پرونده‌های قضایی در دادگستری تهران، از تشکیل کارگروهی جهادی توسط معاون برنامه‌ریزی، آمار و فناوری اطلاعات به منظور ایجاد اتقان در آرای قضایی خبر داد.

فارس: میزان ارز 4200تومانی تخصیص داده‌شده به کالاهای اساسی در دو سال اخیر به‌مراتب بیشتر از منابع ارزی نفتی دولت بوده است. به نظر می‌رسد دولت بخش زیادی از ارز یادشده را از محل استقراض از بانک مرکزی تامین می‌کند.

فارس: غلام‌رضا منتظری، نایب‌رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس از مصوبه این کمیسیون برای تخصیص اعتبار از صندوق توسعه ملی برای شبکه‌های برون‌مرزی سازمان صداوسیما در جریان بررسی لایحه بودجه سال 1400 خبر داد.

مهر: حسن رسولی، عضو شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه جریان اصلاحات در هیچ انتخاباتی غایب نخواهد بود از احتمال کاندیداتوری محمدرضا عارف در انتخابات ۱۴۰۰ خبر داد.

ایسنا: علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: ایران مصمم است با گرفتن انتقام سخت از آمران و عاملان این جنایت تاریخی، از تداوم اقدامات تروریستی، تشنج‌آفرین و ضدامنیتی آمریکا و عمالش جلوگیری و آنان را وادار به خروج از منطقه کند.

تسنیم: محسن هاشمی می‌گوید برای شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری، آنقدر فشارها زیاد می‌شود که افراد گول می‌خورند، من امیدوارم گول نخورم.

ایلنا: ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه و امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه در گفت‌وگویی تلفنی بر تلاش برای حفظ برجام تاکید کردند. دفتر مطبوعاتی کاخ کرملین با اعلام اینکه رایزنی درباره برنامه هسته‌ای ایران یکی از محورهای این تماس تلفنی بود، تاکید کرد که دو طرف بر لزوم تلاش‌های جمعی برای حفظ برجام تاکید کردند. 

♦♦♦

قانونگذاری برای ریاست‌جمهوری قالیباف

شرق نوشت:‌ بهارستانی‌ها دکمه‌های کت ریاست‌جمهوری قالیباف را هم دوختند. هفته گذشته بخشی دیگر از مواد طرح اصلاح قانون انتخابات در مجلس بررسی و عزم مجلس برای هموار کردن مسیر محمدباقر قالیباف برای ورود به پاستور بیش از گذشته نمایان شد. اصلاح قانون انتخابات بیش از آنکه در پی رفع ابهامات و تحدید دایره نامزدی افراد باشد، به دنبال حذف رقبای قالیباف و برداشتن موانع برای او بوده است. بیراه نیست اگر بگوییم قوه مقننه فقط برای یک شخص خاص در حال قانونگذاری است. در حالی که قالیباف با توجه به حضورهای قبلی خود در کارزار انتخابات از کمترین شانس برای پیروزی برخوردار بوده و امید بستن به رای حداقلی که او را روانه بهارستان کرد، برای ورود به پاستور یک پیش‌بینی خوش‌بینانه است.

اصلاح‌طلبان با نهاد اجماع‌ساز می‌آیند

اعتماد نوشت: اصلاح‌طلبان به نهاد اجماع‌ساز نزدیک می‌شوند. نهادی که قرار است برای این جریان سیاسی در انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 تصمیم بگیرد و تکلیفشان را روشن کند. هرچند هنوز اصلاح‌طلبان با تعیین تکلیف در مورد چگونگی دستیابی به اجماع در مورد کاندیدای نهایی و نحوه ورود این جریان سیاسی به انتخابات فاصله دارند. حالا هنوز حتی نام و عنوان این نهاد مشخص نیست. هفته گذشته شورای هماهنگی جبهه اصلاحات مصوب کرد که اصلاح‌طلبان باید نهاد اجماع‌سازی را با عنوان جدید با مشارکت فکری، عملی و اجرایی ۳۰ حزب  با همراهی ۱۰ نفر از شخصیت‌های ملی اصلاح‌طلب به عنوان عضو مشاور تاسیس کنند. اصلاح‌طلبان در مصوبه خود جایگاهی ویژه هم برای سیدمحمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات در نظر گرفته‌اند.

دور زدن ایران؟

آفتاب نوشت: اولین قطار باری ترکیه-چین، بدون گذشتن از ایران به مقصد رسید. این خبر آیا به معنی دور زدن ایران است؟ در این زمینه محمد ملازهی به آفتاب یزد می‌گوید: چین در تکاپوی سیطره بر بازارهای اروپا و آفریقا و برتری یافتن بر ایالات متحده آمریکا قطعاً «ملاحظات» خود را خواهد داشت. توسعه خطوط ریلی، طراحی مسیرهای مختلف برای دسترسی داشتن به اروپا و آفریقا، تلاش برای به حداقل رسانیدن مناقشات با آمریکا و نیز داشتن تنوع در مسیرهای ریلی و جاده‌ای؛ مساله‌ای نیست که در پازل‌های سیاسی بگنجد. همه اینها اگرچه در سایه تحولات سیاسی در حال انجام است اما پشت این برنامه‌ها، تفکرات اقتصادی و توسعه‌طلبانه نیز پررنگ‌تر از همه تفکرات دیگر حضور خواهد داشت.

کاندیدای ائتلافی نداریم

فرهیختگان نوشت: حسین مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی گفت: اصلاح‌طلبان خیلی طبیعی با فضای سیاسی کشور برخورد می‌کنند، از آنجا که شخصیت‌های توانمند و معتبری در جبهه اصلاح‌طلبان هستند که می‌توانند در کشور خدمت کنند، ترجیح این است که از شخصیت‌های اصلاح‌طلب کاندیداهایی داشته باشیم ولی اگر به هر دلیلی شورای نگهبان این افراد را تایید صلاحیت نکند از بین کاندیداهای باقی‌مانده دست به انتخاب می‌زنیم و نام این کار هم درواقع همان رسیدن به کاندیدای ائتلافی است و نمی‌توان نام کاندیدای نیابتی بر آن گذاشت. ممکن است به‌سمت کاندیدای اصولگرای میانه هم برویم و با آنها از سر ناچاری ائتلاف کنیم. البته این ترجیح ما نیست ولی ممکن است این اتفاق بیفتد.